Van tekentafel naar medische toepassing

“Pionieren is eng, omdat je in het onbekende stapt,” houdt Saxion-voorzitter Anka Mulder het publiek voor in het Harry Bannink theater in Enschede bij de uitreiking van de beurzen uit het innovatiefonds. “In Nederland hebben we de neiging te stellen dat risico nemen prima is, als er maar niets fout gaat.”

Dat is niet de juiste houding, vindt Mulder. “Juist grote vraagstukken als het klimaat en de gezondheidszorg vragen om gewaagde stappen. Ik ben heel blij dat we hier een coalitie hebben waar de hele kennisketen in is verzameld om die stappen te zetten van wetenschappelijke ontdekking naar medische toepassing.”

Die coalitie bestaat uit de Universiteit Twente, Saxion, Medisch Spectrum Twente, ZiekenhuisGroep Twente, het Deventer Ziekenhuis en zorgverzekeraar Menzis. Dit jaar hebben zij in totaal €700.000 bijeengebracht om in totaal tien projecten te honoreren die met technologie een bijdrage leveren aan betere patiëntenzorg.

Aangeleerde denkpatronen doorbreken

Vorig jaar kreeg Melissa Laurens (Saxion en UTwente) een subsidie voor een project om alcoholgebruik bij mensen te doen afnemen. De app ‘Brein de baas’ traint het brein om aangeleerde denkpatronen te doorbreken. Het onderzoek en de vertaling ervan naar de praktijk is nog in volle gang. “We moeten natuurlijk nog zien wat de impact hiervan op patiënten is, maar voor ons eigen werken betekent het heel veel.”

“Het is heel waardevol om met zoveel verschillende partners aan zo’n project te werken,” zegt Laurens. “Met name het feit dat er zoveel studenten betrokken bij zijn, van de opleiding Social Work op de hogeschool en opleiding psychologie op de Universiteit Twente, maar ook software engineers. Iedereen werkt met elkaar samen.

Onderzoekssoftware ontwikkelen is een vak apart

Ook in de nieuwe ronde subsidies die in Enschede wordt uitgereikt is het een vereiste dat minimaal twee partijen uit de coalitie bij het project betrokken zijn. Pioneers in Health Care heeft voor het eerst onderscheid gemaakt tussen ‘technologisch pionieren in de zorg’ en ‘technologie toepassen in de zorg’. De eerste categorie betreft onderzoek dat nog moet worden doorontwikkeld voordat de technologie kan worden ingezet in een klinische omgeving. Bij de tweede categorie gaat het om een nieuwe klinische toepassing voor een technologie die een al bewezen staat van dienst heeft.

Aandacht voor preventie

In totaal werden er 32 aanvragen ingediend waarvan er tien zijn gehonoreerd. Een aantal van de projecten richt zich specifiek op de preventie van ongewenst gedrag. Zo ontwikkelen Joanneke van der Nagel (UTwente) en haar team een virtual reality omgeving waarin risicosituaties worden opgeroepen voor rokers zodat deze hier zelfcontroletechnieken voor kunnen aanleren. De techniek is met name interessant voor kwetsbare groepen, zoals mensen die laaggeletterd zijn.

Frits Oosterveld van Saxion onderzoekt hoe vetverbranding gerelateerd is aan fysieke inspanning. Een sensor die op bijvoorbeeld de arm bevestigd kan worden en die de hoeveelheid aceton in het zweet detecteert kan hierbij uitkomst bieden. Op deze manier hopen de onderzoekers meer zicht te krijgen op manieren om obesitas bij kinderen te beperken.

Naast preventie, zijn er ook hele gerichte technologische medische toepassingen die subsidie krijgen. Zo krijgt het team van Barry Kolenaar (Medisch Spectrum Twente) financiering voor het doorontwikkelen van een nieuwe techniek om tumorcellen in lymfklieren te detecteren en werkt het team van Sarthak Misra (UTwente) bij het Medisch Spectrum Twente verder aand de ontwikkeling van een operatierobot die kleine ingrepen kan verrichten op longkankerpatienten, terwijl ze in de MRI- of CT-scanner liggen.