Aandeel vrouwelijke hoogleraren groeit, maar de toevoer stokt

LNVH publiceert jaarlijkse monitor

Nieuws | door Sicco de Knecht
12 december 2019 | Het aandeel vrouwelijke hoogleraren is aan bijna alle universiteiten gestegen, meldt het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren in haar monitor. Maar het netwerk waarschuwt: als je uit de kweekvijver vist, is er ook nieuwe aanwas nodig.

De jaarlijkse monitor van het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren (LNVH) wordt vandaag gepresenteerd. In de maand dat er een quotum kwam voor vrouwen in de raden van toezicht van het bedrijfsleven kan geconcludeerd worden dat er ook in de academie nog werk te verzetten is. Het LNVH geeft een duidelijke waarschuwing: pas op dat de aanvoer van nieuw vrouwelijk talent niet droogvalt.

Eigen streefcijfers universiteiten zijn haalbaar

Uitgaande van de doelen die de universiteiten zichzelf hebben gesteld – cijfers die uiteenlopen van vijftien tot vijfendertig procent – is de verwachting dat de meeste instellingen hun doelen zullen halen. Alleen Wageningen en de Erasmus Universiteit gaan met deze groei naar verwachting hun streefcijfers niet halen, stelt het LNVH. De EUR heeft inmiddels een universiteitsbreed project afgekondigd met de intentie het doel van twintig procent in 2020 alsnog te halen.

De woordvoerder van LNVH verwacht dat de groei bij de EUR het komende jaar wel heel groot zal zijn door het nieuwe beleid van de universiteit om veel bijzonder hoogleraren – die als UHD zijn aangemerkt – te promoveren naar gewoon hoogleraarschap. “Dit doet iets met het percentage vrouwelijke hoogleraren, maar het verandert natuurlijk niets aan het totale aandeel vrouwen binnen de EUR”, aldus woordvoerder Lidwien Poorthuis.

Waar er voorgaande jaren een groeiende zorg was over het aandeel vrouwelijke promovendi, heeft deze daling in 2018 niet doorgezet. “Of dit toeval of een structurele verbetering is, moet de komende jaren uitwijzen,” schrijft het LNVH hierbij. Ook maakt het LNVH zich zorgen over wat in de volksmond de ‘pijpleiding’ is gaan heten: het contingent vrouwen dat klaarstaat per functie (UD/UHD) om door te stromen. Zo is het percentage vrouwen dat in ’17-’18 universitair hoofddocent is geworden slechts 20.9 procent.

In 2016 bracht het LNVH al een onderzoek naar buiten over onder andere de loonkloof tussen mannen en vrouwen in de academie. Dit jaar moet het LNVH vaststellen dat het percentage vrouwelijke hoogleraren dat lager is ingeschaald dan hun mannelijke evenknie gestegen is.

Europese vergelijking

Dit jaar is in de monitor weer een Europese vergelijking opgenomen. Op basis van de gegevens uit het laatste rapport She Figures moet de conclusie worden getrokken dat Nederland een van de hekkensluiters is in Europa, samen met de continentale buurlanden. Ook wat vrouwelijke bestuurders in de academie betreft is Nederland geen koploper, zo blijkt uit het Europese onderzoek.

Verslag van de Europese Gender Summit 2019

Voortbordurend op eerdere jaren, is er dit jaar aandacht voor de positie die vrouwen bekleden in de bestuurslagen van de academie. Niet alleen is gekeken naar de colleges van bestuur en raden van toezicht van universiteiten en UMC’s – voor het eerst in de geschiedenis wordt geen enkele instelling door alleen maar mannen bestuurd – maar ook de KNAW, het Genootschap van de KNAW, De Jonge Akademie en NWO zijn onderdeel van gesprek.

In ’17-’18 benoemde de KNAW eenmalig uitsluitend vrouwelijke leden in het Genootschap, wat een eenmalige stijging van 1,3 procentpunt opleverde. Dit jaar is de stijging duidelijk minder. Het Genootschap, dat in totaal 589 leden telt, is sinds enige jaren een lidmaatschap voor het leven. Wat dit precies betekent voor de haalbaarheid van een 50/50 verhouding wordt niet berekend in het rapport, maar de logica dicteert dat dit een proces van decennia zal zijn, met name in het domein Natuur en Technische Wetenschappen (17 van de 238 leden zijn vrouw).

De verdeling in het bestuur van de KNAW en binnen De Jonge Akademie is veel meer gelijk. De Jonge Akademie heeft al enkele jaren het beleid exact evenveel mannelijke als vrouwelijke leden te benoemen, en ook in het bestuur van de KNAW is de verdeling 3 om 4. De enige bestuurlijke uitschieter is NWO, waar alle vier de domeinvoorzitters en de voorzitter mannen zijn.


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK