Al lang geen halve bachelor meer
“We zijn in het onderwijs steeds meer van aanbodgericht naar vraaggestuurd organiseren aan het gaan,” ziet Avans-voorzitter Paul Rüpp bij de start van een miniconferentie georganiseerd door het Overlegplatform Associate degrees in Roosendaal. “Dat we het leren steeds in hokjes willen plaatsen is over een jaar of tien een volstrekt achterhaald idee.” Rüpp constateert niettemin dat bij veel ontwikkelingen het onderwijs nog achter de feiten aanloopt.
Dat is niet nodig, vindt de Avans-voorman, de mogelijkheden om snel in te spelen op de vraag wordt immers steeds makkelijker. “Onder meer door digitalisering worden de mogelijkheden om maatwerk te bieden aan studenten steeds groter. Het onderwijssysteem is daar alleen vaak nog niet op ingericht.” Hij wijst erop dat instanties als de Commissie Doelmatigheid Hoger Onderwijs (CDHO) vaak betrekkelijk lang doen over het goedkeuren van een nieuwe opleiding.
Een robuust pakket
Avans heeft enkele jaren geleden daarom een aanzienlijk pakket aan Associate degrees ingediend. “Als je dit echt wilt laten vliegen, moet je het ook robuust maken,” zegt Rüpp. Omdat het CDHO per opleiding de doelmatigheid beoordeelt, werd dat pakket behoorlijk uit elkaar getrokken. Dit roept dan ook de vraag op of het huidige beoordelen op doelmatigheid de snelle ontwikkelingen op de arbeidsmarkt nog wel past.
Bij de Associate degrees Academie in Roosendaal heeft directeur Roland van der Poel daar wel een oplossing voor gevonden. “We hebben bijvoorbeeld één Ad Business en daarbinnen hebben we negen verschillende uitstroomprofielen. Op die manier kunnen we hier in totaal zo’n dertig verschillende leerlijnen aanbieden. Daar hebben we het CDHO dan ook niet voor nodig.” Van der Poel is vorig jaar begonnen in Roosendaal. Daarvoor was hij werkzaam in Rotterdam waar de hogeschool als eerste besloot het aanbod aan Ad’s te bundelen in een zelfstandige academie. De Rotterdam Academy heeft inmiddels 3000 studenten in vijftien opleidingen.
In Roosendaal vertelt Afke van Veen van Hogeschool Rotterdam hoe zij ervoor zorgen dat bedrijven goed aangesloten zijn bij de ontwikkelingen in de Ad-academie. In de duale opleidingen is dat contact over het algemeen goed, omdat de studenten direct vanuit hun bedrijf een Ad volgen. In de voltijdsopleidingen is het lastiger bedrijven aan je te binden ziet zij. “Het is heel belangrijk dat je ook de context van je omgeving meeneemt in je opleidingen. Dat is in Rotterdam anders dan in bijvoorbeeld Roosendaal.”
Niet zomaar meer een opleiding
Nina Spithost (NHL Stenden) constateert in Roosendaal dat de Associate degree zich de afgelopen jaren heeft ontwikkeld tot een volwaardige loot aan de stam van het hoger onderwijsaanbod. “Het is al lang geen halve bachelor meer. Het is niet meer zomaar een opleiding, maar kent echt een eigen en hele relevante doelgroep.” Vandaar ook dat de instroom bij de Ad opleidingen de sterkst groeiende groep opleidingen zijn in het hbo.
In Roosendaal is de constatering bij velen dat de Ad inmiddels een belangrijke schakel is gaan vormen tussen mbo en hbo en daarmee de rol van het in Nederland nog ontbrekende ‘niveau 5-onderwijs’ weet te vervullen. Daar komt bij dat ook de havist die geen zin heeft nog een volledige hbo-bachelor te gaan doen, de Associate degree steeds beter weet te vinden. “Voor veel mensen kan de Associate degree de brug zijn naar het hoger onderwijs,” zegt Roland van der Poel. “Dat lijkt me een hele belangrijke rol.”
