Kabinet zoekt naar een nieuwe vorm van studentenuitwisseling met het VK
Vorige week hebben het VK en de Europese Unie een akkoord bereikt over de Brexit. Voor het hoger onderwijs is het meest in het oog springende van deze deal dat het VK uit het Europese studentenuitwisselingsprogramma Erasmus is gestapt. Dit heeft tot grote teleurstelling geleid, zowel binnen het VK als op het Europese vasteland.
Cultureel vandalisme
Zo noemde de Schotse premier Nicola Sturgeon het ‘cultureel vandalisme’ om uit Erasmus te stappen. De Schotse regering zoekt momenteel naar alternatieven om Erasmus voor Schotse studenten te kunnen voortzetten. De Noord-Ierse regering heeft toegezegd dat Ierse studenten gewoon gebruik kunnen blijven maken van Erasmus en dat zij met een financiële oplossing komen.
Daags na deze deal maakte Londen bekend dat zij nu zelf ook met een nieuw uitwisselingsprogramma komen, namelijk het Turing-programma, vernoemd naar de Britse wiskundige Alan Turing. Dat is echter alleen bedoeld om Britse studenten te steunen die op uitwisselingen naar het buitenland willen. Met het Turing-programma is jaarlijks 100 miljoen pond, omgerekend 109 miljoen euro, gemoeid. Daardoor moeten 35.000 Britse studenten op uitwisseling kunnen.
Erasmus hielp voor wederzijds begrip
Deze week werd er in de Kamer een overleg over de nieuwe Brexit-deal ingelast. Vanuit verschillende partijen werd teleurgesteld gereageerd op het eenzijdig stopzetten van Erasmus door het VK. “Jammer dat de Britten niet meer mee willen doen aan het Erasmusprogramma. Het zou geweldig zijn als alle jongeren zouden kunnen blijven deelnemen aan een opleiding in het VK en de Europese Unie,” zei Lilianne Ploumen (PvdA) in het debat over de nieuwe deal. “Uitwisseling en elkaar leren kennen zijn niet alleen een individuele verrijking, maar helpen ook mee voor wederzijds begrip.”
Maar Ploumen bracht ook in dat de Ierse regering al heeft besloten dat zij de kosten voor studenten die op uitwisseling willen op zich gaat nemen. “Is dat iets wat Nederland ook overweegt?” zo vroeg zij aan het kabinet.
Ook de Europawoordvoerder van D66, Achraf Bouali, stond stil bij de gevolgen van dit Britse besluit. “De meeste Britse studenten van nu mochten nog niet stemmen, maar de studenten die wil mochten kiezen kozen overweldigend voor Europa. Toch zal er geen Erasmusprogramma voor hen zijn, en dat is heel jammer. Is het niet mogelijk om het VK, misschien via een unilateraal kanaal, toch toegang te geven tot deze programma’s?”
Pieter Omtzigt van het CDA vroeg of de minister niet bereid was om in te gaan op het voorstel van de Schotse premier Sturgeon om te blijven deelnemen in Erasmus. Volgens Omtzigt kunnen Nederlandse studenten dan tenminste nog op uitwisseling naar Schotland.
Het leidt zelfs tot kleine Europeaantjes
Ook de minister van Buitenlandse Zaken, Stef Blok, liet weten het te betreuren dat het VK uit Erasmus stapt. “Dit is een van de dingen waarvan ik met alle Kamerleden deel dat dit een gemis is, voor Nederlandse studenten, maar ook voor Britse studenten, waarvan ik weet dat er velen graag naar Nederland kwamen. Dat leidt bijna altijd tot een levenslange band tussen landen. Er is zelfs een theorie dat dit leidt tot kleine Europeaantjes.”
Maar Blok kon niet direct zeggen dat hij positief stond tegenover de vraag van D66 en het CDA. “Ik kan niet op voorhand zeggen dat wij de kosten gaan overnemen. We gaan met het Verenigd Koninkrijk in overleg, ook omdat dat heeft aangekondigd zelf een vervangend programma te willen maken. Maar ik kan niet op voorhand zeggen dat wij zomaar nationaal de rekening gaan oppikken.”
Blok en Van Engelshoven zullen zoeken naar een oplossing
Dit bleek voor D66 een wat teleurstellend antwoord. Bouali wilde dat het kabinet blijft kijken naar de mogelijkheid om via andere kanalen dan Erasmus ervoor te zorgen dat Britse studenten toch deze kant op komen. Minister Blok beloofde dat hij samen met minister Van Engelshoven zal gaan kijken naar andere manieren om deze uitwisseling vorm te geven.
Toch wilde D66 het kabinet nog wat meer onder druk zetten om tot actie te komen. Daarom diende Bouali een motie in waarin de regering werd verzocht om in bilateraal of EU-verband met het VK te bekijken op welke wijze, in navolging van het Erasmusprogramma, de uitwisseling van studenten aan beide zijden van het Kanaal kan worden bestendigd. Blok gaf deze motie oordeel Kamer, wat in wezen betekent dat hij zijn steun uitspreekt voor deze motie.
