Studenten: “De groeten. Ik ga niet meedoen met contactonderzoek”
Gisteren kwam de Kamer op initiatief van de PvdA terug van reces om te debatteren over de toename van het aantal coronabesmettingen in dit land. Vorige week heeft het kabinet in een persconferentie laten weten dat de introducties van studie- en sportverenigingen in aangepaste vorm door zouden kunnen gaan, maar die van studentenverenigingen niet.
Studentenverenigingen verschillen van studie- en sportverenigingen in de zin dat zij vaak een uitgebreide(re) kennismakingsperiode hebben, soms met initiatierituelen als een ontgroening. Het verschil in het kabinetsbeleid tussen de verschillende verenigingstypen leidde tot teleurstelling onder studenten. De Kamer is niet ongevoelig voor dit geluid zo bleek tijdens het debat. De hele Kamer wilde een versoepeling voor studentenverenigingen.
Ik kan het niet aan jongeren uitleggen
De eerste die de minister-president op de tegenstrijdigheden in het beleid wees, was fractievoorzitter van D66 Rob Jetten. “Ik kan het niet aan jongeren uitleggen dat de studie- of roeivereniging wel activiteiten mag organiseren, maar een studentenvereniging niet. Ik verzoek de premier om studentenverenigingen hetzelfde te behandelen als studie- en sportverenigingen, zodat veiligheidsregio’s en verenigingen de ruimte krijgen om goede afspraken te maken, die ook lokaal te handhaven zijn.”
Jetten benadrukte ook hoe belangrijk het is dat studenten een positieve eerste ervaring opdoen tijdens het begin van de studie. “Ik verzoek het kabinet daar een “operatie zachte landing” van te maken, waarbij er in de eerste 100 dagen van de studie meer aandacht is voor nieuwe studenten, die in een nieuwe stad aan een nieuw leven beginnen. We moeten voorkomen dat eerstejaarsstudenten afhaken omdat ze anoniem blijven en hun medestudenten en docenten alleen van het scherm kennen.”
Ook de zorgwoordvoerder van de VVD Hayke Veldman was verbaasd dat het kabinet had besloten om de kennismakingstijd voor studentenverenigingen te verbieden. “Dit is wel een verrassende maatregel, juist omdat in veel steden afgelopen weken, zelfs maanden, gewerkt is aan protocollen die passen binnen de richtlijnen van het RIVM.”Dit leek hem typisch een afweging voor de veiligheidsregio’s en niet voor het kabinet. “Is het kabinet bereid om opnieuw met de voorzitters van de veiligheidsregio’s in gesprek te gaan om te kijken of meer lokaal maatwerk mogelijk is en daarmee geen toch wat bijzonder onderscheid te maken tussen studenten- en studieverenigingen?”
Plattelandsjongeren verpesten het voor studenten
Ook coalitiepartij de ChristenUnie stond stil bij de verantwoordelijkheid die studenten zelf al hadden genomen. Carla Dik Faber vond dat studenten niet de dupe mochten worden voor onverantwoordelijke jongeren op het platteland. “Ik zie dat er jongeren zijn die het inderdaad niet zo nauw nemen. Dan is er een boerenschuur waar tientallen jongeren bijeenkomen met een veelvoud aan kratten bier. Maar laat die laatste groep het nou niet verzieken voor de studenten die wel hun verantwoordelijkheid hebben genomen.”
Ook het afgescheiden Kamerlid Wybren van Haga die van dit onderwerp een enorm punt maakte in het debat en die eerder deze week hier al Kamervragen over stelde, begreep weinig van de beslissing van het kabinet. “Als je student bent, mag je samen in een auto naar de voetbaltraining. Je mag samen douchen. Je mag samen zoenen. Je mag in een kroeg zitten. Maar je krijgt geen fysiek onderwijs. Als je 18 jaar bent en je gaat studeren, dan mag je wél kennismaken met een roeivereniging of een studievereniging, maar niet met een gezelligheidsvereniging, zelfs niet met een streng protocol. Hoe kunt u deze inconsequente maatregel verklaren?”
Onwaarschijnlijk de pest aan het virus
Mark Rutte benadrukte de in zijn ogen grote noodzaak van de maatregelen. “Ik snap ook dat heel veel jongeren onwaarschijnlijk de pest hebben aan dat hele fenomeen van het virus, maar het is er. We weten dat als het jongeren besmet de gevolgen soms heel ernstig zijn, maar dat die ook heel vaak bij jonge mensen wat minder zwaar zijn. Maar zij kunnen evenzeer mensen die wat ouder zijn aansteken.”
Het kabinet lijkt er vooral voor te vrezen dat de introducties verworden tot een nieuw superspread event aan het begin van de herfst. “Daarom is het zo belangrijk dat we daar echt naar kijken, ook nu in augustus, met de cijfers die we nu zien. We weten immers dat studenten, zeker hbo en universitair ook interregionaal, door het hele land werken en reizen. Ze gaan van Den Haag naar Groningen en van Groningen naar Maastricht om te studeren.”
Daarom heeft het kabinet ook een set aan beperkende maatregelen genomen voor de introducties. “De algemene introductieweken moeten zo veel mogelijk online plaatsvinden, en als het niet anders kan fysiek, maar in kleine groepjes, zonder alcohol en om 22.00 uur stoppen. Hetzelfde geldt voor de aan studie gerelateerde verenigingen en voor sportverenigingen.”
Ik maak me niet populair
Voor studentenverenigingen bleef Rutte onverbiddelijk, dat in de volledige wetenschap dat dit hem of zijn opvolger niet in dank zal worden afgenomen. “Voor de ontgroeningsweken — laat ik het zo maar zeggen — geldt: ja, jongens, die gewoon even niet. Het is echt niet verstandig om die door te laten gaan. Dat zeggen we niet omdat we het leuk vinden. Ik maak me hiermee ook niet erg populair bij die groep, maar gelukkig zijn de verkiezingen nog ver weg. De lijsttrekker van de VVD die er dan is, moet dat dan maar uitleggen. Maar ik denk dat deze maatregel wel nodig is.”
De meest recente cijfers over de verspreiding onder jongeren laat ook zien dat het nodig is zegt Rutte want de statistieken verslechteren ook. “Niet iedereen was er blij mee, maar er is toch ook wel een verschil tussen de situatie nu en de situatie van laten we zeggen twee of drie weken geleden. Dat verschil zit toch in de oplopende aantallen. Zeker nu in de statistieken jongeren oververtegenwoordigd zijn.”
De beste protocollen kunnen risico’s niet wegnemen
Met name het Kamerlid Haga bleef erop hameren dat er geen enkel groter risico is ook voor studentenverenigingen. De protocollen die zijn afgestemd met de burgemeesters zijn volgens hem afdoende. Rutte had minder fiducie in protocollen. “Als je ziet dat er in de maand augustus tienduizenden op het mbo, hbo maar ook op de universiteit bij elkaar gaan komen op allerlei plekken, dan gaan de beste protocollen daar de risico’s niet weghalen. ”
Rutte werd door de VVD, de ChristenUnie, D66 en ook de SGP verder onder druk gezet om hier toch een opening te zoeken en het regionaal door de veiligheidsregio’s te laten beslissen. Hier leek de premier na lang aandringen niet ongevoelig voor. Het kabinet gaat met de veiligheidsregio’s in overleg om te kijken of er regionaal maatwerk is voor de studentenverenigingen.
Deze wens vanuit de Kamer werd nog eens bekrachtigd door een motie van de VVD. Deze roept de regering op om ook voor studentenverenigingen de introductie mogelijk te maken, mits er goedkeuring is van de veiligheidsregio’s en de bestuurders van hoger onderwijsinstellingen. Deze motie werd met algemene stemmen aangenomen. Mark Rutte gaf aan dat hij dit wel wilde bespreken met de veiligheidsregio’s.
In de studentenhoek is het echt problematisch
Iemand die zich in het debat ook bekommerde om het gedrag van studenten was de minister van VWS Hugo de Jonge (CDA). Hij ziet dat zeker in de steden als Rotterdam en Amsterdam er clusters ontstaan bij studenten. Hoewel er landelijk een lineaire groei is in het aantal coronabesmettingen is er in deze twee steden een verdubbeling te zien afgelopen week. “Die verdubbeling zat in Amsterdam en in Rotterdam in de laatste week. Was dat het alleen geweest, dan was dat nog tot daaraan toe.”
Het echte probleem is volgens De Jonge de vele contacten van studenten en hun houding ten opzichte van het bron en contactonderzoek. “ “Met name in Rotterdam werd het in de studentenhoek echt problematisch, overigens ook in Amsterdam.”Hij wist dan ook te melden dat er onder studenten weinig animo is om deel te nemen aan het bron- en contactonderzoek, omdat zij niet twee weken in quarantaine willen.
Van de GGD Rotterdam Rijnmond had de Jonge gehoord dat studenten niet willen meewerken. “Dan hoor ik dat bijvoorbeeld studenten zeggen: “Ja, de groeten, ik moet ook gewoon mijn studentenbaantje houden en ik moet mijn kamer betalen. Ik doe dus even niet mee aan bron- en contactonderzoek, want stel dat ik als contact naar voren kom, dan kan ik een paar weken in quarantaine.”
De Jonge had weinig begrip voor deze houding van studenten. “Ja, de groeten! Daar ga ik eventjes niet al te begripvol over zijn, jongens, want als we het zo doen, dan houden we het virus er gewoon niet onder. Ik vind dus wel dat we daar streng tegen moeten zijn. We moeten zeggen: “Nee, quarantaine moet sowieso. Punt.”
