Als mens had Rob Jetten tegen de verlenging van de avondklok gestemd
Gedurende de uitzending werden vragen van studenten aan Jetten voorgelegd. Daarbij ging het om de persoon van Jetten zelf, de coronacrisis, het klimaat en de relatie tussen burgers en de overheid. Nick Valk, tweedejaars student Rechten bij de HAN, en Rechten-docent Bas Kerssies, leidden de uitzending in goede banen.
Studeren betekent ook je identiteit ontdekken
“Vaak realiseren jongeren het zich niet, maar als je iedereen jonger dan dertig bij elkaar optelt, is die groep goed voor 25 zetels in de Tweede Kamer”, begon Rob Jetten, “als ze tenminste naar de stembus gaan. Het is belangrijk dat we als jongeren juist in deze tijd onze stem laten horen. Volgens Jetten, zelf 33 jaar oud, wachten er na de coronacris nog andere grote uitdagingen zoals de klimaatcrisis en het bouwen van betaalbare woningen. “Dat zijn volgens mij vooral de thema’s die voor een jongere generatie van heel groot belang zijn. Ik hoop dat jullie op 15, 16 en 17 maart massaal naar de stembus gaan om mede te bepalen hoe de toekomst van Nederland eruit ziet.”
Met die oproep als aanvang kwam de uitzending op gang. Daarbij kwam als snel het studentenleven van Jetten ter sprake, die naar eigen zeggen vooral bezig was met sporten en het sociale aspect van studeren. “Als ik terugdenk aan mijn studententijd voel ik de pijn van de huidige generatie studenten, want tijdens je studietijd onmoet je ook nieuwe vrienden en ontdek je een stukje van je eigen identiteit. Ook buiten de collegezalen ontwikkel je jezelf”, aldus de Brabantse politicus.
Politicus Rob Jetten wil geen coalitieoverleg, mens Rob Jetten wil geen avondklok
De vraag of er meer afstand tussen het kabinet en de Tweede Kamer zou moeten zijn, brengt Jetten tot een punt van kritiek op de gang van zaken binnen het huidige, inmiddels demissionaire kabinet. “Ik vind dat we de afgelopen jaren een wat ziekelijke cultuur hebben gekregen“, zegt Jetten onomwonden. “Als fractievoorzitter van een coalitiepartij zit ik elke maandag in een coalitieoverleg waarbij we eigenlijk veel te veel in detail bespreken waarmee het kabinet bezig is.”
Jetten zegt zich dan ook te willen inzetten voor een regeerakkoord op hoofdlijnen. Dat zou individuele Kamerleden meer ruimte moeten laten om zelf de afweging te maken of ze een voorstel al dan niet steunen. “We zitten als Kamerleden zonder ruggespraak in de Kamer, dat staat in de grondwet. Dus de fractiediscipline die er de afgelopen vijfentwintig jaar is ingeslopen is niet zoals het ooit is bedoeld.”
Hoewel hij bij generatiegenoten zoals Lilian Marijnissen en Jesse Klaver dezelfde worsteling ziet, en weet dat Kamerleden zoals Renske Leijten (SP), Pieter Omtzigt (CDA) en Maarten Groothuizen (D66) hiervoor ook al een lans hebben gebroken, moet er ten eerste op een ander gebied verandering komen. “Het moet beginnen met een minder dichtgeregeld coalitieakkoord. De afgelopen tien jaar is het namelijk te veel managen van de samenleving geweest, en te weinig politici die met elkaar de grote vragen stellen.”
Nadat Jetten de afwegingen van individuele Kamerleden noemt, zoekt legt gespreksleider Bas Kerssies meteen naar een voorbeeld. “Als u nu helemaal autonoom had mogen stemmen, had u dan niet liever tégen de avondklok gestemd, in plaats van met uw partij mee te gaan omdat u in een coalitie zit?”, vraagt Kerssies. “Dan had ik eind januari voor de avondklok gestemd, maar dan had ik bij de verlenging tegengestemd”, is het antwoord van Jetten. “Maar dat zeg ik als individu, als mens Rob Jetten.”
Meld u hier aan voor de ScienceGuide Nieuwsbrief
De wereld is nog niet af
Als één van de online aanwezige studenten vraagt via welk pad Jetten in de politiek terechtgekomen is, maakt Jetten meteen duidelijk dat een studie daar weinig mee te maken heeft. “Het is vooral belangrijk dat er onderwerpen zijn waarvoor je een passie hebt of waarover je jezelf druk maakt, waarvoor je iets zou willen veranderen. Dan is de politiek misschien een plek voor jou.” Leeftijd en opleidingen maken daarbij weinig uit volgens Jetten, die de studenten aanraad om eerst lid te worden van een politieke partij en dan te kijken hoe ze iets kunnen bijdragen.
“Ik ben van de generatie die op de middelbare school leerde dat de wereld af was”, vertelt Jetten, “heel de wereld zou democratisch worden en het kapitalisme zou iedereen welvaart en vooruitgang brengen. Aan het einde van mijn middelbare schooltijd was er echter eerst 9/11, toen de oorlogen in Afganistan en Irak, de moord op Pim Fortuyn en de moord op Theo van Gogh. Ik was toen zeventien, en heel mijn wereldbeeld stond op de kop.”
In dezelfde periode werd de islamitische basisschool in Jetten’s woonplaats Uden in brand gestoken door jongens met wie hij al jaren in een voetbalteam zat. “Dat was eigenlijk een vriendenteam met Ghanezen, Marokanen, Turken en kaaskoppen, maar blijkbaar hadden twee gasten zich zo laten opnaaien door die moord op Van Gogh dat ze het nodig vonden om brand te stichten.” Nadat hij met zijn eindexamenklas actie onderneemt om de getroffen leerlingen een hart onder de riem te steken, opent dat Jetten’s ogen. “Als jongere kon ik meer doen dan alleen geïnteresseerd zijn in politiek en nieuws, ik kon ook zelf actief bijdragen aan verandering.”
Testen bij de deuren van onderwijsinstellingen
Vanuit de studenten komt ook de vraag wat Jetten zou willen doen om henstudenten te helpen de opgelopen studievertragingen in te halen. In zijn antwoord verwijst Jetten naar de miljarden uit het Nationaal Programma Onderwijs. “Ik vind het belangrijk dat er ook veel geld is gekomen voor de begeleiding van studenten“, zegt hij erbij. “Dat geld is aan onderwijsinstellingen gegeven zodat zij zelf extra mensen kunnen aannemen of meer tijd kunnen vrijmaken voor de begeleiding van studenten die niet lekker in hun vel zitten. Ik hoop dat onderwijsinstellingen daarmee verstandige dingen gaan doen.”
Ook de toegankelijkheid van de samenleving en het hoger onderwijs kwam ter sprake. “We hebben lang achter de feiten aangelopen“, beseft Jetten. “De combinatie van vaccineren en testen moet nu veel meer ruimte aan de samenleving kunnen geven.” Daarbij herhaalde hij het standpunt van D66 dat gevaccineerde mensen meer ruimte moeten krijgen. “Maar omdat iedereen moet kunnen kiezen om zich te laten vaccineren of niet, moet je ook een alternatief hebben: gratis sneltesten, bijvoorbeeld bij de voordeur van een onderwijsinstelling.”
Laat als jongere van je horen
Ter afsluiting van het programma deelde Jetten nog twee gouden tips met de studenten. “Doe tijdens je studententijd ook gewoon dingen die je leuk vindt. Je studietijd gaat ook over het ontwikkelen van jezelf”, luidde de eerste tip. Daarnaast riep Jetten de jongeren op om een tikkeltje brutaal te zijn. “We moeten gewoon onze plek opeisen. Het is helemaal niet zo dat al die oudjes beter weten waar het naartoe moet met ons land. Spreek je uit wanneer je ergens boos over bent.”
De Rechten Collegetour van de HAN zal in de komende periode onder andere HAN-alumnus en gerechtsjurist Daan Snellink en Officier van Justitie Xandra Tromp ontvangen.
