Een zonnecel in de vezels van je kleding
Jan Mahy is lector Sustainable & Functional Textiles bij Saxion. Hij is de opvolger van Ger Brinks die de voorbije jaren met dit thema bezig was. “De toepassingen van slim textiel zijn in de afgelopen jaren meer veranderd van kleding, naar technisch textiel in het onderzoek dat we doen,” legt Mahy uit. Hij laat zien dat zowel de markt als de technologie een flinke ontwikkeling heeft doorgemaakt.
Nano-tech tegen ziekenhuisinfectie
“In de eerste fase van het onderzoek gingen ontwikkelingen heel erg om textiel met daaróp elektronica. Van led-verlichting, tot verwarmingselementen op jassen bijvoorbeeld. Het ging met name om kleding, maar daar zit wel een beperking aan, want het moet bijvoorbeeld vaak wasbaar zijn. We kwamen erachter dat het commercieel op dit moment nog in de kinderschoenen staat, terwijl er voor technische textieltoepassingen een grotere vraag is.” Mahy vertelt dat het lectoraat zich nadrukkelijker is gaan focussen op market pull in plaats van technology push. “Bedrijven staan echt aan het einde van de waardeketen, wat betekent dat er vraag is, en dat bedrijven ook echt aan de slag gaan met wat wij ontwikkelen. Dat is wel een vereiste voor ons.”
Niet vrijblijvend
In HiTex, zoals het project genoemd wordt, participeren bedrijven en organisaties als Ten Cate Outdoor Fabrics en Modint. Laatstgenoemde is een brancheorganisatie voor de textielindustrie, legt Mahy uit. “Die bedrijven komen met een vraag bij ons, kun je deze functionaliteit in textiel verwerkt krijgen. Daar ligt dan ook een businesscase onder. Het is dus niet vrijblijvend voor ze.”
Het grote verschil met enkele jaren geleden op technologisch gebied is dat de technologie nu niet op het textiel zit, maar echt in de vezel verwerkt is. “Je kunt bijvoorbeeld denken aan tenten voor grote evenementen waarin een warmte-element zit zodat er bij sneeuwval geen sneeuw op blijft liggen,” vertelt Mahy.
Iets anders zou het gebruik van slimme technologie in zonweringen kunnen zijn. “Dat kan betekenen dat een zonnescherm op basis van de stand van de zon kan bepalen of hij uitgeklapt moet worden, maar het kan zelfs verder gaan: dat deze detecteert of er iemand aanwezig is en op basis daarvan bepaalt hoeveel zon er doorgelaten wordt. Echt als een soort diafragma.”
Haalbare ideeën
Jan-Carlos Kuhlmann is een van de docent-onderzoekers die meedoet in het HiTex-project. “We zorgen ervoor dat de kennis die we in deze projecten opdoen ook weer inbrengen in de lessen die we geven.” Dat zijn bijvoorbeeld lessen aan studenten van de bachelor Fashion & Textile Technologies, maar Mahy benadrukt dat er studenten van hele uiteenlopende disciplines in het project participeren. Bijvoorbeeld binnen het Smart Solutions Semester. “Dit zijn projecten van twintig weken met zes tot acht studenten,” legt Kuhlmann uit. “Dat kan bijvoorbeeld ook een haalbaarheidsonderzoek naar een bepaalde nieuwe techniek zijn.”
Doelstelling van het HiTex-project dat onlangs 1 miljoen euro subsidie ontving in het kader van het RAAK PRO programma is om in ieder geval te komen tot drie werkbare prototypen. “De focus ligt op toepassingen in outdoor, interieur en technisch textiel, maar als gedurende het project blijkt dat er vooral vraag is naar outdoor, dan gaan we daarvoor,” legt Mahy uit. “Het gaat erom dat bedrijven met haalbare ideeën komen.”
