Veel animo voor eerste call netwerk Europese universiteiten
Bij de allianties zijn meer dan 300 hoger onderwijsinstellingen betrokken uit alle EU-lidstaten. Ook Nederland doet mee. Bekend was al dat een aantal universiteiten participeerden in netwerken rond jonge universiteiten, technische universiteiten en onderzoeksintensieve universiteiten.
Zo is de Universiteit Maastricht actief in de Young Universities for the Future of Europe (YUFE) alliantie die een aanvraag heeft ingediend. De alliantie bestaat verder uit universiteiten in België, Duitsland, Finland, Italië, Spanje en Groot-Brittannië. De Universiteit Twente heeft de handen ineengeslagen met collega-TU’s in Europa.
Ook de Hogeschool van Amsterdam participeert in een alliantie die een aanvraag heeft ingediend voor het pilot project. In de Urban Research and Education Knowledge Alliance (U!REKA). De alliantie bestaat voornamelijk uit universities of applied sciences waaronder de Hogeschool Gent en Metropolia University of Applied Sciences in Helsinki.
Met kenniscentra inzetten op de volgende call
Voor veel Nederlandse hogescholen komt de eerste call te vroeg. Onder de vlag van het in oprichting zijnde UASNL heeft een flink aantal hbo-instellingen zich verenigd in Brussel. Een van de eerste plannen is het aannemen van een zogeheten liaison officer die de belangen van de hogescholen bij de EU gaat behartigen. UASNL moet een structurele gesprekspartner worden voor de Nederlandse universities of applied sciences bij de Europese Commissie.
“Voor ons zouden deze internationale samenwerkingen heel goed kunnen werken als er sprake is van publiek-private samenwerking, bijvoorbeeld rond de Centres of Expertise in het hbo,” vertelt Jolanda Hekman, die namens de Hanzehogeschool actief is in het Brusselse hogescholennetwerk. “Voor nu laten we deze mogelijkheid aan ons voorbijgaan, maar we gaan zeker kijken wat de mogelijkheden zijn bij de volgende call.”
Tibor Navracsics, Eurocommissaris voor Onderwijs, Cultuur, Jeugd en Sport, is blij met alle interesse voor het initiatief. “Dit laat zien dat Europese universiteiten meer dan ooit met elkaar willen samenwerken. Ik ben ervan overtuigd dat dit initiatief een cruciaal onderdeel gaat zijn van de Europese Onderwijsruimte en een game changer gaat zijn voor een Europa dat nieuwe generaties zal versterken om samen te werken in Europese en mondiale culturen, in verschillende talen, voorbij grenzen en academische disciplines.”
Kritiek in de Tweede Kamer
In 2017 stuurde Macron een memo aan de EU-lidstaten waar hij opriep tot het bouwen van netwerken van Europese universiteiten. De netwerken moeten bijdragen aan een sterkere positie van een nieuwe generatie Europese burgers en tot een beter internationaal concurrentievermogen van het hoger onderwijs in Europa.
Wel samenwerken, maar geen fysieke Europese universiteit
Het plan van de Fransen werd in 2018 in de Tweede Kamer besproken en kon daarbij vooral op veel tegengas van de PVV rekenen. “Het is een idee van meneer Macron, ook niet onze vriend. Het plan is om een keten van 20 Europese Universiteiten op te richten. Waar de jongens en meisjes stelselmatig geïndoctrineerd worden met de Europese idealen. In 2024 zou dat voor elkaar moeten zijn, ” stelde woordvoerder Harm Beertema destijds.
Van Engelshoven voorstander van samenwerking
Minister Van Engelshoven ziet het plan, dat nu door de Europese Commissie wordt uitgewerkt, als kans voor de bevordering van samenwerking tussen de Europese universiteiten. “Het idee dat je deze samenwerking tussen universiteiten gaat bevorderen, daar ben ik een groot voorstander van. Niet om nieuwe instellingen op te richten, maar om samenwerking van onderop vorm te gegeven. Dit kan de kansen voor de wetenschap en studenten vergroten.”
In de plannen van de Europese Commissie voor het European Universities Initiative wordt gesproken over de komst van twintig Europese universiteiten in 2024. Volgens de Commissie gaat het hierbij inderdaad niet om fysieke universiteiten, maar om het gedeelde curricula, uitwisseling van studenten en onderzoekers en het gezamenlijk vormgeven van een lange termijnstrategie.
Aankomende zomer worden uit de 54 inzendingen de eerste 12 Europese universiteiten geselecteerd. Hiervoor is binnen het Erasmus+ programma €60 miljoen gereserveerd. Een tweede call zal later dit jaar worden uitgeschreven.
