Senaat betwist ‘quick and dirty’ aanpak van de Commissie-Van Rijn

Nieuws | door Frans van Heest
25 september 2019 | De Senaatsfracties van GroenLinks en de PvdA - de twee partijen die nodig zijn voor een meerderheid van het kabinet - hebben ernstige twijfels bij de uitwerking van de Commissie-Van Rijn.
Foto: Rijksvastgoedbedrijf

De twee partijen lijken zich nog het meest te verbazen over de opmerking van de minister in het NRC, waarin zij zei dat de overheveling die de Commissie Van Rijn voorstelde quick and qirty moest. “Het was een spoedoperatie – quick and dirty, maar het moest even gebeuren,” zei de minister toen. GroenLinks vraagt zich af in hoeverre dit verband houdt met een langetermijnvisie op de bekostiging van het hoger onderwijs.

De GroenLinks-fractie vraagt aan de minister of zij niet hadden kunnen voorzien dat door alleen de technische universiteiten te bevoordelen juist de technische opleidingen aan de brede universiteiten extra hard worden getroffen naar verhouding. “Heeft de regering voorzien dat de brede universiteiten deze verschuiving niet zouden doorvoeren in de interne allocatie omdat zij het belang van de verschillende wetenschapsgebieden in balans willen houden, waardoor de facto technische opleidingen aan brede universiteiten sterk benadeeld worden in vergelijking met technische universiteiten? Had de regering dit kunnen voorzien en daardoor haar eigen ‘quick and dirty’- benadering kunnen bijsturen en maatschappelijke onrust zo kunnen voorkomen?”

GroenLinks wil daarnaast weten in hoeverre er wetenschappelijk bewijs is dat de herverdeling ook het gewenste effect zal sorteren. “Welk wetenschappelijk bewijs bestaat er voor effect en doelmatigheid van een dergelijke herverdeling, dan wel de macrobudgetneutrale uitvoering ervan? Kan de regering toelichten wat de noodzaak, wenselijkheid en effecten zijn van deze herverdeling? Wat zijn de verdere stappen die de regering voornemens is te zetten in de verschuivingen in de bekostigingssystematiek?”

Bedenkingen bij argumentatie Van Rijn

Niet alleen in de Senaat worden vragen gesteld over het advies van de Commissie-Van Rijn. Ook buiten de landsgrenzen rijzen vragen. Hoofd van de Afdeling Innovation Measuring Progress van de OESO in Parijs Dirk van Damme uitte deze week op Twitter bedenkingen bij de onderliggende argumentatie van het rapport van Van Rijn.

“Het voldoet niet aan internationale standaarden en actueel onderzoek op vlak van arbeidsmarktprognose, evolutie van skill needs, career development, mobility, enz.”  Zo stelt de OESO-expert en voegde daaraan toe: “Peer review door internationaal panel is noodzakelijk vooraleer er belangrijke beslissingen genomen worden.”

In de Eerste Kamer heeft naast GroenLinks ook de PvdA-fractie bezwaren tegen het rapport Van Rijn. De partij vraagt waarom de minister niet geluisterd heeft naar de vele bezwaren van de veldpartijen KNAW, VSNU en de Jonge Akademie om dit advies niet over te nemen van de Commissie Van Rijn.

De PvdA wil – in navolging van GroenLinks – weten in hoeverre de minister via de lumpsum echt het beleid kan sturen. “Meer in het algemeen vragen de leden van de PvdA-fractie de regering hoe de verantwoordelijkheid van de minister om via bekostiging invloed uit te oefenen op de verdeling van de middelen in het hoger onderwijs zich verhoudt tot de uitspraak van de minister dat het hoger onderwijs vrij is hoe ze omgaat met de lumpsumfinanciering.”

Ook wil de PvdA weten van de minister in hoeverre dit besluit om Van Rijn over te nemen de interdisciplinaire wetenschap onder druk zet. “Wat zijn de gevolgen voor inter- en multidisciplinaire samenwerkingsverbanden? Welke rol hebben de alfa-, gamma- en medische wetenschappen naar de mening van de regering bij de opleiding van bètastudenten?”

De senatoren van de PvdA zeggen zich ook gestoord te hebben aan de woorden ‘quick’ en ‘dirty’. “Met enige verbazing hebben de leden van de PvdA-fractie het citaat van de minister over het overnemen van het omstreden advies van de commissie-Van Rijn in de krant gelezen. Graag vernemen deze leden van de regering waaruit de noodzaak voor deze spoedoperatie blijkt. En op welke delen van de voorliggende wijziging doelt de minister namens de regering met ‘quick’ en op welke met ‘dirty’?”

Rust in de begroting

Veel bezuinigingen die bij Prinsjesdag in de begroting stonden voor het hoger onderwijs, zijn al bekendgemaakt bij de Voorjaarsnota het afgelopen voorjaar. Dat is ook bij de Senaat niet onopgemerkt gebleven en die heeft daar nu Kamervragen over gesteld. Zo worden universiteiten niet meer, zoals eerder, geheel gecompenseerd voor de stijgende studentenaantallen en wordt de uitkering van het bedrag als gevolg van de stijgende studentenaantallen uitgesteld met een jaar. OCW doet dit om meer rust in de begroting te krijgen.

OCW moet wederom bezuinigen

GroenLinks stelt dat het al de derde bezuiniging is in negen maanden tijd. “In de eerste plaats ziet de regering af van compensatie voor gestegen prijzen van 25,1 miljoen euro. In de tweede plaats wordt de koppeling tussen studentenaantallen en rijksbijdrage met een extra jaar vertraagd, terwijl de raming van studentenaantallen wo door OCW lager wordt ingeschat. Na de taakstelling 2019 van twaalf miljoen euro op het wetenschappelijk onderwijs is dit de derde onaangekondigde bezuiniging op de universiteiten binnen een periode van negen maanden.”

De meeste aandacht van GroenLinks gaat uit naar de gevolgen van de Commissie-Van Rijn. Zo wil men weten wat de gevolgen zullen zijn voor de werkdruk op universiteiten nu er bij de brede universiteiten geld wordt weggehaald. Ook wil de partij weten in hoeverre dit niet ten koste gaat van de investeringen van de kwaliteitsafspraken als gevolg van de investeringen van het leenstelsel.

“Kan de regering toelichten wat de mogelijke effecten van de gelden van de kwaliteitsafspraken en de voorgenomen wijziging naar aanleiding van de commissie-Van Rijn zijn voor de werkdruk op de instellingen? Erkent zij de hoge werkdruk waar onder andere WOinActie en de studentenorganisaties ISO en LSVb aandacht voor vragen?”

Zorgen om ICT-problemen DUO

GroenLinks uit daarnaast ook zijn zorgen over de ICT-problematiek bij DUO. De problemen bij de uitvoeringsorganisatie zorgen er voor dat er 25 miljoen euro beschikbaar moet worden gesteld vanuit OCW en dat geld wordt weggehaald bij het hoger onderwijs. GroenLinks wil weten of er niet elders bezuinigd had kunnen worden. “Kan de regering toelichten waarom onderwijsinstellingen worden gekort terwijl zij niets van doen hebben met de ICT-problematiek bij DUO? Heeft de regering voorafgaand aan dit besluit ook andere inkomstenbronnen overwogen van waaruit de ICT-problematiek bij DUO gefinancierd kan worden?”


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK