Leenstelsel noopt DUO tot forse investeringen schuldinning

Nieuws | de redactie
6 augustus 2019 | Dienst Uitvoering Onderwijs slaat een nieuwe weg in bij het innen van studieschulden en voegt daarvoor twee afdelingen samen. Tegelijkertijd zet de dienst tientallen vacatures uit voor ‘dienstverleners’ die moeten helpen bij het innen van studieschulden.
Still uit de wervingsvideo van DUO

DUO zoekt per direct vier managers en in totaal 25 fte aan medewerkers voor een nieuwe afdeling die zich bezig moet gaan houden met het innen van studieschulden. In de vacaturetekst, die vooralsnog alleen onder medewerkers van het Rijk wordt verspreid, wordt gezocht naar 10 fte bij de afdeling Klantbediening Debiteuren en 15 fte bij de afdeling Persoonsgericht Innen. Momenteel werken er zeven mensen op dit project.

De functies waarnaar gezocht wordt hebben de naam ‘medewerker Verwerken en behandelen’ gekregen. Deze medewerker moet samen met de ‘klant’ bepalen hoe problematische situaties zoals achterstallige betalingen worden weggewerkt. “We werken aan een nieuwe dienstverlening als het gaat om het innen van studieschulden. We willen niet alleen dat deze schulden worden afgelost, we willen oud-studenten ook helpen bij betalen,” valt te lezen in de vacature.

Stijgende schuldenberg

Door de invoering van het leenstelsel is het innen van studieschulden een taak die een steeds groter beslag legt op de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). De totale uitstaande studieschuld bedraagt inmiddels al meer dan 17,5 miljard euro Dit is het bedrag dat door DUO zelf bevestigd werd in april 2018. Naar verwachting benadert dit getal inmiddels de €20 miljard. Op de website nationalestudieschuld.nl, een initiatief van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) wordt dit getal zelfs geschat op €22 miljard. In de vacaturetekst op de site van het Rijk wordt om onduidelijke redenen gesproken van €12 miljard. en moet worden teruggehaald bij meer dan 800.000 oud-studenten. De totale schuldenberg stijgt, zo verklaarde directeur Hans Schutte eerder tegenover ScienceGuide. “De schuld […] loopt op met twee miljard per jaar.”

Dit alles betekent dat er bij DUO jaarlijks ruim €1 miljard aan schulden wordt ingelost. Een groeiend deel van deze schulden wordt deels of niet afgelost. Nu ook de door het kabinet voorgenomen renteverhoging op studieleningen niet doorgaat – een maatregel die de overheidsfinanciën “gezond moest houden voor de toekomst” – is er voor DUO reden te meer om fors in te zetten op het professionaliseren van het innen van de schulden.

De nieuwe aanpak bestaat uit het onderscheiden van verschillende groepen debiteuren met behulp van data-analyse. DUO wil voortaan “flexibel, behulpzaam en empathisch [zijn] voor mensen die wel willen, maar niet kunnen betalen. En strenger voor degenen die wel kunnen, maar niet willen betalen,” valt te lezen in de vacaturetekst.

Tevredenheid over proactieve aanpak

DUO is al langer bezig om de aanpak van de schuldenberg te professionaliseren. Om uitleg te geven over wat DUO verstaat onder persoonsgericht innen, zoals de nieuwe aanpak op het gebied van het innen van studieschulden wordt genoemd, is een filmpje gemaakt. Hierin geven medewerkers uitleg over de filosofie achter de plannen. “De overheid moet steeds meer persoonlijk contact opnemen, steeds meer maatwerk leveren. Dat wordt gewoon van ons verwacht,” vertelt een van de medewerkers.

Volgens DUO is bij debiteuren tevredenheid over de meer proactieve aanpak. “De ervaring van de klant is over het algemeen positief. Er zijn best veel klanten die best wel willen betalen, maar die dusdanig achterstallig zijn geraakt dat ze niet meer weten hoe ze aan moeten pakken en het niet meer durven. Ze vinden het fijn dat wij contact met ze opnemen.”

Een medewerker legt uit dat de werkzaamheden vooral bestaan uit het traceren van debiteuren. “Een grote groep debiteuren is vertrokken – onbekend waarheen – en die proberen we via allerlei kanalen te benaderen en op te sporen. Via social media bijvoorbeeld, maar er zijn meerdere manieren.” Een andere medewerker geeft aan dat DUO op zoek is naar “medewerkers die creatief zijn in hun aanpak.”

Ombudsman ontsteld over ‘paspoortsignalering’

Bij die aanpak van de studieschulden staat de huidige privacywetgeving de ambities van DUO nogal eens in de weg. Vorig jaar liet DUO de Tweede Kamer al weten dat het momenteel niet mogelijk is gegevens uit te wisselen met andere overheidsorganisaties als het gaat over uitstaande schulden. “DUO kan zich bij vroegsignalering alleen maar baseren op haar eigen gegevens en niet proactief andere overheidsschulden betrekken bij het vaststellen van de overgebleven betalingsruimte,” schreef de dienst toen.

De houding van DUO op het gebied van de omgang met persoonsgegevens valt niet bij iedereen in goede aarde. De Landelijke Studentenvakbond (LSVb) heeft zich hier meermalen over uitgesproken en in juli maakte de Nationale Ombudsman bekend een onderzoek te starten naar de manier waarop DUO schulden int.

“De Nationale ombudsman ontvangt in toenemende mate klachten van Nederlandse oud-studenten die in het buitenland wonen en achterstallige schulden hebben bij DUO. Daarom zie ik aanleiding om uit eigen beweging een onderzoek te starten naar de wijze waarop DUO achterstallige schulden int bij Nederlandse oud-studenten in het buitenland,” aldus ombudsman Reinier van Zutphen in een brief aan DUO. De klachten gingen met name over ‘paspoortsignalering’, waarbij het paspoort van iemand die in overtreding is ongeldig wordt verklaard.


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK