SURF gaat het nu samen met de leden doen

Interview | de redactie
17 december 2020 | Bestuursvoorzitter Jet de Ranitz en ledenraadvoorzitter Jan Lintsen van SURF kijken met een goed gevoel terug op 2020. De reorganisatie van de coöperatieve vereniging van Nederlandse onderwijs- en onderzoeksinstellingen heeft vorm gekregen, en de ledenraad heeft het nieuwe tweejarenplan goedgekeurd.
Beeld: pixy.org

‘Beter contact met de ruim honderd leden van de coöperatie was het motto voor het nieuwe tweejarenplan, en daar is hard aan gewerkt. Bovendien is het mes gezet in een behoorlijk aantal projecten om beter aan te sluiten bij de wensen van de afzonderlijke sectoren. Het wachten is alleen nog op het gehele plaatje: wat wordt de rol van ICT in alle onderwijs– en onderzoeksvormen? 

Doorvoering herstructurering 

Beide voorzitters kijken terug op de dubbelslag van het afgelopen halfjaar. De Ranitz licht toe dat de eerste helft van 2020 tot na haar aantreden in mei van dit jaar volledig in het teken stond van de coronacrisis. Er was immers een abrupte overschakeling van fysiek naar online onderwijs. Operationele dilemma’s als wel of geen toetsen online aanbieden, crisismanagement en extra oog voor veiligheid moesten direct worden beantwoord. Pas in de zomer kreeg ze echt ruimte om de aangekondigde herstructurering uit te voeren. De activiteiten van drie werkmaatschappijen komen daardoor samen in één nieuwe bv onder de coöperatie 

De schotten tussen bedrijfsonderdelen moesten weg, legt De Ranitz uit. Daardoor kan beter worden gewerkt, en is er meer samenwerking met minder overhead mogelijk. Daarnaast ging het aantal leidinggevenden van 21 naar 13, en verdwenen arbeidsplaatsen in onder andere de afzonderlijke financiële administraties. Gelukkig bood de zomer enige ruimte om weer fysiek bijeen te komen en dit met persoonlijke aandacht te doen. Dat was fijn, zo ervoer De Ranitz. 

De bundeling van administratieve taken biedt SURF ruimte om meer aan business control te doen, wat geen overbodige luxe lijkt voor een organisatie met een omzet van ruim 200 miljoen euro en altijd kritisch meekijkende leden.  

Herstructurering na kritiek vanuit leden

De aanzet tot de reorganisatie en het opstellen van een nieuw tweejarenplan, was twee jaar geleden gegeven vanuit de ledenraad. Lintsen, die tevens UvA-vicevoorzitter van het CvB is, licht dit toe: De Amsterdamse leden namens de universiteiten, onder wie ik, hebben SURF het vuur aan de schenen gelegd. We hadden niet meer het gevoel dat SURF ‘van ons’ was.  

Het pakket basisdienstverlening is altijd goed geweest, benadrukt Lintsen. Daar was ook geen kritiek op. Vernieuwing en innovatie worden echter verschillend beleefd door de verschillende sectoren. “Daardoor kunnen tegengestelde belangen ontstaan, bijvoorbeeld wetenschappelijk onderwijs versus het mbo.” 

Daar kwam bij dat de governance zich niet evenredig met de groei van SURF had ontwikkeld. “Daardoor was het gevoel weg dat de coöperatie van ons is. Als we een afspraak maakten, wisten we niet zeker of het dan ook zo gebeurde. We hebben daar toen stevige gesprekken over gevoerd. Die gesprekken hebben geleid tot de benoeming van een nieuwe raad van bestuur en een nieuwe inrichting van de organisatie.  

Met het nieuwe tweejarenplan is de onvrede verleden tijd, en dat zal reden tot opluchting zijn geweest. Het is, met de complimenten van de leden, unaniem ingestemd. Nu zijn er wel duidelijke afspraken gemaakt over wat er gebeurt met het geld van de leden. Óns geld, benadrukt Lintsen. Ik heb het gevoel dat iedereen nu wel tevreden is. Het vertrouwen in de toekomst is er weer. 

Snijden in de activiteiten 

Duidelijk is dat er in het tweejarenplan stevig gesneden is in het aantal activiteiten. Bij 77 projecten ging de stekker eruit, terwijl 350 projecten worden voortgezet. Voor De Ranitz een noodzakelijke actie, waar ze nuchter over is. 

Soms moet je activiteiten stoppen om de begroting gezond te krijgen. In totaal beschikt SURF over bijna 23 miljoen euro als middelen voor bewegingsvrijheid om de koers te wijzigen op basis van nieuwe prioriteiten. Vanuit de prioriteiten van de leden zijn zeven thema’s benoemd; flexibilisering van onderwijs, research-datamanagement, samenwerken in onderzoek, regie op data, security, ICT-infrastructuur en onderzoek en innovatie met technologie.  

Grote opgave 

Het uitwerken van de strategische visie op ICT in alle vormen van onderwijs en onderzoek lijkt een enorme opgave voor de raad van bestuur. De sector geeft aan dat de vraagstukken groot zijn, erkent De Ranitz. Overigens niet alleen in het onderwijs maar ook in onderzoek en zorg. ICT speelt een erg belangrijke rol. SURF was altijd een serviceorganisatie voor infrastructuur. Nu hoort ICT thuis in het hart van onderwijs en onderzoek. Dat dwingt tot de inrichting van een nieuw proces.  

De spannende gesprekken gaan daarin over de besluitvorming. Want wat gaat SURF doen? Docenten vinden daar iets van, maar ook onderzoekers en CvB’s. De WTR [Wetenschappelijke Technische Raad, het interne adviescollege, red.] zegt terecht: SURF, jullie zijn onze experts, spreek je daarover uit. Laat zien welke technologische vernieuwing de leden zouden moeten gebruiken en vooral onder welke voorwaarden.  

Daarbij gaat het om publieke waarden zoals privacy, academische vrijheid en veiligheid. Daar kan SURF iets in betekenen,” weet De Ranitz, maar we moeten dit vooral ook meer samen met de leden aanpakken: als je dichter bij onderwijs en onderzoek komt, is er een andere interactie nodig dan we hadden. WTR stelt: Zeg zelf maar wat je vindt. Dat moeten we doen, maar we moeten ook luisteren naar onze leden. 

Het wachten is op de zomer 

De Ranitz geeft aan dat de RvB al wel een richting ziet, maar zij wil zich nog niet in de kaart laten kijken. “We weten met welke bouwstenen we onze visie willen ontwikkelen. We moeten in een zorgvuldig proces tot een strategie komen. Rond de zomer van 2021 komen we met een strategisch plan. Hoofdlijnen daarbij zijn de betekenis van publieke waarden, nieuwe technologie en veiligheid. 


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK