Frans Timmermans bepleit Europese Green Deal
Bij het verkiezingsdebat georganiseerd door Politico in samenwerking met onder meer de Maastricht University kent een grote afwezige. Manfred Weber van de christendemocraten had naar eigen zeggen andere verplichtingen, hetgeen debatleider Ryan Heath enigszins verbaast gezien de uitnodiging die al een jaar geleden is verstuurd.
De tweede debatleider, Maastricht-rector Rianne Letschert merkt op dat het aanwezige panel politici weinig divers is. Zij wil daarom weten wat de aanwezige politici gaan doen om ervoor te zorgen voor divers leiderschap in Europa.
Diversiteit afdwingen of niet?
Bas Eickhout (European Green Party) legt uit dat hij het leiderschap van zijn partij deelt. “Ska Keller doet de andere debatten in de aanloop naar de verkiezingen,” vertelt hij. Eickhout geeft aan dat hij er best oren naar heeft om van landen die kandidaten leveren voor de Europese Commissie te eisen dat ze met twee kandidaten komen.
Ook Timmermans beaamt dat, maar in quota ziet hij evenwel niets. Hij wijst daarbij naar zijn sociaaldemocratische collega Pedro Sánchez die afgelopen weekend de Spaanse verkiezingen won met een zeer divers team. “Doe het, vertel het niet alleen,” zegt Timmermans. “De president van de Commissie kan landen best onder druk zetten om met een geschikte vrouwelijke kandidaat te komen.”
Violeta Tomič (Party of the European Left) is de enige vrouwelijke Spitzenkandidat in Maastricht. “We hebben een gelijk aantal mannen en vrouwen in onze partij,” benadrukt zij nog maar eens fijntjes.
Timmermans op zoek naar groene coalitie
In de discussie over de strijd tegen klimaatverandering, is het alleen Jan Zahradil (European Conservatives and Reformists) die op de rem trapt. “We zijn al veel langetermijn verplichtingen aangegaan op dit punt,” zegt de Tsjechische Spitzenkandidat die benadrukt dat daar wat hem betreft niet nog veel meer nieuwe verplichtingen bij hoeven te komen. “We moeten realistisch zijn. Niet iedereen is er klaar voor.”
De rest van het panel is niettemin tamelijk eensgezind over de noodzaak van maatregelen om klimaatverandering een halt toe te roepen. Frans Timmermans bepleit – naar analogie van Alexandra Ocasio-Cortez – een Europese Green Deal en reikt daarmee nadrukkelijk de Europese liberalen de hand. “Stem voor Groen,” roept Timmermans zelfs op, daarmee niet direct verwijzend naar European Green Party. “We moeten dit samen doen, we zijn op dit punt niet in competitie. Ik hoop dan ook dat we de liberalen aan boord krijgen.”
De handreiking van Timmermans wordt voorzichtig positief ontvangen door Guy Verhofstadt die grapt dat alles waar de liberalen aan meedoen beter wordt. Gevraagd naar de verduurzamingsplannen van zijn Franse geestverwant Emmanuel Macron moet Verhofstadt daarbij wel toegeven dat de ambitieuze brandstofbelasting een fout is geweest. “Hij erkent ook dat hij een vergissing heeft begaan op dat punt.”
Maar wat is dan wel de oplossing? Zowel links als groen wijzen op dit punt naar de grote vervuilers. Eickhout: “De vervuiler betaalt, zo zou het moeten zijn, maar op dit moment is dat gewoon niet het geval. Op dit moment krijgt de vervuiler in zekere zin toestemming om te vervuilen, daar moet echt iets aan gebeuren.”
Zahradil op zijn beurt betwijfelt of extra regelgeving de sleutel is en wijst op de reeds bestaande innovatieprogramma’s. “We hebben innovatieprogramma’s als Horizon Europe en InvestEU waarin heel veel nadruk ligt op de ontwikkelingen van nieuwe technologieën. Ik denk dat binnen de omvang van het Europees budget er goede plannen liggen.”
Sociale ongelijkheid
Op het punt van het streven naar sociale gelijkheid zowel in als tussen Europese landen, lijken de meeste partijen het tamelijk eens te zijn over de wensen. Toch herinnert Bas Eickhout eraan dat er door de Europese Commissie maar weinig is gedaan op dit punt.
“Er is niet geleverd. Hoe kan het dat het nog steeds mogelijk is voor bedrijven en organisaties om stagiairs niet te betalen? Er is niks voorgesteld. We zullen moeten investeren in plaats van de tientallen jaren dat we nu financieel zo stringent zijn geweest.”
Tomič benadrukt de grote ongelijkheid die de Europese Unie nog steeds kent. “Grote bedrijven oogsten nu het succes van jarenlang liberaal beleid. We hebben een rechtvaardiger, socialer Europa nodig. Niet een Europa voor de rijken en een voor de armen.”
Volgens Verhofstadt ligt de oplossing op dit punt in het vergroten van arbeidsmobiliteit in Europa. “Er zijn enorm veel niet ingevulde banen in Europa, maar dat betekent wel dat er ook een gedeeld minimum aan sociale zekerheid moet zijn in heel Europa. We moeten de sociale pijler opnieuw opbouwen.”
Ook Timmermans benadrukt het belang van fatsoenlijke minimumsalarissen in alle lidstaten en een eerlijk contract specifiek voor jonge startende professionals. “We moeten erkennen dat een bezorger bij Deliveroo geen ondernemer is. Dat is iets waar de komende jaren echt naar zullen moeten kijken.”
Onderwijs in de strijd tegen beïnvloeding
Opvallend veel aandacht gaat er in het debat uit naar de discussie over beïnvloeding en fake news en de rol daarbij van grote platforms als Facebook. “De grote platforms verdienen miljarden met data die eigenlijk van de burger zou moeten zijn,” zegt Timmermans. “En over die inkomsten betalen ze niet eens belasting. We moeten ervoor zorgen dat mensen meer zeggenschap hebben over hun eigen data en dat bedrijven belasting betalen daar waar ze hun geld verdienen.”
Verhofstadt stelt daar tegenover dat Europa de handen meer ineen moet slaan om regelgeving op dit punt te stroomlijnen. “We moeten ruimte creëren om ons eigen internetmodel in te richten, zodat we niet veroordeeld zijn tussen de keuze uit het Chinese model en het Amerikaanse model. Maar dat kan niet als we te maken hebben met 28 verschillende reglementen.”
Ook Eickhout stelt dat de EU versterkt moet worden om op dit punt regelgeving te maken voor grote bedrijven. Ten aanzien van de discussie over fake news is hij daarbij voorzichtiger dan bijvoorbeeld Tomič . “Het is makkelijk digitale hulpmiddelen te misbruiken, maar ik denk niet dat wij als politici moeten willen reguleren wat fake news is en wat niet. We moeten afdwingen dat bedrijven transparant zijn over hun beweegreden en hun financiers.”Timmermans wijst in de discussie over beïnvloeding nog eens op het belang van goed onderwijs. “Als we niet oppassen verliezen we de bekwaamheid om kritisch na te denken,” waarschuwt hij en richt zich specifiek tot het jonge publiek. “Jullie hebben ook een verantwoordelijkheid naar elkaar op dit punt.”
De Spitzenkandidat van de sociaaldemocraten toont zich wat dat betreft hoopvol voor de toekomst en wijst daarbij naar Polen waar de conservatieven botsten al meermalen botsten met de EU. “In Polen is veel rumoer geweest om onduidelijkheid te creëren, maar de steun voor het lidmaatschap van de Europese Unie is alleen maar groter geworden.”
