Toch numerus fixus op Engelstalige tracks
In het Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) Internationalisering moest duidelijk worden wat de gevolgen zijn van internationaliseringsbeleid in het hoger onderwijs. Eerder deze zomer had ScienceGuide al inzage in de conceptbrief van de minister en de belangrijkste contouren zijn behouden. Zo was al duidelijk dat er een rem moest komen op de toestroom van internationale studenten. Vandaag is de officiële bekendmaking van de plannen van de minister, met daarin één opvallend verschil: er komt een numerus fixus voor anderstalige tracks.
Eerder maakte ScienceGuide al bekend dat minister Van Engelshoven scherper wil toezien op het gebruik van Engels. Opleidingen interpreteren de huidige wet volgens haar te breed. In de wet staat dat een andere taal dan het Nederlands slechts bij uitzondering voor delen van het onderwijs mogelijk is. De minister wil nu de wet handhaven door de NVAO te laten toetsen of een anderstalige opleiding ook meerwaarde heeft voor de student.
Wet op taalbeleid echt handhaven
De minister stelt bovendien voor de wet op dit punt uit te breiden: instellingen hebben straks de plicht om ook de uitdrukkingsvaardigheid in het Nederlands van buitenlandse studenten te bevorderen, naast hun bestaande plicht om dit voor Nederlandstalige studenten te doen. Daarnaast zal er een wettelijk minimumtarief voor niet-EER studenten komen dat wordt vastgesteld op het niveau van het maximumtarief voor EER-studenten.
Hier lever ik niet op in
Hoger onderwijsinstellingen, universiteiten voorop, vroegen het ministerie al langer om te komen met handvatten om de internationale instroom te beperken. Wat betreft selectie, een veelgehoord verzoek uit de sector, viel in de conceptbrief te lezen: “Ik ben niet overtuigd van de noodzaak om de selectiemogelijkheden op dit moment te verruimen. Ik streef namelijk naar maximale toegankelijkheid, hier lever ik niet op in.”
In de laatste ronde onderhandelingen is er toch nog een significante wijziging rond toegankelijkheid opgetreden: een numerus fixus voor anderstalige tracks binnen opleidingen. Op het moment geldt een numerus fixus voor alle trajecten van een opleiding: zowel de Nederlandstalige als anderstalige.
De minister wijzigt dit: “Vanuit het oogpunt de toegankelijkheid van het onderwijs voor Nederlandstalige studenten te borgen, wordt enkel voor anderstalige trajecten binnen een Nederlandstalige opleiding en niet voor Nederlandstalige trajecten of voor anderstalige trajecten binnen een anderstalige opleiding de mogelijkheid tot een numerus fixus voor een traject ingevoerd.”
Ze doet dat wel onder strenge voorwaarden, zo moet de minister persoonlijk een handtekening zetten onder de goedkeuring van een numerus fixus. Over de uitwerking van dit wetsvoorstel, waartoe eerder een voorzet werd gedaan op ScienceGuide, is vooraf al flink gesteggeld onder onderwijsdeskundigen en -juristen. Sommigen stellen dat een dergelijke bepaling in strijd zou zijn met onder andere Europese wetgeving.
Selectie op nationaliteit: mag het nu wel of niet?
Met de constatering dat het aantrekken van buitenlandse studenten nu ruim voldoende is geslaagd, zal de minister de subsidies van internationaliseringsorganisatie Nuffic anders gaan besteden. De taken van de buitenlandse Neso-kantoren worden afgebouwd en de besparing komt ten goede aan versterking van de kennisdiplomatie van Nederlandse ambassades en aan een verdubbeling van het aantal beurzen voor Nederlandse studenten die naar het buitenland willen.
