CDA en CU blijven zich verzetten tegen leenstelsel

Het zal voor Paul van Meenen (D66) zwaar zijn geweest als architect van het leenstelsel. Van Meenen is voor D66 partijwatcher van het CDA. Als partijwatcher is het gebruikelijk om aanwezig te zijn bij het partijcongres. In die hoedanigheid was hij ook aanwezig bij het partijcongres van het CDA in de Kromhouthal in Amsterdam-Noord. Daar werd door de CDA-leden uitgebreid stilgestaan bij de nadelige effecten van het leenstelsel op de toegankelijkheid van het hoger onderwijs.

Geen financiële dekking

Voor de tweede keer op rij probeerde de jongerenafdeling van de christendemocraten, het CDJA, aanpassingen aan te brengen. Vorig jaar november probeerde het CDJA om de renteverhoging op studieschuld uit het regeerakkoord te schrappen. Deze resolutie kreeg toen op het partijcongres een nipte meerderheid. Partijleider Sybrand Buma zei toen direct dat hij deze resolutie niet zou gaan uitvoeren, omdat er geen financiële dekking was voor deze maatregelen. Bovendien was hij niet voornemens om het regeerakkoord open te breken op dit punt.

Het CDJA had ditmaal iets nieuws bedacht: de renteaftrek voor studieschuld. Een dergelijke renteaftrek is al mogelijk voor de hypotheekrenteaftrek. CDJA-voorzitter Lotte Schipper lichtte dit voorstel toe op het congres. “In Nederland is het al jaren mogelijk om de rente die je krijgt over de hypotheek af te trekken van de belasting zodat je op die manier minder inkomensbelasting hoeft te betalen. Toch vreemd dat dit wel geldt voor een lening voor stenen maar niet voor een studie.”

Jongeren moeten de gekste toeren uithalen

De maatregel van het CDJA was bedoeld tegen de leenangst bij jongeren zeker nu ook de rente op de studieschuld verhoogd wordt. Momenteel is er een expertgroep bezig binnen het CDA om te kijken hoe de toegankelijkheid van het onderwijs verbeterd kan worden. Een aantal leden vanuit de zaal deden de suggestie om nu niet in te stemmen met dit voorstel van het CDJA, maar om deze suggestie mee te laten nemen in de expertgroep.

Maar er was ook bijval voor de resolutie vanuit het kader van de partij zo zei een lid bij de interruptiemicrofoon. “Er zijn nu al jongeren die langer thuis blijven wonen door het leenstelsel. Ze moeten de gekste toeren uithalen om de studieschuld zo laag mogelijk te houden, terwijl het lang niet altijd goed is voor de studieresultaten. Studeren moet daarom toegankelijk blijven voor iedereen en niet alleen voor jongeren met rijke ouders.”

Een andere sympathisant voor de motie was Amber uit Tilburg. “Ik steun deze resolutie. Ik ben ooit begonnen op het speciaal onderwijs en ik heb ontzettend veel moeite moeten doen om via een hele lange route te gaan studeren. Dat is gelukt met wisselend succes. Ik heb mijn propedeuse gehaald en ik heb ontzettend veel bereikt, maar ik ben ook ziek. Helaas heb ik nu een studieschuld omdat ik moest stoppen met studeren. Aangezien ik nu getrouwd ben moet mijn man ook nog mijn studieschuld afbetalen.”

Buma dankte het CDJA voor deze resolutie. “Jullie hebben bij het vorige congres ook een belangrijke resolutie ingediend om de rente niet te verhogen. Daar had ik als politiek leider best wel een issue mee, want hoe moest ik dat voor elkaar krijgen? Toen heb ik ook gezegd: ‘dat lijkt mij nauwelijks haalbaar’. We hebben nu gezocht naar wat wel zou kunnen en dat waardeer ik zeer. Want we moeten samen zoeken naar wat kan om de studieschuld voor jongeren te verminderen. Ik vind dit een heel goed plan en ik denk ook dat wij er verder mee kunnen.”

Dit voorstel gaat niet de wereld veranderen

De voorzitter van het CDJ deed nog een laatste oproep aan de leden om ze over te halen voor de resolutie te stemmen. “Nee, dit voorstel gaat niet de wereld veranderen. Uiteindelijk zullen we echt terug moeten naar de basisbeurs. Wij zullen dan ook de strijd voortzetten om een einde te maken aan dit akelige leenstelsel om zo de toegankelijkheid te vergroten. Dit is een kleine stap in de goede richting om die druk iets te verlichten, totdat we terug kunnen naar die oude vertrouwde basisbeurs.” De resolutie van het CDJA werd met 79% van de stemmen aangenomen.

Niet alleen het CDA maakt zich zorgen over het leenstelsel. Ook op het congres van de ChristenUnie in Zwolle kwam het onderwerp aan de orde. Partijleider Gert-Jan Segers uitte net als bij de algemeen politieke beschouwingen zijn zorgen over de studieschulden bij jongeren.

De noodzaak om hier iets aan te doen blijft volgens Segers onverminderd bestaan. “Afgelopen jaar op bijna iedere bijeenkomst waar ik bij was werd ik aangesproken door een jongere die zich zorgen maakte over zijn toekomst of door een oudere die zich zorgen maakte over de toekomst van jongeren. Het is de eerste generatie na de Tweede Wereldoorlog die het minder heeft dan hun ouders.”

Jongeren lijden onder studieschulden

De voorman van de ChristenUnie wil het probleem met het leenstelsel in kaart gaan brengen zo kondigde hij aan. “Ze hebben zoveel studieschuld, ze voelen zich soms zo belast, vinden dat ze te weinig kansen krijgen, terwijl ze zoveel talenten hebben. Dan weet je, dit is een groep die op onze weg komt, waar we niet omheen mogen lopen. Een groep die kwetsbaar is, weerloos soms, een groep die de dupe wordt van beleid, maar die juist zoveel hoop en potentie heeft. Hun stem willen we horen en laten horen op de plekken en de tafels waar het ertoe doet!”

De ChristenUnie organiseert daarom over twee weken in de Tweede Kamer een bijeenkomst om over dit probleem verder te praten met honderden jongeren. “Over twee weken hebben we twee keer honderd jongeren op bezoek in de Kamer. We gaan praten over studieschuld, werk en prestatiedruk en vragen hen waar ze tegenaan lopen.  Samen zoeken we naar oplossingen. En ook dan gaan we er werk van maken. Voor de toekomst van onze jongeren. Zo willen we hen recht doen en hen een stem geven. En daar doen we het voor!”