Koppel Centres of Expertise nadrukkelijk aan curriculumontwikkeling

Verbind het werk dat gedaan wordt in Centres of Expertise nadrukkelijk met het onderwijscurriculum van hogescholen en zorg voor een goede infrastructuur voor kennisdeling over leven lang ontwikkelen. Dat zijn enkele van de aanbevelingen van het rapport van de onafhankelijke commissie Centres of Expertise.

Eindrapport commissie Centres of Expertise

In 2011 startten de eerste drie Centres of Expertise. Inmiddels ligt het aantal op 54. In het sectorakkoord van 2018 werd vastgelegd dat een onafhankelijke commissie de ontwikkeling van de Centres of Expertise tegen het licht zou gaan houden. Onder voorzitterschap van ondernemer in de installatietechniek Claudia Reiner (vicevoorzitter van Techniek Nederland) werd vorige week het eindrapport gepresenteerd.

De commissie is onder de indruk van wat de Centres te bieden hebben. “De maatschappelijke uitdagingen, de daaraan gerelateerde agenda’s en programma’s bieden Centres of Expertise een enorme groeipotentie voor alle betrokkenen. Voor het brede bedrijfsleven, maar zeker ook het midden- en kleinbedrijf en maatschappelijke instellingen, voor het onderwijs en instellingen en voor studenten”, aldus Reiner.

In het rapport wordt desalniettemin een flink aantal aanbevelingen gedaan voor de doorontwikkeling van de Centres. Daarin wordt de nadruk gelegd op enerzijds de aansluiting op maatschappelijke thema’s en anderzijds op de organisatiestructuur en kwaliteitszorg. Hogescholen kunnen volgens de commissie een interessante speler zijn door middel van de Centres. “Immers veel van de opleidingen in het hbo hebben raakvlakken met de maatschappelijke thema’s of de genoemde sleuteltechnologieën.”

Duidelijker afstemming tussen de Centres

De commissie wijst daarbij op de onderzoeksthema’s die in 2016 al door het hbo zelf werden geformuleerd in de strategische agenda van de Vereniging Hogescholen, als de maatschappelijke thema’s die het kabinet zelf in het innovatiebeleid heeft benoemd. Daar vallen onder meer de energietransitie als gezondheid en zorg onder.

Reiner ziet veel potentie in de aansluiting van de Centres op deze thema’s. “Wij adviseren de Centres daarvoor aan te sluiten bij bestaande paden. Zoals de routes van de Nationale Wetenschapsagenda, de nadrukkelijke keuze voor Sustainable Development Goals en de vervlechting met de thema’s van de strategische onderzoeksagenda van de Vereniging Hogescholen, Onderzoek met Impact.”

De commissie is onder de indruk van de veelheid en rijkheid aan innovatiecentra die de afgelopen jaren zijn opgezet, maar waarschuwt gelijk wel voor versnippering. “Met nu op een aantal thema’s meer dan tien Centres of Expertise, vraagt de commissie zich wel af hoe deze ontwikkeling zich verhoudt tot de startambities van de Centres, waarbij maximaal twee Centres op een thema werden voorzien. Dit maakt de behoefte tot landelijke afstemming en coördinatie alleen maar groter.”

Hier is een rol weggelegd voor het netwerk van Katapult, ziet de commissie. “Benut de expertise die op dit terrein binnen Katapult en Platform Talent voor Technologie (PTvT, voorheen: Platform Bètatechniek) de afgelopen jaren is opgebouwd: kennis over business modellen, organisatie, analyseactiviteiten, impactmeting en peer review. Werk met elkaar aan een meerjarig arrangement om deze ondersteunende infrastructuur te handhaven.”

Sterkere koppeling met curriculumontwikkeling

Opvallend genoeg noteert de commissie dat er een thema is waarop het praktijkgericht onderzoek in het hbo minder dan elders is georganiseerd rond Centres. “Enige thema’s waar aanzienlijk meer lectoren dan Centres zijn is Onderwijs en Talentontwikkeling. Een verklaring hiervoor kan zijn dat dit veel dichter op de hogeschool als onderwijsomgeving zit en dat de toegevoegde waarde van een Centre in deze sector in vergelijking met andere thema’s beperkt is.”

Ten aanzien van onderwijsontwikkeling geeft de commissie bovendien aan dat hier nog nadrukkelijker dan nu het geval is een taak ligt voor de reeds bestaande Centres. “Maak de koppeling tussen de activiteiten van Centres en curriculaontwikkeling tastbaar. Binnen de Centres wordt dicht op de beroepspraktijk geleerd. Dit resulteert in een grotere weerbaarheid op de arbeidsmarkt voor studenten. Inzichten over benodigde kennis en competenties voor de banen van vandaag en morgen ten gunste van Leven Lang Ontwikkelen worden op deze plekken geïdentificeerd.”

De commissie doet ten slotte een appèl op de Vereniging Hogescholen die een belangrijke rol moet spelen als vliegwiel van de Centres. “De vereniging is in staat dit proces landelijk aan te sturen, heeft politieke ingang, kent de werkwijze van Centres of Expertise van binnenuit. De Vereniging Hogescholen heeft nauwe banden met het bedrijfsleven en kan met beroepsopleidingen de kennis en vaardigheden van de werknemer en werkgever van morgen sturen en meebepalen. Iemand moet als eerste de handschoen oppakken om de noodzakelijke veranderingen in gang te zetten.”