Geef mbo’er hogere stagevergoeding dan student in hoger onderwijs

Onlangs vergaderde de Tweede Kamer over het mbo. Een groot deel van het debat ging over de positie van de mbo-studenten en hun stagevergoeding. De Kamer was het er in het algemeen over eens dat de hoogte van een stagevergoeding van mbo-studenten niet mocht verschillen van die van hbo- of wo-studenten.

Eppo Bruins van de ChristenUnie ging zelfs nog verder. Hij stelde dat de stagevergoeding van mbo’ers eigenlijk nog hoger zou moeten dan voor studenten in het hoger onderwijs. De begeleiding van de mbo’ers is goedkoper en ze zijn eerder praktisch inzetbaar zo is de gedachte van de ChristenUnie. Ingrid van Engelshoven is het niet eens met de visie van het CU-Kamerlid. Volgens de minister zit in de redenering van Bruins een salariscomponent en daar is een stagevergoeding niet voor bedoeld. Zij moest in antwoord op vragen van de PvdA wel toegeven dat het Rijk mbo-studenten aanzienlijk minder stagevergoeding geeft dan studenten in het hoger onderwijs en dat hier eigenlijk geen goede argumenten voor zijn.

Verschil van enkele honderden euro’s geen uitzondering

Kirsten van den Hul (PvdA) wil dat er meer waardering komt voor mbo-studenten en daar hoort ook een gelijke stagevergoeding bij. “In de praktijk ontbreekt het nog veel te vaak aan de waardering voor mbo’ers. Om die waardering echt voor elkaar te krijgen is er meer nodig. Waarom krijgen veel mbo-studenten tijdens hun stage aanzienlijk minder stagevergoeding dan stagiairs van het hbo of de universiteit? Verschillen van een paar honderd euro per maand zijn geen uitzondering. Studenten vragen zich terecht af waarom er een verschil in beloning zit, terwijl zij net zo hard werken en net zo veel uren maken als andere stagiairs.

Onlangs stemde de gemeenteraad van Leiden voor een voorstel van de lokale PvdA om stagevergoedingen bij de gemeente gelijk te trekken. Van den Hul wil nu dat de Rijksoverheid dit beleid gaat volgen. “Ik zou de minister willen vragen om bij de provincies en gemeenten erop aan te dringen dit voorbeeld te volgen en hierover in gesprek te gaan met haar collega van Binnenlandse Zaken om te kijken of dit ook binnen het Rijk geregeld kan worden.”

De VVD is bezorgd dat het voorstel van de PvdA ertoe zal leiden dat er minder stageplekken beschikbaar komen. “Natuurlijk is het logisch dat studenten die stage lopen daarvoor een vergoeding krijgen, vanwege de toegevoegde waarde die ze leveren. Aan de andere kant willen we zoveel mogelijk stageplaatsen hebben voor studenten. Dat zou kunnen wringen, ” zei de nieuwe VVD-woordvoerder mbo Bart Smals in reactie op het voorstel van de PvdA.

Van den Hul vindt dit een pessimistisch beeld van de liberalen. “Waar het ons met name om gaat is het grote verschil dat we nu zien in de beloning tussen mbo-studenten in het hbo en wo. Soms doen ze letterlijk hetzelfde werk en als ze dat niet doen dan is het belangrijk om te blijven benadrukken dat een stagevergoeding geen salaris is. Een stagevergoeding is een bedankje voor je inzet en energie. Dat die verschillen nu heel groot zijn dat vinden wij oneerlijk. Ik denk niet dat het zal leiden tot minder stageplekken. Dat vind ik een vrij pessimistisch beeld. Ik denk dat we toe moeten naar de emancipatie van mbo’ers. Dat betekent dus ook dat organisaties zeker wat het Rijk betreft daar ook gelijke beloning bij hoort.”

Een revolutionair voorstel

Het voorstel van Bruins om mbo’ers zelfs beter te waarderen kon op sympathie van de PvdA rekenen. Van der Hul: “Ik vind dit een hele interessante gedachte. Ik denk dat hierbij ook geldt dat we moeten waken voor one-size-fits-all en we moeten ook waken voor stereotype beelden. Ik waardeer het revolutionaire voorstel van de heer Bruins en juich het toe. Laten we er met een open mind naar kijken en niet met onze vastgeroeste ideeën over praktisch en theoretisch onderwijs.”

Minister Van Engelshoven benadrukte in haar beantwoording dat een stagevergoeding geen salaris is. “Stagevergoeding is vaak ook bedoeld als onkostenvergoeding en het is echt iets anders dan loon. Ik moet met enige schroom erkennen dat toen ik navraag deed over hoe wij dat doen als Rijk bleek dat wij nogal een fors onderscheid hebben in wat wij een mbo’er of een hbo’er geven voor een stagevergoeding.”

De minister moest tevens toegeven dat achter het onderscheid eigenlijk geen rationele afweging zit. “Als je dan vraagt waarom is dat zo? Dan blijft iedereen toch een beetje het antwoord schuldig. Het is goed om dat nog eens goed te doordenken. Ik ga er ook met mijn collega van Binnenlandse Zaken over in gesprek. Want hier moet wij eens goed naar kijken, want wat is eigenlijk de ratio achter dit verschil? Als er geen goede argumenten zijn dan moeten we dat ook gewoon anders doen.”

“Zuiver blijven in wat we doen”

Het plan van Bruins gaat de OCW-minister daarentegen te ver. “In uw redenering om het omgekeerde te doen daar hoorde ik toch iets van een salariscomponent in en dat is niet de bedoeling bij een stagevergoeding. Wij moeten wel zuiver blijven in wat we doen. Waarom ik het bij een stagevergoeding eigenlijk niet heel logisch vind om dat verschil te hebben is omdat een stagevergoeding meer om een kostenvergoeding gaat en niet om een salariscomponenten. Ik ga daar eens even goed naar kijken, met alle mogelijke openheid in mijn hoofd.”

Kirsten van den Hul had nog wel vragen over stagevergoedingen in brede zin. Zij hoorde ook veel klachten van studenten in het hbo en wo die helemaal geen stagevergoeding krijgen. “Wij krijgen veel meldingen van studenten zowel in het mbo als ook in het hbo en wo die überhaupt geen vergoeding krijgen. Nu is dat natuurlijk niet verplicht. Maar ook daar lijkt niet altijd sprake van duidelijke keuzes. Zou de minister niet bereid zijn om samen met studentenorganisaties in beeld te brengen hoe dat nu precies zit: de verhouding tussen vergoede en onvergoede stages?”

De minister leek wel begrip te hebben voor bedrijven die geen stagevergoeding geven. “Er is geen verplichting om een stagevergoeding te geven. Het hangt vaak samen met afspraken in de cao. Ik vermoed zomaar dat het ook te maken heeft met de omvang van bedrijven. Een heel groot bedrijf kan dat makkelijker doen dan bijvoorbeeld in sectoren waar je te maken hebt met heel veel kleine ondernemingen. Voor wie een paar honderd euro toch al snel weer een enorme kostenpost is.”