RUG wil ondanks protest van studenten waarde blijven hechten aan rankings

In een notitie aan het College van Bestuur doen de studenten van medezeggenschapspartij Democratische Academie Groningen (DAG) de oproep aan de universiteit om niet meer deel te nemen aan de grote internationale universiteitsrankings. De universiteit zou dan moeten ophouden data aan te leveren voor deze ranglijsten. Ook willen zij dat de RUG stopt met de deelname aan de al langer bekritiseerde Nationale Studenten Enquête.

De studenten roepen de universiteit op dit nieuwe beleid ook luid en duidelijk naar buiten toe uit te spreken. Zo zou het CvB in VSNU-verband moeten optrekken en andere universiteiten op moeten roepen te stoppen met rankings. Het college is van mening dat dit voornemen van DAG niet overgenomen kan worden. Zij noemen het ‘ongewenst en onhaalbaar.’

Rankings oorzaak ‘War on Talent’

In een notitie aan het CvB laat DAG weten dat rankings een steeds nadrukkelijkere rol hebben gekregen in het beleid van de universiteit. DAG: “Dat heeft te maken met de ‘War on Talent’. Internationale studenten baseren hun keuze in toenemende mate op basis van rankings, evenals wetenschappers.” De internationale rankings baseren zich volgens de studenten op aantallen. “Dan gaat het om publicaties, citaties, prijzen, geldstromen, studententevredenheid en reputatie.”

Succes afmeten aan deze criteria zorgt volgens DAG voor perverse prikkels in het universiteitsbestuur. “Onderzoekers worden gestimuleerd zo snel en zoveel mogelijk te publiceren, wat de kwaliteit van het onderzoek niet ten goede komt. Het wordt aantrekkelijk om veel – vaak ook soortgelijke – artikelen te publiceren, in plaats van een boek waar lang over nagedacht is en waarvoor iemand goed de diepte is ingedoken.”

Ook het personeelsbeleid van de instellingen wordt grotendeels gebaseerd op deze publicatiecultuur. “Het aantal publicaties en citaties spelen een rol in het beloningssysteem binnen de academische hiërarchie. Om een hogere positie te verkrijgen, wordt gekeken naar het aantal citaties. Soms gaat het hierbij enkel om internationale publicaties, die daadwerkelijk meetellen voor de rankings.”

Daarnaast vindt DAG dat aankomende studenten met de eenzijdige focus op publicaties in de rankings worden misleid. “Dat publicaties, citaties en prijzen een grote rol spelen in de rankings, is ook misleidend tegenover toekomstig studenten die hun keuze baseren op basis van de ranglijsten. Immers zeggen deze facetten van de universiteit niks over de kwaliteit van het onderwijs.”

Stoppen met de NSE

Niet alleen moet de instelling volgens de studenten stoppen met rankings als de Shanghai ranking en de Times Higher Education ranking, ook deelname aan de Nationale Studenten Enquête (NSE) moet stoppen. Deze zou volgens DAG te makkelijk te manipuleren zijn. “Een studente kan de opleiding bijvoorbeeld hoog beoordelen, omdat zij zo makkelijke tentamens voorgeschoteld kreeg en dus heel tevreden is met haar eigen resultaten. Of omdat zij zich realiseert dat het vervolgens in haar voordeel is om aan ´de beste techniekopleiding van Nederland´ te hebben gestudeerd.”

Volgens de studenten blijkt ook uit eerder onderzoek van de Universiteit Leiden dat de huidige rankings slecht beleid in de hand werken. Zij zijn namelijk te dominant geworden bij de overwegingen om een afdeling uit te breiden of juist af te stoten.

Een ander niet onbelangrijk argument om te stoppen is dat deelname aan veel rankings geld kost. Zo moet er een licentie betaald worden voor de THE-Ranking en voor de NSE. Deze licenties kosten tientallen duizenden euro’s en bovendien moeten er beleidsmedewerkers vrijgespeeld worden om data aan te leveren aan de verschillende rankings, zegt DAG.

Concluderend zeggen de studenten van DAG: “Rankings zijn niet belangrijk, ze worden belangrijk gemaakt doordat universiteiten ze blijven gebruiken. De RUG kan zich onderscheiden door zich uit te roepen tot ´Rankingvrije universiteit´, waarin rankings geen rol spelen in haar (marketing)beleid. Hiermee levert zij een belangrijke bijdrage aan het terugdringen van de competitie in de academische wereld en kan zij zich zelfs afficheren als voorloper in de academische wereld.”

Onderdeel van kwaliteitszorg

Het CvB wijst er in een reactie op dat niet alle rankings hetzelfde zijn. Allereerst is de NSE een nationaal tevredenheidsonderzoek onder studenten en geeft op die manier een heel belangrijke benchmark, zegt de universiteit. De universiteit gebruikt deze benchmark bijvoorbeeld ook voor de kwaliteitszorg.

De RUG laat ook weten sterk gekant te zijn tegen de gedachte dat de NSE misbruikt kan worden door studenten om zo de waarde van het diploma te manipuleren. De RUG erkent dat er landelijke discussie is over de waarde van de NSE maar stelt dat het noodzakelijk blijft om de uitkomsten daarvan landelijk te kunnen vergelijken. Het CvB steunt de landelijke discussie om de NSE te verbeteren ook wat betreft de privacy gevoeligheid, maar de oplossing voor een eigen lokaal tevredenheidsonderzoek onder studenten zullen de bezwaren zoals die door DAG zijn genoemd niet wegnemen.

Wat betreft de internationale rankings zoals die van Times Higher Education, de QS-ranking en de Shanghai Ranking hanteren deze allemaal een andere methode, zegt het CvB. De RUG is daarom wel bereid om het huidige beleid nog eens goed tegen het licht te houden. Daarom gaat de Groningse universiteit in de eigen organisatie navragen hoeveel tijd er besteed wordt om informatie aan te leveren voor deze rankings en bovendien wordt er ook geëvalueerd wat nu precies de voors en tegens van deelname aan deze rankings zijn.

De RUG erkent wel dat de hoge positie in de rankings vooral te danken is aan de publicaties in de geneeskunde en de bètawetenschappen en veel minder door de publicaties in de geesteswetenschappen en sociale wetenschappen. De RUG zegt dat zij in grote lijnen de kritiek op de rankings deelt, maar dat zij er nu eenmaal zijn en dat ze om die reden niet genegeerd kunnen worden.

In een reactie laat de woordvoerder van de RUG Gernant Deekens weten dat dit onderwerp onlangs uitgebreid ter sprake is gekomen. “Eind september heeft het College van Bestuur samen met de universiteitsraad hier een uur lang over gediscussieerd. De conclusie van dat gesprek was dat we de rankings opnieuw willen beschouwen en ook het belang daarvan. Het CvB vindt het geen oplossing om zomaar te stoppen met de rankings omdat het nu eenmaal een factor is die meespeelt, zeker ook internationaal gezien.”

Volgens Deekens wil de RUG de rankings niet loslaten omdat veel talent de keuze voor de RUG hiervan laat afhangen. “Veel internationale studenten en staf laten vaak de positie in de rankings zwaar meewegen in de keuze voor een studie of een baan. Dat geldt ook voor overheden en andere beursverstrekkende organisaties. Soms heb je ook gewoon geen keus en dan wordt je gewoon gerankt zonder dat je er zelf aan meewerkt. De rankings bestaan nu eenmaal, dus je kunt ook niet zomaar zeggen: ‘daar besteden wij helemaal geen aandacht meer aan.’ Dat is gewoon veel te kort door de bocht.”

De studenten van DAG hebben de Rijksuniversiteit Groningen ook gevraagd om de universiteiten binnen de VSNU op te roepen om te stoppen met de rankings. Daar denkt het CvB anders over, zegt de woordvoerder. “Dat gaan wij niet doen. Dit is een onderwerp dat we eerst binnen de RUG moeten bespreken en wat andere universiteiten doen daar moeten ze zelf een oordeel over vellen. Ons College van Bestuur ziet geen aanleiding om dit te bespreken binnen de VSNU.”