UGent gaat anders belonen en waarderen
Eind vorig jaar maakten de VSNU, NWO, NFU en ZonMW bekend in 2019 een impuls te willen geven aan een nieuw systeem van belonen en waarderen van wetenschapper. Wat betreft dit goede voornemen kan een blik op Vlaanderen daarbij geen kwaad. De rector van de UGent Rik van de Walle presenteerde daar deze week een nieuw loopbaan- en bevorderingsmodel voor haar medewerkers.
Instellingen en financiers gaan wetenschappers anders belonen en waarderen
“Met het nieuwe model willen we onze ZAP-leden Zelfstandig Academisch Personeel opnieuw vertrouwen geven in plaats van hun activiteiten overmatig te bemeten en te controleren,” zegt Van de Walle bij de presentatie van de plannen. “Het uitgangspunt is dat wie goed functioneert en presteert, ook bevordert – met een minimum aan formele verantwoording en administratieve overlast.”
Nadruk op talentontwikkeling en groei
Het nieuwe model moet er volgens Van de Walle voor zorgen dat academisch personeel niet langer enkel getoetst worden op academische output, maar op talentontwikkeling en groei. “Kwaliteit primeert boven kwantiteit. We hebben er immers alle vertrouwen in dat de intrinsieke motivatie van elk ZAP-lid er borg voor staat dat niemand a priori doelstellingen nodig heeft om uitstekend te presteren binnen de kerntaken van onze universiteit: onderwijs, onderzoek en institutioneel of maatschappelijk engagement.”
Dat betekent dat gepersonaliseerde doelstellingen, jaarlijkse taakomschrijvingen en activiteitenverslagen, zoals die nu vaak op de UGent opgeleverd moeten worden, zullen verdwijnen. In plaats daarvan maakt het academisch personeel afspraken over hun bijdrage aan de doelstellingen van de vakgroep, opleiding, faculteit of hele universiteit. Evaluatie van die bijdragen zal slechts om de vijf jaar geschieden in plaats van om de twee of vier jaar zoals nu het geval is. Op die manier wil de universiteit meer rust in het systeem aanbrengen.
Van de Walle hoopt dat de nieuwe plannen voor een positieve, stimulerende werksfeer gaan zorgen. “We willen een cultuur van feedback installeren die niet betuttelend is maar de UGent’ers ten goede komt. We zetten hiermee concrete en belangrijke stappen in de richting van zorgzaam werkgeverschap, talentgericht people management én bieden een antwoord op de signalen van toenemende druk op de huidige invulling van de opdrachten van het ZAP-lid.”
Met dit voornemen geeft de Gentse universiteit – die zichzelf jarenlang heeft aangeprezen als aanvoerder van internationale rankings – een duidelijk signaal af. Hoe deze nieuwe andere koers er precies uit zal gaan zien moet zich de aankomende tijd uit gaan kristalliseren. De opgestelde Visienota uit de zomer van 2018 doet vermoeden dat het vooral om de verbreding van het competentieprofiel van universitair (hoofd)docenten en hoogleraren gaat.
Lessen voor Nederland
De in Gent gezette stappen kunnen op interesse rekenen vanuit Nederland, zo bevestigt Rianne Letschert (Maastricht University) tegenover ScienceGuide. Kort geleden kondigden de VSNU, NWO, NFU en ZonMW dat zij in 2019 de huidige beloningsmodellen op de schop willen gaan gooien. Bij de organisaties ligt de nadruk vooral op een afscheid van de gewraakte impactfactor in het waarderen en belonen van academische prestaties.
Vanuit de stuurgroep van de VSNU is er al toenadering gezocht met de Gentse collega’s vertelt Letschert die eerder toelichting gaf op de plannen van de koepels en financiers. “In het hele veld heerst een hardnekkige frustratie over dominante nadruk op onderzoeksoutput, die veelal te kwantitatief en te individueel is. Mijn collega-bestuurders zien dit als een van de belangrijkste onderwerpen voor de VSNU in de komende jaren. Er zal dan ook vaart gemaakt worden om een actiepaper op te stellen waarin de eerste richtingen worden uitgezet om integraal beleid te maken op dit thema.”
