Hoger in de Times Higher Education Ranking met anders erkennen en waarderen
Voor de gelegenheid waren Rianne Letschert (rector van de Universiteit Maastricht) en NWO-bestuurslid Jeroen Geurts, beiden trekkers van de Erkennen en Waarderenbeweging, tijdens het ochtendprogramma aangeschoven bij de vertegenwoordigers van de Jonge Akademie, Young Science in Transition en het Promovendi Netwerk Nederland.
Tijdens het gesprek herhaalde Hanneke Hulst van de Jonge Akademie de visie die zij met haar collega’s eerder op papier heeft gezet: “Je moet af van het schaap met de vijf poten, waarin je alles moet kunnen. Wanneer we duidelijke profielen hebben, kun je er één kiezen, en daarin excelleren.”
Voor Young Science in Transition (YSiT), een denktank van jonge wetenschappers die begonnen is vanuit het UMC Utrecht, zit het probleem echter ook in de eenzijdige beoordeling van jonge onderzoekers. Het is goed dat senior onderzoekers niet meer worden afgerekend op basis van de h-index, maar jonge wetenschappers worden nog steeds te veel beoordeeld op output, vindt Annemijn Algra van YSiT.
De afgelopen twee jaar heeft YSiT een alternatief competentiemodel voor promovendi ontwikkeld. Daaraan is een formulier toegevoegd waarin ook ruimte is voor de formulering en beoordeling van andere doelen en activiteiten. “Maar het is hard werken om dat ook te laten implementeren”, zegt Algra. “We zijn begonnen met één PhD-programma, en nu gaan we van de ene graduate school naar de andere.”
Ondervertegenwoordigd
Ook Rosanne Anholt van het Promovendi Netwerk Nederland vindt zo’n andere manier van evalueren wenselijk, temeer omdat promovendi vaak ook worden geacht om les te geven en werk te valoriseren. Daarnaast vindt ze dat de academie een fijnere plek moet worden om te werken. “Op dit moment is het zodanig gericht op competitie, dat het een giftige omgeving is. De wetenschap verliest goede mensen omdat promovendi na voltooiing van hun proefschrift de benen nemen.”
Anholt zou ook graag zien dat promovendi op hun eigen universiteit meer betrokken zouden zijn bij de Erkennen en Waarderendiscussie. Op dit moment zijn promovendi op universiteitsniveau namelijk ondervertegenwoordigd in de commissies die zich met Erkennen en Waarderen bezighouden. “Dan moeten jullie op de deuren gaan kloppen”, reageert bestuurder Letschert daarop. “We hebben de jonge wetenschappers nodig, want die modderlaag in het midden wordt alleen dunner als we van beide kanten drukken.”
Uit wie of wat die modderlaag precies bestaat, zei de Maastrichtse rector er niet bij. Wel blijkt tijdens de tweede helft van de dag dat de praktische implementatie van de Erkennen en Waarderenprincipes op facultair niveau voor uiteenlopende visies en uitdagingen zorgt. Bijvoorbeeld op de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Onderzoek, onderwijs, management en impact
“Op de Erasmus Universiteit is maatschappelijke impact een belangrijke nieuwe strategische pijler”, zegt Victor Bekkers, decaan van de Faculteit Sociale– en Gedragswetenschappen. Maar impact kan alleen worden gerealiseerd als je voor wetenschappers verschillende carrièrepaden en profielen inricht. Het is immers ondoenlijk om goed te moeten zijn in onderzoek, onderwijs, management, en impact tegelijk.
De Faculteit heeft in de afgelopen twee jaar vier nieuwe functieprofielen ontworpen, waaronder een profiel dat zich voornamelijk op maatschappelijke impact concentreert. “UD’s krijgen na zes jaar de mogelijkheid een profiel te kiezen, of te blijven in het profiel dat ze nu al hebben”, vertelt Bekkers.
Voor elke keuze geldt dat ze er ook UHD mee kunnen worden en na vier of vijf jaar kunnen wisselen van profiel. Het profiel voor impact is daarbij breed ingevuld: “Impact kan gaan over samenwerking met maatschappelijke partners, de vertaling van kennis voor een breder publiek, maatschappelijk betrokken onderwijsactiviteiten, of het organiseren van publieke debatten.”
Denken vanuit de klant
Zijn collega Wilfred Mijnhardt, beleidsdirecteur van de managementfaculteit van de EUR, neemt liever een voorbeeld aan de gelaagdheid en dynamiek van functieprofielen in het bedrijfsleven. “Binnen de Erasmus School of Management denken we vanuit de klant. Voor die klantgroepen, te weten academici, mensen uit het bedrijfsleven en studenten, levert de universiteit producten. Die producten we hebben we geschaard onder de drie pilaren impactful knowledge, purposeful engagement en transformative education.”
Volgens Mijnhardt zou elke pilaar vanuit organisatorisch oogpunt een decaan moeten hebben. Elk departement zou op zijn beurt een eigen portfolio van producten moeten aanleveren, en functieprofielen van medewerkers moeten afstemmen op wat er voor dat portfolio nodig is. “Het gaat erom dat je, wat die profielen betreft, gelaagd moet denken over welk taken op welk niveau waaraan bijdragen. Het hoeft niet per se een model te zijn met een driepoot van onderwijs, onderzoek of iets anders”, meent Mijnhardt.
“Laten we ze dromen of zijn we realistisch?”
Henk Bolk, HR–projectmanager van de juridische faculteit van de EUR, waarschuwt op zijn beurt vooral voor tegenvallende mogelijkheden van Erkennen en Waarderen in de praktijk. Hij legt uit dat de Erasmus School of Law heeft ingezet op twee dingen: een betere waardering van studenten via de Nationale Studentenenquête, en hoger eindigen in de ranking van Times Higher Education. Om dat te bereiken is er personeel nodig met een specifiek onderwijs- en onderzoeksprofiel.
Je hebt in de praktijk dus weinig ruimte om medewerkers flexibel te laten zijn in carrièrepaden, waarschuwt Bolk, omdat dat simpelweg botst met het beleid en de context daarbuiten. “Ik hoorde vanmorgen die jonge mensen praten over al die kansen, maar het baart me zorgen: laten we ze dromen, of zijn we realistisch over de context waarbinnen het kan?”
