Universiteiten moeten internationalisering niet langer als industrie zien

Nieuws | de redactie
21 juli 2021 | Marijk van der Wende, hoogleraar bij de Universiteit Utrecht, zegt dat universiteiten de internationalisering op een principieel andere manier moeten aanpakken.
kabinet wil Science Diplomacy koppelen aan handelsdiplomatie, zoals de handelsmissie naar China deze maand (foto ministerie BZ)

De veranderende wereldorde heeft gevolgen voor het hoger onderwijs. Universiteiten worden aangespoord om na te denken over de aard van hun internationale partnerschappen en de academische waarden die zij verdedigen. Het meest belangrijke daarin is dat zij nadenken over de wijze waarop ze hun studenten voorbereiden op deze veranderende wereld. Dat zegt Marijk van der Wende, hoogleraar Hoger Onderwijs in Utrecht in een onlangs verschenen publicatie.   

Mondialiseringspatronen veranderen de economische macht naar het oosten, schets Van der Wende. Daarbij wordt Azië een serieuze speler in het wereldwijde hoger onderwijs. Zo heeft China zijn hoger onderwijs en onderzoek ongekend snel ontwikkeld met als doel de wereldwijde top te behalen.   

China als derde wereldmacht 

Des te meer moeten Chinese geopolitieke ambities zoals de nieuwe Zijderoute in deze context worden gezien. China komt steeds meer naar voren als de derde wetenschappelijke wereldmacht na Europa en de VS en zal na de coronacrisis waarschijnlijk meer versnellen dan het westen.  

Multilateralisme de ordening tussen grootmachten zal dan ook opnieuw worden gedefinieerd tussen China, de EU en de VS, wat waarschijnlijk nieuwe condities voor het wereldwijde hoger onderwijs tot gevolg zal hebben. Dit zal tot veel vragen leiden, zegt de Utrechtse hoogleraar. Welke invloed zullen de Euraziatische betrekkingen hebben op de academische wereld? En hoe zal de Europese Unie daar vervolgens op reageren?  

Universiteiten moeten hun bestaande partnerschappen evalueren  

Universiteiten moeten niet alleen actief op de hoogte zijn van deze wereldwijde trends maar ook nadenken over de strategische implicaties voor het eigen beleid, vindt Van der Wende. Zo moeten universiteiten hun bestaande partnerschappen evalueren en stilstaan bij de academische normen die ze willen handhaven. 

Meld u hier aan voor de ScienceGuide Nieuwsbrief

 

Dit vraagt om zowel regelgevende alsook normatieve aspecten van het bestuur, benadrukt de Utrechtse hoogleraar. Daarbij ook bekeken worden hoe het Europees- en internationaal recht hierin kunnen ondersteunen, mede in het licht van de toenemende veiligheidsrisico’s van samenwerkingen met landen als China. Tegelijkertijd moet de autonomie van instelling worden bewaakt waar het bijvoorbeeld gaat om mensenrechten en academische vrijheid. 

Dit vereist niet alleen heroverwegingen van universiteiten wat betreft hun internationalisering, zij moeten hun studenten ook actief voorbereiden op de wereld van de 21e eeuw. Daarom moeten studenten betrokken worden bij het dichten van de kennis- en begripskloof tussen het westen en de opkomende landen en regio’s in het oosten. 

Een steeds vijandiger klimaat  

Volgens de Utrechtse hoogleraar betekent dit dat het hoger onderwijs een formidabele taak te wachten staat. Waar studenten moeten worden voorbereid op een mondiale toekomst en vaardigheden moeten ontwikkelen die daarbij horen, wordt het politieke klimaat waarin dit moet gebeuren steeds vijandiger en nationalistischer. Daarbij moet de vraag gesteld worden hoe studenten worden geholpen bij het vinden van nuance, intellectuele nederigheid, het begrijpen en doorgronden van andere perspectieven op de wereld – en dat voorbij een nationalistische blik en voorbij de eigen waardeoordelen, aldus Van der Wende.  

Dit vereist dat universiteiten verder gaan dan het huidige model van internationalisering, waarin internationalisering wordt gezien als een industrie. Het spreekt voor zich, zegt Van der Wende, dat dat deze doelen het best bereikt kunnen worden in een open hoger onderwijs waar sprake is van daadwerkelijke interactie en wederzijdse kennisuitwisselingtussen studenten en docenten van verschillende achtergronden. 


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK