Minister blijft erbij: studenten in problemen kunnen extra lenen
Door de coronacrisis valt het inkomen uit bijbanen van studenten grotendeels weg. De jongeren van D66, CDA, PvdA, ChristenUnie en GroenLinks hebben daarom de minister opgeroepen om studenten financieel niet over te leveren aan DUO. In een brief die in handen is van ScienceGuide reageert de minister negatief op de voorstellen van de politieke jongerenorganisaties.
Studenten hebben geen inkomsten meer
Eind maart schreven de politieke jongerenorganisaties dat studenten in financieel zwaar weer zitten omdat ze vaak werken op basis van een nul-urencontract of als uitzendkracht. Studenten hebben daardoor vaak geen recht op bijstand en ook niet op een WW-uitkering, terwijl hun vaste lasten gelijk blijven, zo schreven de studenten aan de minister van onderwijs.
De jongeren wijzen er bij de minister op dat zij desalniettemin collegegeld, of in het geval van mbo-studenten lesgeld, moeten blijven betalen terwijl het onderwijs slechts op afstand of zelfs helemaal niet gevolgd kan worden. De jongeren kwamen daarom met een aantal voorstellen om studenten tegemoet te komen, door bijvoorbeeld het betalen van college- of lesgeld uit te stellen.
Ook moesten er gesprekken komen met werkgevers om studenten zo veel als mogelijk baangarantie te geven zodat ze recht hebben op sociale voorzieningen. En tot slot werd de oproep gedaan om na de crisis uit te zoeken hoeveel er extra geleend is door studenten en of dit dan kwijtgescholden kan worden.
Inmiddels heeft minister Van Engelshoven de vijf politieke jongerenorganisaties uitgenodigd voor een gesprek op 16 april. Maar voor dit gesprek zal plaatsvinden heeft de minister al een voorzet gedaan voor dit gesprek in een brief aan de politieke jongerenorganisaties die in handen is van ScienceGuide.
Er volgen nog meer beslissingen
De minister schrijft dat er tal van maatregelen zijn genomen. Zo wordt het bindend studieadvies uitgesteld en is het mogelijk om met terugwerkende kracht te lenen bij financiële problemen. Deze maatregelen zijn genomen om de eerste nood te ledigen. “Maar dat neemt niet weg dat er nog meer beslissingen volgen en dat we die nu nog niet allemaal kunnen overzien. Het is een situatie zonder precedent en we zullen met elkaar gaandeweg de implicaties ontdekken en moeten oplossen.”
Allereerst gaat de minister in op de vraag over het uitstellen van het betalen van het collegegeld. “Voor studenten is het mogelijk om hun lening te verhogen. Ook kunnen zij collegegeldkrediet aanvragen. Dit kan ook met terugwerkende kracht vanaf het begin van het collegejaar. Mocht het betalen van lesgeld, desondanks, toch nog lastig zijn, dan kunnen studenten contact zoeken met DUO, dat coulance zal betrachten en bijvoorbeeld uitstel kan geven.” Afgelopen zaterdag stelde Van Engelshoven in het radioprogramma Spijkers met Koppen nog geen alarmerende berichten vanuit de uitvoeringsorganisatie te hebben gehoord: “Ik heb nog geen berichten van DUO gehoord dat studenten nu massaal aan het lenen zijn geslagen.”
Op de vraag hoe jongeren meer baanzekerheid kunnen krijgen in deze corona-crisis verwijst de minister naar de maatregelen van haar D66-collega Wouter Koolmees. “Het kabinet is met een uitgebreid pakket maatregelen gekomen om zoveel mogelijk te voorkomen dat mensen hun baan verliezen. Werkgevers kunnen een aanvraag indienen voor een substantiële tegemoetkoming in de loonkosten om zowel werknemers met een vast contract als met flexibel contract gewoon door te kunnen betalen. Daarbij heeft de minister van SZW werkgevers opgeroepen om óók mensen met een flexibel contract in dienst te houden. Onder die groep bevinden zich veel jongeren.”
Nu lastig te zeggen of er extra schuld ontstaat
De meest prangende vraag van de jongerenorganisaties gaat over de compensatie van studieschulden. Studenten wordt nu slechts gezegd dat zij extra kunnen lenen als zij in financiële problemen komen. De minister vindt het nog veel te vroeg voor die vraag. “Op dit moment is het echt nog te vroeg om daar iets over te zeggen. Onderwijsinstellingen doen er alles aan om het onderwijs ook in deze tijden zoveel mogelijk te continueren. Het is daarmee nu lastig of en in welke mate studenten vertraging oplopen of een hogere schuld zullen hebben.”
De minister herhaalt dat studenten extra kunnen lenen ook met terugwerkende kracht voor dit hele collegejaar. “Tegelijkertijd neem ik maatregelen voor studenten die nu in de problemen dreigen te komen. Zo kunnen studenten die door het coronavirus net niet kunnen afstuderen binnen de diplomatermijn, contact opnemen met DUO. DUO zal dan coulance betrachten. Studenten die nu in financiële nood zitten, kunnen hun lening verhogen, dat kan ook met terugwerkende kracht vanaf het begin van het collegejaar.”
Bovendien wijst de minister erop dat studenten ook bij extra lenen 35 jaar de tijd hebben om dit bedrag terug te betalen. “Net als alle studieleningen, kunnen deze extra bedragen worden terugbetaald in 35 jaar en alleen als je inkomen als oud-student daarvoor toereikend is.”
Lenen is de enige oplossing van de minister
De voorzitter van het CDJA, de jongerenorganisatie van het CDA, Hielke Onnink laat weten allerminst tevreden te zijn met deze reactie van de minister. “Met andere woorden zegt zij tegen studenten: zit je in de problemen, leen dan maar extra bij. Dat is de enige oplossing die zij nu biedt. Wij blijven nog wel richting de minister maar ook richting onze Kamerfractie inzetten of we niet iets meer kunnen doen dan dat.”
Maar Onnink moet tegelijkertijd toegeven dat hij ook vanuit de CDA-fractie in de Tweede Kamer niet veel hoort op dit punt. “Harry van der Molen zegt tegen mij dat hij op de achtergrond wel bezig is, maar ik ben niet helemaal overtuigd. Ik vind het nog erg tegenvallen.”
Misschien biedt het profileringsfonds hulp
Wel zijn er volgens de voorzitter van het CDJA op de achtergrond gesprekken gaande om het profileringsfonds van universiteiten en hogescholen in te zetten voor de ontstane problemen. “Wat ik opvang is dat gekeken wordt of die versterkt kunnen worden. Juist voor studenten die nu daadwerkelijk in de problemen zitten, door bijvoorbeeld de examens die zijn uitgesteld. Dit is ook iets wat wij 16 april met de minister willen bespreken.”
De belangrijkste inzet voor het gesprek met de minister voor het CDJA is de compensatieregeling voor studieschulden. “Ik hoop echt dat er iets dergelijks kan komen. Dat is wel het belangrijkste voor ons. Volgens mij heeft Van Engelshoven namelijk nog niet eens door met welke specifieke problemen studenten zitten. Alle praktijkexamens worden bijvoorbeeld gewoon uitgesteld. En het is echt niet duidelijk wanneer dit ingehaald gaat worden. Als dat deze zomer moet gebeuren dan loop je wel allemaal inkomsten mis omdat je een bijbaantje mist. Dat heeft zij niet door en zij vergeet ook dat heel veel studenten geen vast contract hebben en flexibel werken.”
En er is volgens Onnink haast geboden. “Hoe langer dit duurt hoe onzekerder het wordt voor iedereen. Voor sommige gaat het echt om meerdere vakken en de meeste studenten zitten in het laatste blok. Hoe langer wij wachten met maatregelen, hoe groter de problemen worden voor studenten.”
