Een basis voor het uitwisselen van onderwijsdata
In één oogopslag zien waar, wanneer en welke vakken aan andere faculteiten of door het hele land worden aangeboden. Voor veel studenten zou dit een handige manier zijn om hun vrije ruimte zo uitdagend en interessant mogelijk in te richten. Dit soort data wordt door instellingen in specifieke softwaresystemen georganiseerd, maar die is nog lang niet altijd zodanig geconfigureerd dat er uitwisseling kan plaatsvinden. Niet binnen de instelling, laat staan tussen instellingen.
Niet meer met Excel
Jocelyn Manderveld is projectmanager Onderwijslogistiek bij SURF. Het afgelopen jaar coördineerde ze de projecten binnen de Stimuleringsregeling voor het uitwisselen van onderwijsdata. “Er zijn talloze punten waarop het uitwisselen van data een enorme meerwaarde kan hebben voor studenten. Denk aan samenbrengen van cursusaanbod van meerdere instellingen, voor bijvoorbeeld de vrije ruimte.”
Wat Manderveld vaak ziet en hoort is dat de oplossing voor dit type probleem op zijn zachtst gezegd nog vaak suboptimaal is. “Je ziet en hoort dat opleidingen toch nog naar Excel grijpen om de onderwijsdata goedschiks of kwaadschiks bij elkaar te brengen.” Veel werk en geknutsel waar medewerkers van bijvoorbeeld de servicebalie van een instelling vermoedelijk maar weinig lol aan beleven.
“Het kan zelfs zo zijn dat die informatie binnen een opleiding al in verschillende systemen zit, denk aan Blackboard, een roosterprogramma en een studiegidsprogramma.” Ze benadrukt dat dit niet verkeerd hoeft te zijn, “opleidingen hebben hun eigen organisatie en structuur. Maar voor het samenbrengen van onderwijsdata is dat een extra uitdaging.”
De sleutel voor het samenbrengen van de data zit hem dan ook niet in het integreren van systemen. “Waar wij op inzetten binnen dit programma is het opstellen van standaarden voor de data”. Daarvoor spreken de instellingen definities af, zogenaamde Open Onderwijs API’s (OOAPI) endpoints. “Die opleidingsdata kun je vervolgens in een andere, gedeelde applicatie tegelijkertijd aanbieden.”
“Zie Blackboard”
Het afgelopen jaar deden drie hogescholen en drie universiteiten mee in de eerste ronde van de stimuleringsregeling. “Dat waren instellingen die bijvoorbeeld een joint degree of een gedeelde master aanbieden, of vrije ruimte hebben in het curriculum zodat studenten vakken bij een andere instelling kunnen volgen.”
Het formuleren en ook implementeren van de aanpak is eigenlijk vrij rap gegaan, valt Manderveld op. “Dat is voor een ontwikkelaar niet erg moeilijk om te doen. Voor instellingen is het wel van belang dat ze ondertussen gewoon door kunnen met het dagelijks werk. De studentadministratie kan geen vertraging oplopen, die zijn al druk genoeg met hun eigen werk.” Wat deze aanpak dus aantrekkelijk maakt is dat de bestaande systemen met rust gelaten kunnen worden.
“Het project is op een aantal plekken ook aanleiding geweest voor instellingen om hun staande praktijk tegen het licht te houden.” Bij sommige hogescholen was het ophalen van de informatie een fluitje van een cent, maar komen dan de echte uitdagingen. “Dan kom je er bijvoorbeeld achter dat bij het veld ‘cursusinformatie’ staat: zie Blackboard. Dan ga je toch met zijn allen nadenken over hoe informatie wordt beschreven.”
Ook tussen de instellingen zijn er door het project ideeën ontstaan voor verbeteringen. “Codarts, de WUR en de Universiteit Utrecht gebruiken bijvoorbeeld alle drie hetzelfde programma van dezelfde leverancier, Osiris. Die zijn dus gezamenlijk naar Osiris gestapt om een ontwikkelplan neer te leggen.” Vanuit SURF is vervolgens bedongen dat deze update ook beschikbaar zal worden voor de veertig andere instellingen die met hetzelfde pakket werken.
Volgende stap: roosterdata
Kort samengevat is het duidelijk voor Manderveld dat er muziek zit in dit type samenwerking. “We gaan er in ieder geval mee door en de volgende stap is dat wij nu een overzicht gaan maken van alle data die al ontsloten is. Vooralsnog hebben wij als SURF niet de ambitie om een nationale onderwijscatalogus te maken, maar we willen instellingen wel laten zien wat de meerwaarde is en bieden wij de technische mogelijkheden om onderwijsdata te ontsluiten.” Inmiddels ontsluit het programma al 10.000 cursussen. “Dat is echt veel meer dan ik had verwacht.”
In een volgende fase is het plan om ook roosterdata te ontsluiten. “Dat zou een grote meerwaarde hebben voor studenten die bijvoorbeeld een joint degree volgen.” In dergelijke programma’s studeren studenten in feite aan twee instellingen. “Maar het samenvoegen van de roostering aan beide instellingen gaat zeker niet vanzelf, terwijl studenten dat anno 2020 wel verwachten van een opleiding. Het is tijd om daar stappen in te zetten.”
