Lectoren praten mee over toekomst kunstmatige intelligentie
Verantwoordelijk omgaan met kunstmatige intelligentie, dat moet het Europese antwoord zijn op de ontwikkelingen in China en de Verenigde Staten. “Regulering en ontwikkeling moeten bij kunstmatige intelligentie hand in hand gaan,” stelde Didier Reijnders onlangs toen hij bevraagd werd in het Europees Parlement. De Vlaming is de beoogd Eurocommissaris voor Justitie in de nieuwe commissie van Ursula Von der Leyen.
Was regelgeving op het gebied van copyright en privacy een speerpunt voor de Commissie van Jean-Claude Juncker, daar heeft de Duitse politica haar pijlen gericht op de regulering van kunstmatige intelligentie. “In mijn eerste honderd dagen zal ik wetgeving introduceren voor een gecoördineerde Europese aanpak ten aanzien van de menselijke en ethische implicatie van kunstmatige intelligentie,” kondigde Von der Leyen aan in haar agenda deze zomer.
Die boodschap is ook in Nederland aangekomen. Vorige maand presenteerde de Rijksoverheid haar AI-strategie. En tegelijkertijd met die presentatie ging ook de NL AI Coalitie van start. De coalitie is een initiatief van het Nederlandse bedrijfsleven, maar er is ook een hele reeks kennisinstellingen aan verbonden. Het lectorenplatform PRIO is een van hen.
Kunstmatige intelligentie wekt al 30 jaar hoge verwachtingen
PRIO werd onlangs door Regieorgaan SIA officieel erkend als lectorenplatform. Ben Kröse, voormalig lector Digital Life van de Hogeschool van Amsterdam, is initiatiefnemer van het platform. PRIO heeft onder meer als doel om lerenden in het hoger beroepsonderwijs op een verantwoorde manier met ICT te leren omgaan, maar wil ook zorgen dat de inzet van kunstmatige intelligentie en grote hoeveelheden data in de praktijk op een verantwoorde manier gebeurt.
Op het SIA Congres in Nieuwegein gaat Kröse in gesprek met lectoren Gerard Schouten (Fontys) en Stefan Leijnen (Hogeschool Utrecht) over waar het praktijkgericht onderzoek naar kunstmatige intelligentie op dit moment staat. “De hooggespannen verwachtingen over kunstmatige intelligentie zijn hetzelfde als 32 jaar geleden, alleen de thema’s zijn nu natuurlijk anders.”
Die verwachtingen worden in het vervolg van de discussie wat getemperd. Stefan Leijnen. Leijnen is lector Intelligent Data Systems aan de Hogeschool Utrecht. Hij laat op het SIA Congres nadrukkelijk zien wat de gevaren zijn van het overvloedige gebruik van digitale data in de samenleving. Hij benadrukt daarbij dat de hooggespannen verwachtingen ten spijt, de menselijke hand nog altijd onmisbaar is. “Als we dat niet doen, zetten we de turbo op onnauwkeurigheden in onze samenleving.”
Ethische vraagstukken
Leijnen heeft zich in zijn lectoraat dan ook voorgenomen om juist die maatschappelijke waarden te verdedigen als het gaat om de discussie over kunstmatige intelligentie. “Als het gaat om AI weten we eigenlijk best wat we willen: technologie die waarde toevoegt en ons helpt keuzes te maken of werk te versnellen. Maar die daarbij wel privacy, gelijkwaardigheid en individuele keuzevrijheid respecteert,” stelde hij daar bij zijn aantreden al over.
De Lector van het Jaar komt uit het bedrijfsleven
Gerard Schouten is lector Big Data op Fontys. Hij begint zijn verhaal met een beeld van een drukke kruising in de Amsterdamse binnenstad. “Als je autonoom rijdende auto’s wilt, moet je je dus afvragen: hoe ga je dit in software programmeren?” Ook hier komen ethische vraagstukken om de hoek kijken, want welke keuzes maakt een computersysteem op het moment als het gevaar op de weg uit twee hoeken komt.
Die ethische vraagstukken komen op hogescholen steeds nadrukkelijker aan bod in zowel het onderwijs als het onderzoek. Toch zijn daar volgens de in Nieuwegein aanwezigen nog wel stappen in te zetten. Zo geeft iemand aan met name het praktijkgericht onderzoek in het zorgdomein te maken heeft met strenge ethische toetsing. “Op het gebied van datagebruik, bijvoorbeeld bij de ontwikkeling van nieuwe toepassingen, zou dat ook wel mogen.”
