Internationalisering vereist een didactische visie
Onderzoeker, docent en columnist Linda Duits is uitgenodigd om haar visie op internationalisering te geven. Zij houdt het publiek in Nijmegen een aantal dilemma’s voor ten aanzien van het onderwijzen van internationale studenten. Zo stelt Duits dat internationalisering de culturele verschillen in sommige gevallen kan verkleinen, maar die afstanden ook juist kan vergroten.
Belangrijk daarbij om in aanmerking te nemen is volgens Duits dat er nogal wat verschillen zijn in leerculturen. Verschillen die niet altijd in ogenschouw worden genomen als er onderwijs wordt gegeven. “Als ik mijn studenten leer over de Franse revolutie dan gebeurt dat vanuit een Europees cultureel kader. Dat betekent ook dat Chinese studenten zes keer harder moeten werken, omdat zij zich eerst die achtergrond eigen moeten maken.”
Onderwijsvisie op internationalisering ontbreekt
Zowel qua inhoudelijke bagage als qua didactische werkvormen zijn er grote verschillen tussen studenten uit verschillende landen. Duits constateert dat instellingen die verschillen niet altijd in ogenschouw nemen. “Ik zie daar geen didactische visie onder liggen. Ik heb in mijn BKO-training ook niets meegekregen over hoe om te gaan met die culturele verschillen.”
Het roept volgens Duits de vraag op wiens verantwoordelijkheid het is om ervoor te zorgen dat de verschillende culturen die in het klaslokaal aanwezig zijn, elkaar begrijpen. “Je kunt natuurlijk zeggen ‘het beginniveau van een cursus is het beginniveau’, maar de vraag is of je daarmee recht doet aan de verschillen die er zijn in een internationale groep.”
Ook docent en onderzoeker Folkert de Jong (NHL Stenden) ziet dat er nogal wat cultuurverschillen zijn in het onderwijs. Hij doet onderzoek naar taalbeleid in het hoger onderwijs en constateerde onlangs dat veel hoger onderwijsinstellingen nog geen duidelijke gedragsregels hebben met betrekking tot de keuzes die zij maken voor Engels of Nederlands in het onderwijs.
Taalgedragscodes in hoger onderwijs vaak te summier
Volgens De Jong wordt het onderwijsconcept dat Nederland in veel gevallen hanteert niet door iedereen begrepen. “We werken meer vanuit een sociaal-constructivistische gedachte. Een onderdeel daarvan is dat docenten het waarderen als een student ze tegenspreekt. Dat is heel wat anders dan leren is memoriseren en reproduceren, zoals op veel plekken gangbaar is.”
Op dit moment is het ministerie bezig met nieuwe regelgeving op het gebied van internationalisering. Belangrijk onderdeel daarvan wordt het taalbeleid: wanneer mag een opleiding of vak het onderwijs in het Engels aanbieden? Er zijn twijfels of nieuwe regelgeving het taalbeleid in de juiste richting zal duwen, maar feit is dat instellingen hun taalgedragscodes duidelijker zullen gaan moeten formuleren, stelt ook De Jong.
Op de studiemiddag blijkt dat verschillende instellingen inmiddels bezig zijn met het opnieuw formuleren van hun gedragscode. De Jong is positief over de stappen die wat dat betreft worden gezet. “De taalgedragscode is niet langer een documentje dat ergens ver weg op een website is weggestopt. Praktijk en beleid moeten echt gaan samenhangen, dat is een goede ontwikkeling.”
Bezinning op internationalisering
Op het gebied van taalbeleid worden dus stappen gezet om in ieder geval kaders te stellen bij de keuze voor Engels of Nederlands in het onderwijs. Maar hoe is dat met betrekking tot de onderwijsvorm waarin lesgegeven wordt? “Internationalisering wordt door beleidsmakers gezien als een sleutel tot groei,” ziet Linda Duits. “Het is vaak omgeven met veel ‘management-bla’ maar wat men er echt mee wil blijft onduidelijk.”
Het ontbreekt volgens Duits vaak aan een duidelijke onderwijskundige visie op wat in het hoger onderwijs vaak de ‘international classroom’ wordt genoemd. “Internationalisering vereist bezinning, op onderwijsvormen, op toegankelijkheid en rechtvaardigheid. Het vraagt om een oog voor verschraling, niet alleen vanuit het oogpunt van Nederlandse studenten, maar ook vanuit het perspectief van niet-Nederlandse studenten.”
