Proctoring is nodig als gevolg van de hoge werkdruk
Onlangs, tijdens de VVD-onderwijsdag, was er een sessie georganiseerd over online proctoring in tijden van corona. Hoe zit het met de privacy van studenten? Voor het grootste deel van de aanwezigen is het een noodzakelijk kwaad. Het kan ook heel goed gaan, zoals op NHL-Stenden Hogeschool, waar de studenten allemaal heel tevreden zijn over deze manier van tentaminering. Op de TU Delft zijn er echter ook zorgen. Hoe zit het met de videobeelden van studenten die opgeslagen worden in de VS?
NHL-Stenden zet proctoring het vaakst in
VSNU-voorzitter Pieter Duisenberg is de eerste die benadrukte dat universiteiten niet vanzelfsprekend kiezen voor online proctoring. “Natuurlijk gaat de voorkeur van universiteiten uit naar fysiek tentamineren”, zegt Duisenberg. “Daarnaast heb je natuurlijk de andere opties, zoals online proctoring. Het verschilt ook per universiteit. Ik weet dat de TU–Eindhoven de meeste online tentamens afneemt via proctoring, met ongeveer een kwart van alle tentamens. Het hangt ook heel erg af van de tentamenvorm die nodig is om de kwaliteit goed te kunnen borgen.”
René Laan die als docent werkzaam is bij NHL-Stenden Hogeschool ziet aan zijn instelling dat studenten juist tevreden zijn over het onderwijs. “Ik werk voor NHL-Stenden Hogeschool en wij hebben in april onze tentaminering omgezet naar digitaal”, zegt Laan. Bij ons gaat 50% van onze tentamens via proctoring. Wij hebben ook onderzoek gedaan naar de ervaringen van studenten en die zijn er erg blij mee. Dat komt ook omdat wij een grote internationale instroom hebben. Sommige van deze studenten zijn weer terug naar hun geboorteland. Dan blijkt dat op die manier studenten kunnen aanhaken. Het is misschien niet ideaal, maar wel een goede vervanger.”
Studenten van NHL-Stenden vinden dit een prima vorm
Volgens Laan is er eigenlijk geen student op de Friese hogeschool die niet enthousiast is over proctoring. “De studenten geven ons terug dat ze dit een prima vorm vinden”, zegt de docent. “Ik heb eigenlijk geen enkele student gehoord die mij terug heeft gegeven: ik heb daar problemen mee. Ze beseffen maar al te goed dat alle andere opties óf studievertraging oplevert, óf een vorm is waar ze meer moeite voor moeten doen. Dan blijkt toch dat studenten dit wel accepteren.”
Willem van Valkenburg, Executive Director TU Delft Extension School en voorzitter Taskforce Toetsing en de regeling geschreven heeft voor online proctoring op zijn universiteit, zegt dat in Delft het percentage tentamens waarbij gebruik wordt gemaakt van proctoring lager ligt dan in Eindhoven en dan bij NHL-Stenden. “Wij zitten op ongeveer 5% van de tentamens.”
Tijdsdruk noopt tot proctoring
Volgens Van Valkenburg is het vooral ook een tijdkwestie dat de universiteit kiest voor proctoring. “Als je onbeperkt de tijd hebt kun je altijd wel een alternatief bedenken voor proctoring. Maar de tijdsdruk waar op dit moment veel docenten last van hebben, beperkt ook de mogelijkheden. Daarom heeft online proctoring zeker voordelen: Het lijkt nog het meeste op een ouderwets tentamen”, zegt hij.
Online proctoring is volgens Van Valkenburg ook veel minder gevoelig voor fraude. “Als ik nu kijk naar de fraudeafhandeling dan zit het grootste probleem bij de online tentaminering zonder proctoring. Daar gaan studenten de mist in. Proctoring zorgt er dus ook voor dat studenten een eerlijkere kans krijgen. Zij lopen minder het risico dat hun collega-studenten oneigenlijke hulpmiddelen gebruiken bij het tentamen.”
Gaat een computer bepalen of een tentamen geldig is?
Dahran Çoban, voorzitter van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO), merkte op dat studenten ook de angst hebben dat een computer of een algoritme gaat bepalen of er fraude is gepleegd. “Wij merken dat studenten daar het meest bang voor zijn: dat een computer gaat bepalen of een tentamen wel of niet geldig is.”
Volgens Van Valkenburg is het uiteindelijk altijd de examencommissie die bepaalt of er fraude wordt gepleegd. “Het is niet de docent of de examinator die dat bepaalt, maar de examencommissie. De examinator kan hooguit zeggen dat hij een vermoeden van fraude heeft.”
Geen andere optie dan proctoring
De vraag die tijdens de VVD-onderwijsdag ook werd opgebracht is hoe je om moet gaan met studenten die niet mee willen doen aan online proctoring. “Als TU Delft boden wij het afgelopen academisch jaar geen andere optie aan”, zei Van Valkenburg. “Als studenten niet willen deelnemen aan dit type tentamen en bezwaar maken dan is er één alternatief: wachten tot het tentamen volgende keer weer gewoon op de campus wordt aangeboden. Dat leidt dus tot studievertraging.”
Maar volgens Van Valkenburg zijn de voornaamste problemen met online proctoring vooral technisch van aard. “Wij hebben ook een enquête uitgezet onder studenten en veel studenten hebben toch wel problemen met een goede internetverbinding of ze kunnen geen gebruikmaken van een rustige kamer”, legt hij uit. Voor die studenten wordt een plek aangeboden om op de campus in Delft online het tentamen te maken.
Çoban merkt ook op dat het bezwaar van studenten vooral ligt bij het opslaan van hun persoonlijke kenmerken. “De proctoring software kijkt mee en slaat best veel gegevens op van de studenten” zegt ze. “Dat is ook een privacy-probleem, omdat veel van deze bedrijven zich buiten de EU begeven. Instellingen zijn er verantwoordelijk voor dat er afspraken worden gemaakt. Als bijvoorbeeld een Chinees bedrijf deze software aanbiedt, dan moet het aan de Europese en Nederlandse wetgeving voldoen.”
Volgens Çoban vrezen studenten vooral voor het opslaan van videobeelden. “De software maakt videobeelden van een student die een tentamen maakt en slaat dit op,” zegt ze. “Studenten zijn met name bang dat er iets met die gegevens gebeurt. Zij vinden het al vervelend dat er iemand meekijkt terwijl zij het tentamen maken, maar vinden het nog erger dat die gegevens worden opgeslagen.”
De eigen slaapkamer wordt gefilmd
Dit kon van Valkenburg beamen: die zorg ziet hij ook bij de Delftse studenten. “De grootste bezwaren bij studenten liggen in het opslaan van beelden van hun privé-omgeving. Het is hun eigen slaapkamer die wordt gefilmd en wordt opgeslagen. Daar zit een bepaalde angst en die is ook heel begrijpelijk.”
Volgens Van Valkenburg zijn hier wel goede afspraken over gemaakt. “Alle instellingen hebben dat heel netjes geregeld. Wel is een duidelijk nadeel dat de grote leveranciers van deze software in de Verenigde Staten zitten. Daar komt ook de angst van de studenten vandaan dat de videobeelden naar de VS gaan en dat die beelden ergens anders voor gebruikt worden. Dat is in principe allemaal netjes geregeld met overeenkomsten en contracten. Wij proberen als instellingen die angsten ook weg te nemen bij studenten.”
De Autoriteit Persoonsgegevens heeft hier al naar gekeken. Volgens Van Valkenburg is het de vraag of er vervolgonderzoek komt. “Privacy is een heel belangrijk aspect bij online proctoring”, zegt hij. “Bij de Autoriteit Persoonsgegevens is er ook veel aandacht voor. Die zijn een onderzoek naar proctoring gestart en hebben een heel groot aantal instellingen hierover bevraagd. Ze zijn nu aan het kijken of er vervolgonderzoek nodig is.”
De VVD slaat niet door in de bezwaren
De Tweede Kamerfractie van de VVD is niet uitgesproken tegen proctoring en vindt het ook wel voordelen hebben, zei Kamerlid Dennis Wiersma. “Wij zaten niet op de lijn dat we doorsloegen in de bezwaren. Als het gaat om privacy moeten we het wel serieus nemen en wij willen ook waarborgen zien. Wij zitten in deze kwestie misschien wel in het verstandige midden.”
Volgens Wiersma gaat het ook om de vraag of er behoefte aan is. “Deze type toetsing hoeft geen status aparte te hebben”, zegt hij. “Je moet met medezeggenschap afwegen waar de behoefte ligt. Als die behoefte bij online toetsing ligt moet je dat kunnen aanbieden. Als er zorgen zijn over privacy dan moet je die wel wegnemen.”
Nakijken is niet mogelijk met duizenden studenten
Zoals aan het begin van de sessie benadrukte Duisenberg dat de voorkeur van universiteiten uitgaat naar klassieke, fysieke tentamens, maar dat dit ook erg lastig is bij grote studentenaantallen. “Je ziet dat proctoring wordt toegepast bij de grotere aantallen studenten. De alternatieven, zoals het nakijken van open vragen, kost dan gewoon te veel tijd. Dat is niet mogelijk als je het hebt over honderden, soms wel duizenden studenten.”
Volgens Duisenberg wordt er wel gekeken of de tentaminering alsnog zoveel mogelijk op een fysieke locatie kan plaatsvinden. “We kijken naar ruimtes waar het wel kan. Ik weet dat alle universiteiten daarmee bezig zijn. Vaak is het de logistiek van en naar de locatie wat voor problemen zorgt. Als iedereen eenmaal bij zijn tafeltje zit, is het opgelost.”
Maar ook dan zit je met problemen rondom ventilatie, zegt Duisenberg. “Er was een universiteit die een geschikte locatie had gevonden, maar die kreeg weer te maken met een ventilatie-issue. Die locatie is daarom toch afgevallen. Die universiteit moest weer opzoek naar een alternatieve locatie. Een andere instelling is bezig met een van de bekendere stadions van Nederland om te gaan kijken of tentaminering daar mogelijk is.”
