OCW-onderzoek: hoger onderwijs komt anderhalf miljard tekort

Nieuws | door Frans van Heest
3 maart 2021 | Uit een nog te verschijnen onderzoek in opdracht van OCW blijkt dat het hoger onderwijs zo’n anderhalve miljard euro nodig heeft voor kleinschaliger onderwijs, het verlagen van de werkdruk, het beperken van uitval en het verstevigen van praktijkgericht en ongebonden onderzoek.
Een van de kantoren van PricewaterhouseCoopers.

Volgens ingewijden in het hoger onderwijs wordt een dezer dagen het langverwachte rapport over de toereikendheid van de bekostiging van het hoger onderwijs naar de Kamer gestuurd. Het zou eigenlijk vorige week al aan de Kamer worden gestuurd, maar dit is al meermalen uitgesteld, zo heeft ScienceGuide vernomen.

Het ministerie van OCW heeft de consultants van PricewaterhouseCoopers (PwCopdracht gegeven om onderzoek te doen naar de toereikendheid van de bekostiging van het hoger onderwijs. De Kamer had daar in 2019 om gevraagd. Omdat de belangen groot zijn, heeft dit onderzoek veel voeten in de aarde gehadZo werd vanuit universiteiten gevreesd dat het onderzoek zou aantonen dat het misschien wel meevalt met de vermeende ontoereikendheid van de bekostiging. 

Al snel consensus bij koepels en studenten 

Die vrees was onterecht, zo blijkt nu. In klankbordgroepen, bestaande uit de koepels en studentenbonden, is het afgelopen jaar overleg geweest met de onderzoekers van PwC. Daarbij bleek er opvallend snel consensus te zijn over de problemen met de financiering van het hoger onderwijs. Dat is namelijk niet altijd het geval tussen koepels en studenten, zo zegt een betrokkene tegen ScienceGuide

Meld u hier aan voor de ScienceGuide Nieuwsbrief 

 PwC heeft onderzoek gedaan naar de bekostiging van zowel het mbo, het hbo en het woBij universiteiten worden de grootste tekortkomingen in de bekostiging geconstateerd, zeker gezien de ambitie die de regering heeft op het gebied van het hoger onderwijs en de kwaliteit van het onderzoek. 

Ongebonden onderzoek cruciaal voor innovatie 

De consultants van PwC stellen vast dat er eigenlijk maar heel weinig geld is voor vrij onderzoek en dat het beschikbare bedrag voor onderzoek vooral bestemd is voor financiering via de tweedegeldstroom en projectfinanciering. Financiering van vrij en ongebonden onderzoek is echter cruciaal, stelt het rapport. Ook om de innovatiekracht van Nederland aan te jagen moet er meer geld beschikbaar komen voor het vrije en ongebonden onderzoek, zo stellen de consultants.  

PwC constateert daarnaast dat kleinschaligheid van het onderwijs noodzakelijk is wanneer men een impuls wil geven aan de kwaliteit van het onderwijs op universiteiten. Het geld dat naar het onderwijs moet is volgens het rapport dan ook nadrukkelijk bedoeld om de torenhoge werkdruk van docenten tegen te gaan. 

Meer geld naar onderwijsfaciliteiten 

Ook constateert PwC dat de fors gestegen studentenaantallen van de afgelopen jaren ten koste van het onderhoud aan de onderwijsfaciliteiten is gegaan. Ook daarvoor moet extra geld komen. 

Vanuit het veld wordt er al positief gereageerd op de onderzoeksuitkomsten, zo hoort ScienceGuide. Universiteiten willen namelijk meer geld voor onderzoek en dit rapport constateerimmers dat daaraan een tekort is. Daarnaast willen studenten graag kleinere klassenminder grootschalige hoorcolleges en een hogere kwaliteit van het onderwijs. Ook voor docenten pakt dit rapport positief uit. Het roept namelijk op tot extra investeringen waarmee de torenhoge werkdruk eindelijk kan worden aangepakt. Al deze punten worden genoemd in het rapport, zo stelt een ingewijde tevreden vast. 

In het hbo zijn de problemen niet zo nijpend als bij de universiteiten, heeft ScienceGuide vernomenToch moet ook daar extra geld naartoe. Om het praktijkgericht onderzoek in het hbo te verstevigen, adviseren de consultants van PwC een verhoging van het budget met een paar honderd miljoen. De consultants concluderen namelijk dat het budget voor het praktijkgerichte onderzoek steeds meer uit de pas gaat lopen met de onderwijsbekostiging. Ook moet er zo’n 100 miljoen euro extra aan rijksbijdrage komen om de uitval en studievertraging in het hbo tegen te gaan. 

Wat krijgt voorrang bij formatie, leenstelsel of PwC-onderzoek? 

De koepels en studentenbonden zullen dit rapport dan ook nadrukkelijk gebruiken als inzet voor de aankomende kabinetsonderhandelingen, om zo een verhoging van de onderwijskwaliteit en een verlaging van de werkdruk af te dwingen.  

Wel kan het zo zijn dat de belangen van de koepels en studentenbonden uit elkaar gaan lopen. Het zou namelijk kunnen dat ze moeten kiezen wat de hoogste prioriteit krijgt: het afschaffen van het leenstelsel of de investeringen in de kwaliteit van het hoger onderwijs en het (praktijkgerichte) onderzoek. 


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK