De NVAO heeft zand in de machine door te grote cultuurverschillen
In Vlaanderen kijkt men met zorg naar de opsplitsing van de NVAO. Minister Van Engelshoven heeft in april in een kort kattenbelletje aan de Kamer duidelijk gemaakt dat de NVAO uit elkaar gehaald gaat worden. Dit nieuws heeft ook het Vlaamse parlement bereikt nadat Dirk Van Damme, een invloedrijke Vlaamse onderwijsdeskundige die zelf aan de wieg stond van de NVAO, zijn teleurstelling uitsprak over dit besluit.
“Als iemand die bijna 20 jaar geleden, samen met Marc Luwel, de onderhandelingen voerde met NL over de oprichting van de NVAO, een uniek experiment in grensoverschrijdende accreditatie, vind ik het uit elkaar halen van VL en NL binnen de NVAO zeer jammer,” aldus Van Damme op Twitter.
In de Kamerbrief schrijft demissionair minister Van Engelshoven dat er wordt toegewerkt naar een grotere zelfstandigheid van Vlaanderen en Nederland binnen de NVAO. “Zonder dat de bestaande meerwaarde voor samenwerking en de goede reputatie van de NVAO te verliezen”, aldus Van Engelshoven.
Er is wat zand in de machine
Hoewel dit in de Tweede Kamer nog niet tot vragen heeft geleid, kijkt men in Vlaanderen met zorg naar dit besluit. Vandaag had het Vlaamse parlement overleg met de minister van onderwijs, Ben Weyts, waarbij parlementsleden wilden weten waarom deze stappen worden gezet en waarom deze verzelfstandiging van beide landen binnen de NVAO noodzakelijk is.
Meld u hier aan de ScienceGuide Nieuwsbrief
In zijn eerste reactie was Ben Weyts wat ontwijkend en terughoudend. “De vaststelling is dat er wel wat zand in de machine zit. Na twee decennia werken en indachtig externe en interne aanleidingen, lijkt een aanpassing van de organisatiestructuur van de NVAO echt wel zinvol”, zo zei de NV-A minister van onderwijs.
Om het eufemistisch te stellen
“Aan weerszijden van de staatsgrens zijn we het daar echt roerend over eens, willen we een kwaliteitsvolle, efficiënte en toekomstgerichte instelling nu echt veiligstellen voor heden en toekomst. Ik wil absoluut die instelling versterken. Want er zijn in het verleden wel wat problemen en inefficiënties geweest, om het eufemistisch te stellen”, zo zei de Vlaamse collega van Van Engelshoven.De Vlaamse minister van onderwijs zei verder dat hij met het nieuwe Nederlandse kabinet, dat hij al in juni of juli verwacht, tot verdere afspraken zal komen voor een nieuwe NVAO.
Toch stelde dit antwoord allerminst gerust. “Minister, ik dank u voor uw korte en eigenlijk ook wel heel magere antwoord, dat mij allerminst geruststelt. U zegt dat er zand in de radertjes is. Waar dan precies? Kunt u dat verduidelijken? Welke inefficiënties – om het zacht uit te drukken – zoals u stelt, zijn er?”, vroeg Katia Segers van de sociaaldemocratische partij Vooruit.
Vanuit Europa kijkt men met bewondering naar de NVAO
Segers, die als docent in het Vlaamse hoger onderwijs zelf ook in visitatiecommissies van de NVAO heeft gezeten, zette uiteen hoe groot het belang van de NVAO in de huidige vorm is. “In mijn eigen ervaring met verschillende visitaties die ik in het verleden mocht meemaken, is de sterkte van die Nederlands-Vlaamse samenwerking net dat Vlaanderen in essentie gewoon te klein is om zijn eigen accreditaties te doen.”
Het feit dat die visitatiecommissies gemengd waren met Nederlandse en ook vaak Zuid-Afrikaanse collega’s, maakt dat die visitaties volgens Segers heel goed kunnen zijn. “Vanuit Europa kijkt men met bewondering naar die Vlaams-Nederlandse samenwerking, omdat daarin de facto het idee van Europa wordt gerealiseerd.”
Hopelijk leren de Nederlanders ook van ons
Ook vanuit andere Vlaamse partijen wordt er met zorg gekeken naar het afbouwen van de samenwerking in de NVAO. “We moeten ervoor zorgen dat we leren van de Nederlanders, en omgekeerd hopelijk ook. We moeten ervoor zorgen dat we die kwaliteitsvolle opleidingen in ons hoger onderwijs kunnen blijven geven. Want dat past natuurlijk ook helemaal in de Bolognahervorming die we een paar decennia geleden hebben doorgevoerd”, zo zei de liberaal Tom Ongena van de Open VLD.
Loes Vandromme van de CD&V is net als haar collega’s bang dat de goede Europese reputatie van de NVAO onder druk komt te staan door dit besluit. “De NVAO heeft en behoudt aanzien in Vlaanderen, Nederland en Europa. De onafhankelijke beoordelingsvorming moet inderdaad behouden blijven; ook na de transitie moet de organisatie voldoen aan de Europese standaarden. Internationale uitstraling en onafhankelijkheid zijn twee cruciale overwegingen die in het verleden hebben meegespeeld bij de keuze voor die NVAO.”
De Vlaamse minister probeerde het Vlaamse parlement gerust te stellen. “Ik wil die Vlaams-Nederlandse samenwerking niet louter behouden, ik wil die versterken. Maar de problemen die zich hebben gemanifesteerd, wil ik wel gewoon aanpakken.”
Er zijn wat verschillen in bestuurscultuur
Op aandringen van het parlement ging de Vlaamse minister ook wat dieper in op de ontstane problemen tussen beide landen. “Er zijn wat verschillen in bestuurscultuur. Er was wat discussie over begrotingen, over het spenderen van de middelen en in welke verhouding. Ook was er discussie over andere keuzes met betrekking tot de uitwerking van de stelsels in verband met kwaliteitszorg en het aantal beoordelingen.”
Toch zien de Vlaamse sociaaldemocraten deze recente ontwikkeling bij de NVAO als onderdeel van een reeks gebeurtenissen die culturele- en onderwijssamenwerkingen tussen beide landen steeds meer worden afgebouwd. “De Commissie Cultureel Verdrag Vlaanderen-Nederland is afgeschaft. Er wordt bespaard op de Taalunie. Ik heb vragen om uitleg over de opleidingen neerlandistiek in het buitenland, waar ook heel grote ongerustheid bestaat over een afbouw die aan de gang is. BVN, de televisiezender, is verdwenen,” zo zei Katia Segers.
“We moeten die Vlaams-Nederlandse samenwerking op het vlak van accreditatie aanhouden, gewoon ook omdat we vanuit Vlaanderen te klein zijn om dat zelf te kunnen doen; ik denk dat we zelfs nog meer Europees zouden kunnen gaan in die samenwerking.”
