SURF loopt niet alleen aan de hand van grote tech-spelers
Augustus, in zijn vrije tijd docent kunstgeschiedenis en wetenschapsgeschiedenis, is opgegroeid in Zuid-Limburg. Eind jaren ’80 studeerde hij Bedrijfskunde in Rotterdam, en daar kwam hij op goede een dag een briefje tegen waarop stond dat er een student-assistent Informatica gezocht werd. Hoewel hij geen enkele kennis van informatica had, solliciteerde Augustus toch, en hij werd nog aangenomen ook. “Als je dan steeds iets blijft voorlopen op de rest, komt het wel goed“, lacht hij er nu om. “Zo ben ik eigenlijk in de IT gekomen. Maar als er een ander briefje op die muur had gehangen, was ik waarschijnlijk een heel andere richting op gegaan.”
Als student-assistent gaf hij les aan studenten en bedrijven over databases. De techniek daarvan was van Oracle. Zo leerde hij Oracle goed kennen, en vroeg het bedrijf hem na zijn afstuderen om bij hen te komen werken. Gedurende zijn bijna negentien jaar bij de techgigant klom hij op tot de Europese directie. Nadat hij vraagtekens had gekregen bij de koers van het Oracle, maakte hij in 2011 de overstap naar Microsoft.
De passie achterna
Hoewel zijn keuze voor SURF voor de buitenwereld opmerkelijk lijkt, is het voor Augustus zelf helder. “Ik wilde weg uit de situatie waarin ik zat, ik wilde gewoon iets nieuws. Ik zat negen jaar in de directie van Microsoft Nederland, en dat is voor dergelijke organisaties heel lang.” Waar hij ook naar een rol op het hoofdkantoor van Microsoft had kunnen gaan, bleef hij toch in Nederland. “Ik wilde liever dicht bij klanten blijven, en ik wil ook met mijn voeten in de technologie blijven staan. Als je in de IT-wereld te ver bij de technologie vandaan raakt, word je verkouden; dan ruik je de mogelijkheden niet meer.”
In SURF heeft Augustus een omgeving aangetroffen waarin zijn dagelijkse werkzaamheden overlappen met zijn passie voor informatietechnologie, wetenschap en onderwijs. Daarnaast heeft hij het gevoel dat zijn werk bij SURF meer toegevoegde maatschappelijke waarde heeft. “Ik heb dus heel bewust voor de publieke sector gekozen.” Daarbij geeft hij aan dat SURF ook geen onbekende was voor hem. “Ik kende SURF al redelijk, omdat SURF één van de grotere klanten van Microsoft is.”
Beginnen tijdens een reorganisatie
De fase waarin Augustus binnenkomt is bij SURF niet de meest stabiele; de coöperatie bevindt zich namelijk in een omvangrijk proces van reorganisatie. De nieuwe CINO ziet daar echter ook de voordelen van. “Nu kon ik links en rechts nog wat laatste duwtjes geven,” glimlacht hij, “en ik had ook mooi de tijd om Jet de Ranitz en Hans Louwhoff, mijn collega-bestuurders, goed te leren kennen. We zijn alle drie nieuw, en binnengekomen in een reorganisatie waarvoor veel besluiten al genomen waren. Dat brengt je als bestuur samen.”
Een ander element dat speelde rond zijn binnenkomst bij SURF, is zijn professionele verleden. Want wat komt iemand van Microsoft bij SURF doen? En wat waren zijn motieven? “Ik merkte wel dat er in het begin met een opgeheven wenkbrauw werd gekeken, ja”, vertelt Augustus. “Ik ben daar steeds open in geweest, en ik denk dat het inmiddels niet meer echt speelt.”
Handelen met grote jongens
De zakelijke ervaring die hij binnen de IT-sector heeft opgedaan, komt Augustus goed van pas bij zijn werkzaamheden voor SURF. Daar wordt namelijk niet met de minste bedrijven onderhandeld. “Aan de inkoop-kant van SURF, waar we voor al onze leden tegelijk inkopen, kom je bijvoorbeeld snel uit bij Microsoft, Adobe en Elsevier. Maar als je de leden van SURF keuzevrijheid wilt bieden, moet je eigenlijk ook met de concurrent samenwerken. Het is voor ons dus de vraag hoe we een samenwerking met Amazon kunnen aanzetten, en hoe we leden kunnen laten kiezen tussen bijvoorbeeld Webex, Zoom of Microsoft Teams.”
Hoewel er met dat inkopen vele miljoenen euro’s gemoeid gaan, is Augustus niet alleen daarmee bezig. Er staat in onderhandelingen namelijk meer op het spel dan geld, dus er zijn ook op meerdere gebieden voordelen te behalen. “Ja, als je op grotere schaal inkoopt, krijg je meer korting. Dat is dus financieel aantrekkelijk. Maar als je als sector op grote schaal inkoopt, kun je ook meer voorwaarden stellen aan de maníer waarop je inkoopt; bijvoorbeeld door betere afspraken te maken over de opslag van data. Ook bij het afsluiten van een contract met Elsevier sta je dan sterker in de verkenning of er meer open access gepubliceerd kan worden.”
Wanneer hem wordt gevraagd of ze hem nog een aardige jongen vinden na een goede onderhandeling, lacht Augustus hartelijk. Hij vertelt dat de scherpste onderhandelingen die hij tijdens zijn loopbaan heeft gevoerd, altijd plaatsvonden binnen goede relaties. “Ik zie onderhandelingen en relaties niet als dingen die elkaar in de weg zitten. Als een deal ten koste gaat van een relatie, had je die deal niet moeten sluiten, denk ik.”
Werk samen met grote spelers, maar ontwikkel ondertussen alternatieven
Toch staan hem ook bij SURF harde noten te kraken. Zo lijken de gezamenlijke universiteiten geen partij voor een grote speler als Elsevier. Augustus lijkt dat echter eerder als een gegeven dan als een probleem te zien. “Als je het gevoel hebt dat er binnen je sector een speler is die niet te kraken is, moet je kunnen kiezen of je daarmee wilt samenwerken of niet“, legt hij uit. “Oftewel, word je zelf een platform, of ga je jezelf conformeren aan een groot platform?”
Wat Augustus betreft, gaan de universiteiten zowel het tweede als het eerste doen. “Mijn insteek is niet om alleen bij die grote spelers aan te sluiten. Mijn insteek is: werk met hen samen, maar ontwikkel ondertussen ook alternatieven, zodat je op een meer gelijk niveau in de relatie komt te staan. Ik denk dat wij in dit geval als sector moeten kijken of we een open alternatief kunnen ontwikkelen.”
Daarbij ziet Augustus voor de leden van SURF een rol weggelegd. Hij vindt namelijk dat Nederland zich moet inzetten om Europa op dit punt sterker te maken, aangezien er hieromtrent steeds meer gebeurt in Europees verband. SURF zelf is daar al actief mee bezig. “In de komende maanden gaan wij bijvoorbeeld inventariseren welke trends op het gebied van IT belangrijk worden gevonden binnen de sector”, licht Augustus toe. “Op basis daarvan kunnen we richting publieke platforms duidelijker zijn over de voorwaarden die worden gesteld, en kunnen we richting Europa duidelijk verwoorden op welke manier Europa ons kan helpen bij het oppakken van die thema’s.” Publieke waarden zijn daarbij leidend.
Trends van blended learning en datagebruik
Naast de persoonlijke visie van Augustus is er natuurlijk ook de toekomstvisie van SURF. Welke kant gaan de tech-ontwikkelingen op, en op welke trein moet de onderwijswereld springen? De leden kijken voor het antwoord op deze vrijwel onmogelijke vraag naar SURF. Wordt het slikken wat de grote techspelers Amazone, Google en Microsoft dicteren, of zijn er ook andere mogelijkheden?
SURF heeft aangekondigd dit jaar met een heldere visie te komen. Augustus wil echter al wel een en ander kwijt over de trends die daarop invloed hebben. Zo ziet hij bijvoorbeeld dat IT, wat in onderwijsland eerst een ondersteunende dienst was, tijdens de coronacrisis een kernactiviteit is geworden. “De professionalisering van blended learning, en de impact daarvan op de pedagogiek, is dus een belangrijke trend”, vertelt Augustus.
Een andere grote trend die hij waarneemt, is het gebruik van data in het onderwijs. De data uit learning magement–systemen zoals Blackboard bieden immers mogelijkheden om het onderwijs doelgerichter en efficiënter te maken. “Je kunt zelfs denken aan een industrialisering van het onderwijs door learning analytics te gebruiken“, tekent Augustus het nog verder uit, “maar zelf vind ik dat niet gewenst en denk ik dat IT altijd in de eerste plaats ondersteunend moet zijn voor de docent.”
Als onderwijsinstellingen data gebruiken om hun studenten beter te analyseren, gebeurt dat nu vooral nog op instellingsniveau. De instellingen zouden hieromtrent echter veel van elkaar kunnen leren, maar er is eerst wederzijds vertrouwen nodig. “Dat kost tijd”, weet Augustus. Zelf ondersteunt SURF het versnellingsplan in het hoger onderwijs, waarmee onderwijsinstellingen, ook op bestuursniveau, onderling kunnen delen wat er bij hen wel of niet werkt.
Het vraagstuk van technologische mogelijkheden
Ook ontwikkelingen in de technologie stellen hoger onderwijsinstellingen voor de vraag in hoeverre ze daarin willen meegaan. “Denk maar aan kunstmatige intelligentie”, geeft Augustus als voorbeeld, “je zou taken rondom kennisoverdracht door digitale persoonlijke assistenten kunnen laten uitvoeren, bijvoorbeeld als het bij een opleiding Geneeskunde over kennis van het menselijk lichaam gaat.”
Maar naast dergelijke trends op het gebied van IT zijn er natuurlijk ook nog de komende generaties studenten die voor een verandering in het onderwijs zullen zorgen, beseft Augustus. “Die kregen als kind geen fopspeen in hun mond, maar een iPad in hun hand geduwd. Als je die binnen je poorten ziet komen, weet je dat ze flexibel en meer individueel onderwijs verwachten. Je moet in die flexibilisering echter wel de kern van het onderwijs behouden, namelijk het ontsteken van een vuurtje in plaats van alleen het overbrengen van kennis.“
Inspiratie uit het vakgebied
Over de toekomst is dus veel te zeggen, en aan visievorming wordt bij SURF hard gewerkt. Maar stel nu dat Augustus een keer helemaal vastzit en één persoon ter wereld, ongeacht wie, mocht bellen – wie zou hij dan om advies vragen?
Augustus denkt lang na over zijn antwoord. “Ik zou een goede leraar bellen, denk ik, of een onderzoeker die veel met open access werkt. Dus eerder mensen uit het vakgebied dan mensen uit partijen daaromheen. Daar zou ik eerder door geïnspireerd worden, denk ik. Ik zou iemand zoeken die als voorbeeld dient voor de connectie tussen bildung, technologie en studenten. Daarvan hoop ik de komende tijd veel voorbeelden te spreken.”
