Jonge onderzoekers zonder vast contract hebben ook structurele financiering nodig

Eind oktober publiceerde de KNAW het advies over Rolling Grants (RG). Het rapport adviseert dat Universitair Docenten (UDs), Universitair Hoofd Docenten (UHDs) en hoogleraren met een vaste aanstelling van meer dan 0,8 fte ongebonden financiering krijgen. Hiermee kunnen zij innovatief onderzoek doen en zo met eigen werkkapitaal langlopende onderzoekslijnen creëren. Dit fonds zou naast de huidige competitieve onderzoeksfinanciering van ondermeer NWO en ERC moeten bestaan. Wij denken dat met dit advies de toekomstperspectieven van jonge onderzoekers onvoldoende worden gewaarborgd en dat deze vorm van wetenschapsfinanciering grondiger geëvalueerd dient te worden. 

Laten we vooropstellen, dit is een geweldig advies met veel potentie. Meer geld, meer vertrouwen en minder competitie zijn belangrijke voorwaarden voor duurzame en verantwoorde wetenschap. Het is hard nodig dat onderzoekers minder stress ervaren over het al dan niet binnenhalen van onderzoeksgelden; je wilt je richten op het doen van onderzoek. Het huidige competitieve financieringssysteem heeft bovendien nare bijwerkingen, omdat veel onderzoekers afhankelijk zijn geworden van externe financiering: de zogeheten ‘projectificering’ van wetenschap. Dit nieuwe advies biedt dus hoop. 

In de huidige opzet wordt het perspectief van de jonge onderzoeker echter nog onvoldoende belicht. Zo is er voor UDs maar de helft van het bedrag beschikbaar dat professoren krijgen toegewezen (250.000 versus 500.000 euro), en maken alleen wetenschappers met vaste contracten aanspraak op de Rolling Grants. Vaak hebben jonge onderzoekers nog geen vast contract, en het is dan ook niet onwaarschijnlijk dat met de komst van Rolling Grants in deze vorm nog meer competitie zal ontstaan tussen jonge onderzoekers in hun streven naar een vast contract. 

Tevens menen we dat betere en onafhankelijke evaluatie van Rolling Grants moet plaatsvinden, en dat niet louter moet worden geëvalueerd in de al bestaande onderzoeksevaluaties. Dit is essentieel om de validiteit van onderzoek te waarborgen. Wij denken dat het plan nog sterker wordt als ook het perspectief van de jonge onderzoeker zonder vaste aanstelling niet wordt vergeten, en er een individuele evaluatie plaatsvindt. Daarom stellen wij twee eenvoudig te realiseren aanvullingen voor. 

Geef jonge onderzoekers een Rolling Grant voor 5 jaar 

Ten eerste, geef talentvolle jonge onderzoekers (met óf zonder vast contract) en met voldoende ervaring in de wetenschap (beginnende UDs) een startkapitaal in de vorm van een Rolling Grant voor 5 jaar. Jonge onderzoekers moeten voldoende mogelijkheden krijgen in de academie, want ze hebben het zwaar. Er zijn nauwelijks arbeidsplaatsen, de competitie is intens, de aanvraag-, werk- en publicatiedruk is torenhoog en velen van hen hebben geen vast contract.  

Door het vaste contract in de Rolling Grants centraal te stellen, zal de druk op jonge onderzoekers – die vaak geen vast contract hebben – nog hoger worden. Gevolg? Nóg harder werken, meer competitie en meer psychische klachten. Juist die groep zou erg gebaat zijn bij rust en vertrouwen in de vorm van structurele financiering. Daarmee kunnen ze een eigen, innovatieve onderzoekslijn opzetten en hun talenten ontwikkelen, zonder uitgeblust en opgebrand te raken door de aanvraag- en publicatiedruk.  

Hoogleraren kunnen natuurlijk heel goed in een superviserende rol bij deze onderzoekslijnen betrokken raken. Ook zou dit startkapitaal voor jonge onderzoekers even groot moeten zijn als het startkapitaal van de professoren in de Rolling Grants. Dat is in het huidige advies niet het geval en creëert onwenselijke ongelijkheid; het lijkt ons niet waarschijnlijk dat hoogleraren meer geld nodig hebben om hun onderzoeksideeën uit te werken dan jonge onderzoekers. 

Objectieve en individuele evaluatie voor ongebonden financiering 

Ten tweede pleiten we voor een objectieve, individuele evaluatie van wetenschappers die ongebonden financiering uit de Rolling Grants hebben ontvangen. Wij denken namelijk dat de financiering van wetenschappers zonder grondige evaluatie niet meer van deze tijd is. Een objectieve, individuele evaluatie is onderdeel van verantwoorde wetenschap.  

We moeten de kwaliteit van ons onderzoek waarborgen door wetenschappelijke kwaliteit een belangrijk onderdeel van de evaluatie te laten zijn. Laten we die evaluatie wat er met het geld is gedaan onafhankelijk en achteraf uitvoeren. Dit zal misschien enige administratieve last opleveren, maar in onze ervaring zijn wetenschappers prima bereid die verantwoording af te leggen. Daarbij is de last relatief, want de administratieve last van het voortdurend schrijven van aanvragen en de administratieve verplichtingen die horen bij financiering via competitieve fondsen is vele malen hoger.  

De uitgangspunten van het anders Erkennen en Waarderen en de Hong Kong Principles vormen hiervoor uitstekende beoordelingscriteria om wetenschappelijke kwaliteit en integriteit te waarborgen. Er is al genoeg verkwanseling van onderzoeksgeld, dus laten we scherp zijn, opdat we relevant onderzoeksvragen stellen, de juiste methode gebruiken, waar mogelijk preregistreren, alle bevindingen publiceren en data beschikbaar maken.  

Dan worden de Open Science Principes een belangrijk speerpunt in de beoordeling (van preregistratie tot preprint). Deze principes, die transparantie van onderzoek bevorderen, worden door de meeste wetenschappers belangrijk gevonden, maar men kan er nauwelijks aan voldoen door de enorme aanvraag– en publicatiedruk. Evaluaties van de Rolling Grants kunnen daarin een stimulerende rol spelen door Open Science principes onderdeel te maken van de evaluatie.  

Investeer in toekomst wetenschap  

Wij zijn zelf (relatief) jonge onderzoekers en weten hoeveel rust en ruimte stabiele wetenschapsfinanciering geeft en hoe hoog de aanvraagdruk is. Rolling Grants bieden ruimte, vrijheid en onderzoekstijd. Dit zijn elementen die onontbeerlijk zijn voor goed en verantwoord onderzoek. Het huidige hyper–competitieve financieringssysteem piept en kraakt, en is niet toekomstbestendig. Door meer te investeren in de jonge generatie wetenschappers met óf zonder vast contract, investeer je in de toekomst van de wetenschap. Daar kan niemand tegen zijn.  

Wij danken Lex Bouter en Linda Douw voor hun waardevolle feedback op eerdere versies van dit commentaar.