Thematafels: de nieuwe verbinding tussen Centres of Expertise
Tijdens een online overleg met betrokken bij allerlei Centres of Expertise (CoE) zijn de hoofdlijnen van het nieuwe verenigingskader van de Vereniging Hogescholen toegelicht. De meest opvallende wijziging betreft het plan voor hbo-thematafels, die worden gepresenteerd als een manier om niet alleen een betere afstemming van activiteiten binnen het hbo te bewerkstelligen, maar om ook meer (gezamenlijke) aansluiting te vinden bij maatschappij uitdagingen. Na de eerdere voorzichtigheid van de Vereniging Hogescholen (VH) wat betreft een landelijke concentratie van CoE’s, lijkt de VH nu een model gevonden te hebben waarin rekening wordt gehouden met de regionale profilering van hogescholen en CoE’s.
Antwoord op interne en externe vragen
De thematafels spelen ten eerste in op een externe vraag. “Het topsectorenbeleid kent een drieslag van innovatie, human capital en de exportpositie. Hogescholen waren echter vooral betrokken bij human capital–agenda’s. Daarnaast waren Centres of Expertise vaak wel geënt op topsectoren, maar nog niet altijd direct aangesloten bij topteams”, legt Frank van der Zwan (VH) uit. “Onder het huidige kabinet zijn we door het Ministerie van Economische Zaken actief uitgenodigd om ook deel te nemen aan het nieuwe innovatiebeleid, met daarbij de uitdaging: ‘laat maar zien wat en wie je als hbo in huis hebt’”.
Daarnaast bleek er, onder andere vanwege verschillende beleidsontwikkelingen, een toenemende behoefte aan afstemming en overzicht binnen het hbo te zijn: “Wie doet wat? Hoe kunnen we elkaar vinden? Hoe kunnen we elkaar versterken?” De thematafels spelen ook in op die interne vragen. Maar wat behelzen die thematafels nu precies?
Mooie vehikels
Een hbo-thematafel is bedoelt om iedereen bij elkaar te krijgen die actief is rondom een bepaald thema. De thema’s waarvoor een tafel wordt ingericht, corresponderen met de thema’s uit het missiegedreven innovatiebeleid van de Kennis en Innovatie Agenda’s (KIA): Energie & Duurzaamheid; Landbouw, Water, Voedsel; Gezondheid & Zorg; Veiligheid; Sleuteltechnologieën; en Maatschappelijk Verdienvermogen.
De term ‘tafel’ is passend: het is namelijk de bedoeling dat iedereen die een bijdrage kan leveren rondom een bepaald thema, kan aanschuiven. Daarbij gaat het om vertegenwoordigers van Centres of Expertise, maar ook om vertegenwoordiger van lectorenplatforms, fieldlabs, innovatiewerkplaatsen, en eventueel vertegenwoordigers van sectorale adviescolleges. “Mooie vehikels waar we elkaar op een efficiënte manier kunnen vinden”, worden ze door Van der Zwan genoemd.
De weg vooruit
De plannen liggen er dus, maar hoe staat het met de uitvoering? Er wordt in ieder geval al een tijdje aan gewerkt, laat Van der Zwan zien. Na de totstandkoming van het Kennis en Innovatieconvenant is er namelijk een soortement sleepnet uitgeworpen bij hogescholen, met de vraag: wat zou er vanuit het hbo kunnen worden bijgedragen aan de verschillende Kennis en Innovatie Agenda’s? Het afgelopen half jaar is er op basis van de respons een longlist van onderwerpen rondom de thema’s opgesteld.
Verder herinnert Van der Zwan eraan dat het Kennis en Innovatieconvenant jaarlijks een bedrag van zo’n 50 miljoen vrijmaakt voor activiteiten binnen het hbo die bijdragen aan een van de zes voorgenoemde thema’s. Samen met Regieorgaan SIA wordt gekeken naar de mogelijkheden omtrent de inzet van dat budget.
De thematafels komen eraan, maar wat betreft het opstarten zal er soms geduld nodig zijn. “In sommige gevallen is een thematafel één-op-één een voormalige topsector. Dan zal het opstarten wat makkelijker gaan, aangezien veel infrastructuur daar al is”, legt Van der Zwan uit. In andere gevallen zal het echter wat meer tijd kosten om op landelijk niveau te inventariseren wat de verschillende betrokken elkaar te bieden hebben.
Hoge, mooie ambities
Samengevat is de organisatie van hbo-thematafels dus een manier om de aanbevelingen van commissie Reiner (meer gezamenlijke impact door Centres of Expertise, en meer aansluiting vinden bij maatschappelijke thema’s) te integreren. Tegelijkertijd wil het beantwoorden aan de behoefte van de betrokken hogescholen en Centres of Expertise om elkaar beter te kunnen helpen en een sterker beeld richting de maatschappij te kunnen presenteren. “Hoge, mooie ambities”, vat Van der Zwan het treffend samen.
