Kamer bezorgd over positie studenten en jonge onderzoekers

Na drie weken blijkt de Coronacrisis verstrekkende gevolgen te hebben voor het hoger onderwijs. Gek genoeg heeft de Vaste Kamercommissie onderwijs tot nu toe nog niet erg van zich laten horen, terwijl op andere beleidsterreinen veel Kamervragen worden gesteld en er schriftelijke overleggen worden gevoerd met ministeries.

Veel vragen over corona-maatregelen in het hoger onderwijs

Daar lijkt nu verandering in te komen. De PvdA heeft een reeks aan Kamervragen gesteld aan minister Van Engelshoven. De vragen gaan over het sluiten van universiteiten en hogescholen, het bsa en de financiële gevolgen van deze crisis voor studenten. Zo zijn internationale studenten die in acute financiële nood komen overgeleverd aan crowdfunding, ligt hier niet een taak voor het ministerie?

Het is alweer ruim twee weken geleden dat Frank Futselaar van de SP om verheldering had vroeg aan de minister over het bindend studieadvies. De minister had toen bekendgemaakt dat de VSNU, de VH en de studentenkoepels hierover tot een overeenkomst waren gekomen. Het bindend studieadvies zou worden uitgesteld tot volgend jaar.

Iedere instelling kiest zijn eigen invulling van het bsa

Deze afspraken waren voor de buitenwacht en in het bijzonder voor de studenten zelf niet altijd duidelijk. Instellingen zijn en blijven namelijk zelf in hoge mate verantwoordelijk over hoe de opschorting van de bsa-maatregel vorm moet krijgen. En dan in het bijzonder of het bsa voor dit cohort helemaal wordt afgeschaft, voor iedereen wordt uitgesteld, of alleen uitgesteld voor studenten die vertraging door corona kunnen aantonen. En hoe moet volgend studiejaar de opgelopen studievertraging ingehaald worden? Worden daar dan ook consequenties aan verbonden?

Er is al helderheid zegt de minister

De minister antwoordde gisteren op de vraag van Futselaar. Ze laat weten dat instellingen zelf verantwoordelijk blijven voor het bsa. De minister liet desgevraagd weten dat er al veel duidelijk was over de maatregel. “Met het servicedocument […] is helderheid verschaft aan eerstejaarsstudenten die door de coronacrisis studievertraging oplopen en als gevolg daarvan de norm van het bindend studieadvies niet halen. Zij krijgen de mogelijkheid om de bsa-norm te halen in het volgend studiejaar.”

De minister gaf aan dat instellingen in hoge mate zelf verantwoordelijk zijn voor de uitwerking van de aanpassing van het bsa. “Universiteiten en hogescholen kunnen dit op verschillende manieren vormgeven. Ze hebben de mogelijkheid om het bsa voor alle eerstejaarsstudenten generiek uit te stellen naar het tweede jaar. Zij kunnen er ook voor kiezen nadere richtlijnen vast te stellen die voor studenten duidelijk maken wanneer zij voor uitstel van bsa in aanmerking komen.”

Wat als je huisgenoot ziek wordt?

En dan nu dus nog meer vragen, van Kirsten van den Hul van de PvdA. In de eerste plaats gaan haar vragen over gezondheid. Want moet je als student ook in quarantaine gaan als je huisgenoot ziek wordt, en je woont in een studentenhuis van soms meer dan tien personen?

Ook vindt de PvdA dat meer duidelijk moet worden richting studenten wat de financiële gevolgen zullen zijn van deze crisis. Van den Hul vindt dat “studenten zoveel als mogelijk duidelijkheid moet worden geboden over waar zij op kunnen rekenen indien de coronacrisis resulteert in studievertraging en de (financiële) gevolgen daarvan.”

Daarnaast is er de vraag of de minister iets aan de financiële situatie van studenten gaat doen. Veel studenten hebben nu geen inkomen, en kunnen ook niet aankloppen voor een uitkering, omdat ze ingeschreven staan bij een onderwijsinstelling. “Erkent u dat het wrang is dat deze groep studenten daarmee geen andere keuze wordt gelaten dan (extra) financiële schulden aan te gaan?”

Er moeten uniforme afspraken komen

Ook moet er meer duidelijkheid komen over de sluiting van universiteiten en hogescholen. Er zijn een aantal instellingen die hebben aangegeven tenminste tot 1 juni geen fysiek onderwijs aan te bieden, waar andere instellingen vooralsnog vasthouden aan 28 april. Op dit punt wordt uniformiteit gevraagd van de minister. Ook wil de PvdA uniforme afspraken over de omgang met studenten die het komende jaar ingaan met ontbrekende studiepunten door corona.

Daarnaast gaat de PvdA ook in op het feit dat sommige universiteiten – waaronder die van Maastricht en Utrecht – crowdfunding acties hebben opgezet om internationale studenten te helpen die door de Coronacrisis in financieel zwaar weer terecht zijn gekomen. De vraag is of dit alleen private middelen zijn en niet middelen die afkomstig zijn uit de instelling. De vraag aan de minister is of zij zich verantwoordelijk voelt voor deze studenten, en of ze hen met publieke middelen wil helpen. Afgelopen weekend werd duidelijk dat ook de Utwente een crowdfundig is gestart. Als er 10.000 euro ingezameld is, dan gaat de universiteit uit eigen middelen dit bedrag gaat verdubbelen.

Tot slot vraagt Van den Hul de minister om een reactie op het opinieartikel van de Jonge Akademie. Die doet een oproep aan universiteiten om de positie van jonge onderzoekers en promovendi tijdens deze crisis beter te beschermen.