D66 spoort universiteiten aan snel eigen geld uit te geven aan werkdruk

D66 wil onder meer van de minister weten waarom universiteiten hun huisvesting niet financieren met leningen in plaats van het zelf aan te kopen met eigen middelen. Kamerlid Paul van Meenen verwijst daarbij naar de aanbevelingen van Commissie Don die in 2009 al adviseerde om het vastgoed van universiteiten niet uit eigen middelen te betalen, maar deze te financieren met leningen op de kapitaalmarkt.

Van Meenen blijft hameren op reserves

Het is niet voor het eerst dat D66 hamert op de grote reserves bij universiteiten. Tijdens de begrotingsbehandeling stelde Van Meenen al dat er vele miljoenen op de plank liggen bij universiteiten. Tot die conclusie was het Kamerlid gekomen omdat hij in het herfstreces de jaarverslagen van universiteiten had doorgepluisd. Van Meenen stelde op basis van zijn eigen analyse vast dat het gaat om een bedrag van bijna €3 miljard.

In het begrotingsdebat stelde hij dat #WOinActie bij de eigen besturen moeten zijn en niet bij de minister. “Het saldo op bankrekeningen stijgt elk jaar weer. Bij #WOinActie staan de besturen zij aan zij met studenten en docenten om extra investeringen te eisen vanuit Den Haag, terwijl ze veel meer geld in de reserve houden dan noodzakelijk. In totaal hebben de grote universiteiten bijna €3 miljard in hun algemene reserve zitten.”

Huisvesting bekostigen via leningen

Dit tot grote woede van universiteiten. Daags na dit bericht kwam Tim van der Hagen, voorzitter van de TU Delft in verweer. Hij stelde dat er helemaal geen geld op de plank ligt, maar dat dit geld in stenen zit en nodig is om het groeiend aantal studenten te kunnen faciliteren.

Er ligt geen geld op de plank, het geld ís de plank

Ook nu wordt er in de Kamervragen van D66 gesteld dat huisvesting een grote kostenpost is. Maar zou dat geld niet ergens anders aan besteed moeten worden, vraagt D66 zich af? D66 verwijst daarbij naar de Commissie Don. “Door de commissie Don is vastgesteld dat universiteiten vastgoed ook kunnen bekostigen via leningen, bijvoorbeeld door schatkistlenen. Kan de minister verklaren waarom dit advies niet voor een gedragsverandering bij de universiteiten heeft gezorgd?” Verder wil zijn partij van de minister weten wanneer zij met de Raden van Toezicht van universiteiten om tafel gaat. “Wanneer kan de Kamer de uitkomsten verwachten van de gesprekken met de raden van toezicht over inzichten rond reserves?”

Verschillen tussen hoger onderwijssectoren

D66 stelt de Kamervragen naar aanleiding van de Financiële Staat van het Onderwijs, een jaarlijks onderzoek van de Inspectie. Van Meenen vraagt zich af hoe het komt dat het hbo wel scherp begroot met soms zelfs tekorten maar dat dit in het wo helemaal niet het geval is. “Waar het hoger beroepsonderwijs scherp begroot en zelfs negatieve resultaten kent en risico’s neemt, is dit bij de meeste universiteiten niet het geval. Kan de minister verklaren wat dit grote verschil tussen deze twee hoger onderwijssectoren veroorzaakt?”

D66 onderkent dat de VSNU zelf ook al aangegeven heeft scherper te willen begroten. Maar daar moet volgens de partij meer vaart mee gezet worden om de werkdruk aan te kunnen pakken. “Wat gaat de minister eraan doen om deze cultuurverandering zo snel mogelijk te realiseren zodat de algemene reserves geactiveerd kunnen worden en de problematiek op de universiteiten zoals werkdruk, kunnen worden aangepakt?”