Selecteren voor excellentieprogramma’s kan ook later in de opleiding
“Er zijn excellentieprogramma’s die op cijfers selecteren, maar ook programma’s die selecteren op basis van motivatie, aanbeveling, of interviews om de match tussen studenten en programma’s te bepalen”, schetst Marca Wolfensberger, lector Excellentie bij de Hanzehogeschool. Zij nodigde onderzoekers en experts uit verschillende landen uit om hun ervaringen met selectieprocedures voor excellentieprogramma’s te delen.
Een deelnemer uit de Verenigde Staten vertelde dat er binnen haar universiteit veel excellentieprogramma’s zijn, en dat de wijze van selectie afhangt van de populariteit van het programma. Hoe gewilder deelname aan zo’n programma is, hoe meer er wordt geselecteerd op cijfers of behaalde studiepunten. Vaak wordt er echter gekozen voor een combinatie van prestaties en motivatie, vertelde ze.
Houd bij selectie rekening met verleden student
Ook bij het Hillsborough Community College in Florida heeft men goed nagedacht over de selectie voor excellentieprogramma’s, vertelt Honors Director Kathleen King. “Als wij een eerstejaars student zien wiens cijfers of resultaten eigenlijk niet hoog genoeg zijn terwijl die student toch graag wil meedoen met het excellentieprogramma, kijken we naar hun verleden op de middelbare school. Wat gebeurde daar met hun cijfers en resultaten? Vaak zien we dat de mindere cijfers te maken hebben met een sterfgeval binnen de familie of met een bepaalde klas.”
Meld u hier aan de ScienceGuide Nieuwsbrief
Wanneer zulke studenten na een bespreking van de voorvallen toch worden toegelaten, ziet King dat zij vaak bovengemiddeld presteren in het excellentieprogramma. Daarnaast stelde deze vorm van selectie de onderwijsinstelling in staat om studenten met allerlei verschillende achtergronden, bijvoorbeeld wat betreft hun sociaal-economische situatie, te selecteren – ook wanneer die achtergrond of een bepaalde ervaring tijdens hun middelbare schoolperiode een negatieve invloed heeft gehad op hun cijfers.
Spelvaardigheid als selectiecriterium
Hoewel selectieprocedures voor excellentieprogramma’s vaak worden geënt op factoren zoals cijfers en studieresultaten, laat men bij de de Sibirskiĭ federalʹnyĭ universitet in het Russische Krasnoyark zien dat er ook andere factoren gewogen kunnen worden. “Wij doen veel met gamification,” vertelt Maria Tarasova, “en we zijn van plan om selectie niet alleen te bepalen op basis van een motivatiebrief en studieresultaten, maar ook een spelactiviteit als selectiemiddel te gebruiken.”
“”Er wordt niet gekeken naar cijfers van de middelbare school, maar eerder naar aanbevelingen vanuit de universiteit””
Men probeert zodoende juist studenten met kwaliteiten op het gebied van games te selecteren, vertelt Tarasova. “We hebben daartoe een lijst met benodigde eigenschappen zoals samenwerking, empathie en spelvaardigheid opgesteld. Binnen onze universiteit zijn er al excellentieprogramma’s waarvoor studenten op basis van dergelijke karakteristieken worden geselecteerd; we hebben dus al voorbeelden om ons heen.”
Eerst inburgere dan selecteren
Ook in de Verenigde Staten kijkt men steeds vaker op een andere manier naar selectieprocedures voor excellentieonderwijs, vertelt John Zubizarreta, Director of Honors bij het Columbia College in South-Carolina. “Die veranderingen in het excellentieonderwijs hebben te maken met het inzicht dat niet elke student zich in hetzelfde tempo ontwikkelt, vertelt hij. “In de Verenigde Staten zijn er daarom al heel wat excellentieprogramma’s die bachelor-studenten niet reeds in het eerste semester selecteren, maar wachten totdat studenten genoeg hebben kunnen wennen aan het hoger onderwijs. Als ze studenten uiteindelijk gaan selecteren, gebeurt dat ook nog eens via open aanmeldingen. Er wordt niet gekeken naar cijfers van de middelbare school, maar eerder naar aanbevelingen vanuit de universiteit; daar heeft men immers al kunnen zien hoe de ontwikkeling van een student is.”
Daarnaast zijn er excellentieprogramma’s die studenten al wel vanaf het begin van hun eerste studiejaar selecteren, maar de toelatingsprocedure voortdurend laten openstaan, vertelt Zubizarreta. Studenten kunnen dus ook op een later moment toelating tot het programma vragen. “Die methodes vragen meer inspanningen vanuit faculteiten, maar het is een goede en overtuigende manier om te selecteren voor excellentieprogramma’s.”
Ook bij de Hanze wacht men met selecteren
Ook excellentieprogramma’s binnen de Hanzehogeschool zelf maken al gebruik van een later moment van selecteren, vertelt Arie Kool, hogeschooldocent bij het lectoraat Excellentie van de Hanzehogeschool en verantwoordelijk voor het excellentieprogramma bij de verpleegkundeopleidingen. “Wij selecteren pas op een later moment in het eerste jaar, zodat we eerst kunnen zien hoe studenten zich gedragen en ontwikkelen en hoe ze studeren”, vertelt Kool.
Daarnaast kijkt men tijdens de selectieprocedure naar de mate waarin een student bij het programma past. Dat levert een moeilijke afweging op, vertelt Kool. “Wil je iets nieuws of iets dat je al kent? Wanneer je selecteert op de mate waarin een student binnen een excellentieprogramma past, is er immers een grote kans dat je alleen studenten selecteert die lijken op de studenten die al deelnemen.” Tegelijkertijd merkt Kool dat nog niet alle studenten worden bereikt die in aanmerking kunnen komen voor deelname aan een excellentieprogramma, vertelt hij. “Het is dus nog een uitdaging om in aanraking te komen met alle studenten die in aanmerking zouden kunnen komen.”
Volgens Wolfensberger, die dit onderzocht heeft, is de intensiteit en de duur van een excellentieprogramma van invloed op de bereidheid van studenten om te participeren. Voor studenten die wel in aanmerking komen voor deelname maar dat niet doen, is de opzet van het excellentieprogramma vaak te intensief. “Daar kunnen opleidingen hun programma’s dus, indien gewenst, op aanpassen”, aldus Wolfensberger.
Meest Gelezen
Wet leeruitkomsten: Doorgeschoten individualisering of broodnodige keuzevrijheid?
‘Door onwetendheid over nudging stuurt docent soms richting verkeerd gedrag’
Bestuurders TU Delft schermen met aftreden, maar kiezen voor confrontatie met Inspectie
‘Interdisciplinair onderwijs populair, maar onderzoek ernaar staat nog in kinderschoenen’
Ambtenarenschool heeft onterecht diploma’s uitgereikt, stelt Onderwijsinspectie