Er zijn voldoende goede alternatieven voor online proctoring

Opinie | door Els Roskam-Pelgrim & Jacomine Ravensbergen
6 mei 2020 | Er zijn voldoende alternatieven te bedenken voor het afnemen van tentamens op afstand, schrijven Els Roskam-Pelgrim en Jacomine Ravensbergen van Avans Hogeschool. De hogeschool trekt daarom de conclusie dat het gebruik van online proctoring niet wenselijk is.

Hogescholen en universiteiten halen alles uit de kast om tijdens de coronacrisis studievertraging te voorkomen. De focus ligt in deze periode op online toetsen. Thuiswerken en online onderwijs reduceren in deze coronacrisis ongewenste reisbewegingen. Net als andere instellingen voor hoger onderwijs willen we voorkomen dat in het nieuwe studiejaar nog veel toetsen moeten worden ingehaald en willen we het harde werken van zowel studenten als docenten belonen met een passende afronding van het onderwijs.

Toetsen tijdens een lockdown, #hoedan?

De kwaliteit van de toetsing staat hierbij uiteraard voorop. In onze verkenning van de mogelijkheden, die samengevat zijn in onze openbaar te raadplegen beslisboom, worden veel alternatieven genoemd, maar we laten de optie voor online proctoring daaruit weg. In dit artikel leggen we uit waarom.

Online proctoring kent nog teveel bezwaren

Online proctoring, het op afstand surveilleren van een toets, wordt in de nieuwste versie van de beslisboom dus niet meer genoemd. Het College van Bestuur heeft het besluit genomen om dit studiejaar geen online proctoring toe te passen, omdat er te veel bezwaren zijn. Dat blijkt uit onderzoek verricht door enkele collega’s bij Avans.

Online proctoring ‘surveilleert’ op verschillende manieren het gedrag van studenten tijdens het maken van een toets. Zo maakt het gebruik van keylogging, waarmee gemonitord wordt wat ingevoerd wordt op de computer, en tegelijkertijd monitoren één of twee camera’s de omgeving van de student. Met behulp van artificial intelligence wordt naar het gedrag van de student gekeken, bijvoorbeeld hoe vaak de student wegkijkt. Dit heeft grote impact op de privacy van studenten.

Gezien het beslag dat er door de software gelegd wordt op de rekencapaciteit bij de aanbieders wordt er momenteel niet live meegekeken. De aanbieder maakt opnamen en analyseert deze later. Informatie uit online proctoring wordt dus opgeslagen. Daarbij komt dat een aantal aanbieders hun gegevens buiten de EU opslaan, waarop andere privacywetgeving van toepassing is.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat ook de studenten zelf opkomen voor hun privacy, zo blijkt uit de brief die door een elftal studenten- en jongerenorganisaties is verstuurd aan de onderwijsinstellingen en de Kamervragen die hierover zijn gesteld aan onderwijsminister Van Engelshoven. SURF heeft een white paper over online proctoring gepubliceerd waarin ook zij aangeven dat de privacy impact inderdaad zeer groot is.

Moet online proctoring dan in zijn geheel afgeschreven worden? Nee, dat niet. Omdat online proctoring voor de toekomst wel mogelijkheden zou kunnen bieden, bijvoorbeeld voor studenten die een tijd naar het buitenland gaan en graag mee willen doen met een herkansing van een toets, worden wel enkele pilots gedaan. Verschillende software zal worden getest op formatieve toetsen.

Studievertraging voorkomen

Hoewel studenten erbij zijn gebaat om zo min mogelijk studievertraging op te lopen mag dit niet ten koste gaan van onnodige inbreuk op hun privacy. Er zijn goede alternatieven mogelijk. Opleidingen hebben de afgelopen periode al diverse toetsvormen ingezet die online en in de thuissituatie kunnen worden uitgevoerd. Bijvoorbeeld open boek-tentamens, online presentaties en assessments of inleveropdrachten zoals een advies of een essay. Kennistoetsen worden daarbij regelmatig omgezet in een vorm die wat meer de toepassing van de kennis toetst.

Een mooi voorbeeld is een klassieke kennistoets van de opleiding Business Innovation aan onze hogeschool. Die is de afgelopen periode omgezet naar een vorm waarbij studenten een korte vlog maken waarin ze de belangrijkste begrippen van het vak uitleggen, een goed voorbeeld van een communicatiestrategie opzoeken en uitleggen en onderbouwen wat ze hiervan vinden.

Naast het zoeken van alternatieve toetsen wil Avans haar opleidingen ook laten nadenken over de mogelijkheid om simpelweg minder te toetsen. Waarom zou je elk onderwijsonderdeel willen aftoetsen als de leerdoelen elders in het examenprogramma, wellicht op een hoger niveau, ook nog worden getoetst? In de beslisboom wordt deze mogelijkheid expliciet aangegeven.

We kijken voor de crisisperiode ook naar online toetsen zonder surveillance. Hierbij wordt een groot beroep gedaan op de verantwoordelijkheid van de student om niet te frauderen. Het staat de opleidingen vrij om checks en balances aan te brengen, zoals gebruik te maken van verschillende selecties van vragen en strakke tijdslots. Ook is er de mogelijkheid om na afloop de uitkomsten te analyseren en aan studenten waarover gerede twijfel bestaat een extra set vragen online (mondeling) te stellen of dit standaard steekproefsgewijs te doen.

Voor alle alternatieve toetsen moet op een dun koord gebalanceerd worden. Privacy, vertrouwen, relevantie en kwaliteit zijn belangrijke waarden waar rekening mee moet worden gehouden, maar bovenal moet de waarde van een diploma onbetwist zijn en blijven. Daarom differentiëren we tussen enerzijds toetsen op startniveau en anderzijds toetsen die het eindniveau toetsen. Die eerste categorie toetsen leent zich voor toetsen zonder surveillance, toetsen samenvoegen of stapelen. Bij samenvoegen of stapelen kan de toets op startniveau formatief worden afgenomen, zodat studenten (en docenten) wel weten waar ze staan. De opleidingen en examencommissies gaan de komende tijd aan de slag om de verschillende mogelijkheden van online toetsen op afstand verder vorm te geven.

Praktijkonderwijs

Nog moeilijker dan kennistoetsen aanpassen is het praktijkonderwijs doorgang laten vinden en toetsen. We zouden willen dat de mogelijkheden voor het vaardigheidsonderwijs verruimd kunnen worden en hopen dat het gevraagde onderzoek naar de risico’s van het toestaan van praktijkonderwijs in het advies van het Outbreak Management Team van 20 april daar mogelijkheden voor biedt. Met name de studenten van de vele lab-, techniek-, kunst- en gezondheidsopleidingen lopen door het niet toestaan van fysiek onderwijs vertraging op, omdat dit onderwijs moeilijk vervangbaar is door online lesgeven en toetsen. Deze bijzondere tijd werpt ons terug op de basale vraag waarom we eigenlijk doen wat we doen. Waarom toetsen we en wat willen we ermee bereiken? Het liefst wil je met een toets zo authentiek mogelijk benaderen wat de jonge professional straks ook in de beroepspraktijk gaat doen of maken.

De focus in ons nieuwe onderwijsmodel ligt dan ook op toepassing in de beroepscontext en grote onderwijseenheden. Deze kunnen indien noodzakelijk aangevuld worden met het toetsen van ‘losse’ kennis of vaardigheden. Je kunt je voorstellen dat een fysiotherapeut de anatomie van de mens moet kunnen dromen. Maar bovenal moet hij of zij die kennis kunnen toepassen op een diagnose of behandeling. Laten reproduceren van kennis heeft in de beroepspraktijk veelal een verschijningsvorm waarin vaak wordt samengewerkt of waarin het opzoeken of uitzoeken van zaken gerechtvaardigd is. Een eventueel tentamen zal dus altijd moeten worden aangevuld met een meer authentieke vorm van toetsing.

Doorpakken naar de toekomst

De ontwikkelingen in online onderwijs en toetsen komen nu in rap tempo, maar gelukkig zijn ze in lijn met Ambitie2025 die we bij Avans hebben ingezet. Hoe toepasselijk blijkt de ondertitel van het ambitieplan “wendbaar en veerkrachtig” te zijn: vorig jaar bedacht, nu al de praktijk. Deze periode van crisis leert ons veel over toetsing. Door de intensieve analyse die we nu noodgedwongen maken van al onze curricula en de besluitvorming over alternatieve toetsing krijgen we inzicht in verschillende goede en minder goede praktijken. We zitten op dit punt al in een transitie richting 2025.

Laten we de versnelling duurzaam inzetten. Waar collega’s in het begin van de crisis vasthielden aan fysieke toetsen en hoopten op een zo snel mogelijke opening van de onderwijsgebouwen, blijkt er nu ruimte voor een andere kijk op toetsing en die delen we graag met collega’s in het land.

Els Roskam-Pelgrim :  Senior beleidsadviseur

Els Roskam – Pelgrim is senior onderwijskundig beleidsadviseur bij het Leer- en Innovatiecentrum van Avans Hogeschool en (mede)ontwerper van de beslisboom voor alternatieve toetsing.

Jacomine Ravensbergen :  Collegelid

Jacomine Ravensbergen is lid van het College van Bestuur van Avans Hogeschool en portefeuillehouder Onderwijs.


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK