Technische studenten vallen uit door onjuist toekomstbeeld
Eerstejaars technische wo-studenten missen vaak een goed beeld van hun eigen kunnen en van de beroepspraktijk die hen te wachten staat, blijkt uit internationaal onderzoek waarbij onderzoekers van de TU Delft betrokken waren. Zo hebben eerstejaars technische studenten die uitvallen vaker een verkeerd beeld van de loopbaanperspectieven in de technische sector. Daarom zouden technische studenten reeds in het eerste studiejaar moeten reflecteren op hun professionele toekomst. Dat is vooral van belang bij studenten die na zorgvuldige afweging voor een technische studie hebben gekozen maar nog niet weten of ze hun loopbaan in die richting willen beginnen, schrijven de onderzoekers op basis van eerder onderzoek.
Ook bij besluit van hun studie lijken veel technische studenten nog geen helder beeld van hun loopbaanperspectief te hebben. De onderzoekers schrijven dat een derde van de afgestudeerde technische studenten de techniek binnen een jaar verlaat, waarvoor een meerderheid de beroepsinhoud als reden geeft. Daarnaast blijkt dat studenten vaak niet over non-technische vaardigheden beschikken die belangrijk zijn in hun toekomstige beroep. Ook overschatten technische studenten de eigen vaardigheden regelmatig.
Onderzoek naar toekomstbeeld eerstejaars studenten
De onderzoekers van de TU Delft, de KU Leuven en de TU Dublin hebben daarom gekeken naar de verschillen tussen het toekomstbeeld van studenten en de professionele rol die hun voorkeur heeft. Deze rollen betreffen proces- en efficiëntieoptimalisatie, innovatie en R&D, en oplossingen bedenken voor specifieke vragen. Daarnaast is onderzocht welke vaardigheden studenten reeds menen te bezitten en welke vaardigheden zij nog moeten ontwikkelen met het oog op hun geprefereerde professionele rol.
De onderzoeksresultaten werden middels een enquête verzameld onder 197 studenten van de KU Leuven, 372 studenten van de TU Delft en 89 studenten van de TU Dublin. Op het moment van onderzoek bevonden de Belgische studenten zich in de achtste week van hun eerste semester; de Nederlandse en Ierse studenten bevonden zich in de derde week van hun eerste semester. De voorkeur van studenten voor een van de professionele rollen werd gemeten door hen te laten reflecteren op drie fictieve vacatures die ieder een professionele rol en de daarvoor benodigde vaardigheden beschreven.
Slechts 1 op 10 studenten heeft goed beeld loopbaan
Eerstejaars technische studenten hebben geen goed beeld van hun professionele toekomst, blijkt uit de onderzoeksresultaten. Slechts twaalf procent van de Delftse respondenten gaf aan een goed beeld van hun toekomstige loopbaan te hebben; meer dan twintig procent gaf aan daarvan juist een slecht beeld te hebben.
Wel bleken Nederlandse studenten minder vaak een slecht beeld van hun toekomst te hebben dan de Belgische en Ierse respondenten. Vanwege deze resultaten raden de onderzoekers aan bedrijfsbezoeken en gastcolleges een vaste plaats in het curriculum te geven.
Delftse studenten zien vooral toekomst met innovatie en R&D
Wat betreft de door studenten geprefereerde professionele rol blijkt twee derde van de Delftse studenten een voorkeur te hebben voor innovatie en R&D. Ook Belgische en Ierse studenten hebben een uitgesproken voorkeur voor deze rol. Proces- en efficiëntieoptimalisatie wordt gemiddeld door iets meer dan twintig procent van de studenten geprefereerd; oplossingen voor specifieke vragen bedenken geniet de minste voorkeur. Wel zegt ongeveer twee derde van alle respondenten dat ze op alle drie de fictieve vacatures zouden solliciteren.
Meld u hier aan de ScienceGuide Nieuwsbrief
Volgens de onderzoekers leggen deze resultaten een geïdealiseerd toekomstbeeld onder eerstejaars technische studenten bloot. Zo lijkt twee derde van de Delftse respondenten te denken dat techniek vooral te maken heeft met producten terwijl de technische sector ook het werken met personen en processen behelst.
Overmatig zelfvertrouwen onder eerstejaars studenten
Bijna de helft van de Delftse respondenten denkt na drie weken college reeds te beschikken over de vaardigheden die nodig zijn voor de professionele rol van hun voorkeur, schrijven de onderzoekers. Slechts twee procent van hen zegt deze vaardigheden nog niet te hebben. Waar de Ierse studenten het peil van hun vaardigheden zelfs nog hoger inschatten, zijn de Vlaamse respondenten voorzichtiger. Van hen denkt een vijfde al vaardig genoeg te zijn voor de professionele rol van voorkeur.
Technische universiteiten en faculteiten moeten leren omgaan met deze gebrekkige zelfreflectie van studenten, manen de onderzoekers. “Als eerstejaars studenten al erg veel vertrouwen hebben in hun eigen kunnen, kunnen ze sommige vormen van leren als oppervlak en daarom oninteressant beschouwen, wat vervolgens invloed kan hebben op hun motivatie.” Het zou daarom goed zijn studenten soms te laten ervaren in hoeverre hun vaardigheden voldoende zijn, schrijven de onderzoekers.
Communicatieve vaardigheden minder belangrijk geacht
De Delftse respondenten hebben vooral vertrouwen in hun probleemoplossend vermogen. Dat blijkt uit een indicatie van de vaardigheden waarover studenten reeds menen te beschikken en vaardigheden die ze volgens henzelf nog moeten verbeteren. Ook op het gebied van ontwerp en het werken in teams menen de Delftse studenten vaardig te zijn.
Tegelijkertijd vinden de Nederlandse studenten dat ze met name hun probleemoplossend vermogen en hun ontwerpende vaardigheden nog moeten verbeteren. Vaardigheden waarin ze zich nog minder sterk achten worden echter weinig genoemd als verbeterpunt. Zo lijken de Delftse studenten hun communicatieve vaardigheden zelden goed te vinden, terwijl ze communicatie ook zelden noemen als iets waaraan ze nog moeten werken.
De minst genoemde vaardigheid waaraan nog moet worden gewerkt zijn morele vaardigheden. “Dat staat in sterk contrast met de opvattingen van de universiteiten, de overheden en het publiek”, menen de onderzoekers.
Betere begeleiding en voorlichting moet uitval tegengaan
Aangezien een slecht beeld van de professionele toekomst bijdraagt aan zowel uitval onder eerstejaars als aan het verlaten van de technische sector door afgestudeerde technici moeten universiteiten hiermee aan de slag, adviseren de onderzoekers. Zij achten het opportuun om gedurende de gehele studieloopbaan aandacht te blijven houden voor de ontwikkeling van de professionele identiteit van studenten. Ook moeten universiteiten zorgdragen voor een realistische voorlichting over het toekomstige werkveld van studenten, menen de onderzoekers.
