Universiteiten, houd oog voor de student als mens
Nu er alleen onderwijs op afstand wordt gegeven, stellen studenten, docenten en alle andere onmisbare schakels zich flexibel op en doet iedereen zijn best om ook de komende tijd hoogwaardig onderwijs mogelijk te maken.
Ik was dan ook verrast toen ik twee weken geleden een brief van het College van Bestuur van mijn universiteit – de TU Delft – kreeg. De e-mail aan alle studenten vermeldde geen nieuwe regels in de coronacrisis, geen nieuwe antwoorden. Nee, de rode draad door deze brief bleek studievertraging te zijn. Het kwaad dat we koste wat kost moeten vermijden.
De universiteit is zoals gezegd bezig onderwijs online aan te bieden, zodat er zo weinig mogelijk van die studievertraging ontstaat. Een flinke klus, zelfs voor een technische universiteit “met een uitstekende reputatie op het gebied van online onderwijs”. Studenten wordt – met klem – verzocht eveneens hun uiterste best daarvoor te doen. Dit alles onder een dikgedrukte kop: “Blijf studeren!”. De boodschap is duidelijk.
Een boodschap die voorbijgaat aan de realiteit van de zorgen die we allemaal hebben, want wie is straks de eerste, de tweede, de twintigste in onze omgeving die ziek wordt? Ook zonder de toegenomen zorgen voor kwetsbare naasten vergt deze nieuwe werkelijkheid inspanningen van ons allemaal. De situatie ontwikkelt zich van dag tot dag: wat ik hier nu ook op zou schrijven, morgen is het vooruitzicht misschien wel weer compleet anders. De wereld is een living lab geworden en wij zitten er middenin.
“”De ingenieur van de toekomst denkt ook aan mensen.””
Deze crisis biedt perfecte omstandigheden voor de TU van de toekomst, zou je zeggen. Het 4TU Centre for Engineering Education van de technische universiteiten wond er al in 2016 geen doekjes om: “We have entered a threshold decade in which three converging driving forces are changing our world into one full of Volatility, Uncertainty, Complexity and Ambiguity, a VUCA world.” Hun conclusie? Om complexe problemen op te lossen moet je niet alleen goed zijn in wiskunde, maar ook oog hebben voor mensen. “The skills of tomorrow’s engineer must clearly go beyond the technical domain.”
De ingenieur van de toekomst denkt dus niet alleen aan techniek, maar ook aan mensen. Over de problemen van de toekomst praten we makkelijk: energietransitie, vergrijzing en cybersecurity, alle tijd om er nog even rustig over na te denken. Maar wat gebeurt er met dat onmisbare menselijke kader, nu die toekomst met complexe problemen wel heel dichtbij is gekomen?
In de brief wordt in drie zinnen erkend dat emoties een rol spelen, dat studenten ook bezig moeten zijn verspreiding van het virus te voorkomen en dat er zelfs (met “Delftse inventiviteit”, schouderklopje voor ons!) hulp aan anderen geboden wordt. De conclusie: “Blijf studeren, zorg goed voor je eigen gezondheid en voor elkaar.” In die volgorde. Een week later gaat een nieuwe brief iets dieper in op (geestelijke) gezondheid, maar pas na de aankondiging van een impopulaire maatregel met betrekking tot de tentamens.
“”‘Blijf studeren, zorg goed voor je eigen gezondheid en voor elkaar.’ In die volgorde.””
Het kan ook anders. Ze mogen in Leiden dan niet opleiden tot ingenieurs, oog voor het menselijke kader hebben ze daar zeker. De Leidse Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen stuurde ook een e-mail aan al haar studenten. Onder de titel “Message of support and solidarity from the Faculty Board” brengen zij precies dat: een boodschap van steun en solidariteit. Geen “Blijf leren!”, maar “You should always have someone to talk to, and if needed we can help you with that.” Niet studie op de eerste plaats, maar je gezondheid en die van je naasten. Een menselijke boodschap.
Niet alleen de rauwe kennis doet ertoe, ook de menselijke, sociale en maatschappelijke context. En soms bereik je impact op de maatschappij misschien niet door uit te blinken in je vakgebied, maar door uit te blinken in je menselijkheid.
Dit is een bewerking van een brief die eerder gepubliceerd werd door TU Delta.
