Universiteiten moeten kunstwerken en namen die leiden tot microagressie uitbannen
Bij de opening van het academisch jaar 2020-2021 heeft minister Van Engelshoven een actieplan diversiteit voor het hoger onderwijs gepresenteerd. Zo moet het instrumentarium van NWO voor het toekennen van beurzen inclusiever worden gemaakt, moest er een brede monitoring komen over de voortgang op het gebied van diversiteit, en moest er een award-systeem komen om de financiering van onderzoek diverser te maken.
Kamer was in meerderheid tegen diversiteitsplan minister
De Kamer had forse kritiek op het plan van de minister en kwam met een reeks Kamermoties die het plan van de minister stevig hebben uitgekleed. Een rechtse Kamermeerderheid voorkwam dat de diversiteit cijfermatig zou worden bijgehouden en voorwaarde zou worden voor de financiering van onderzoek door NWO.
Meld u hier aan de ScienceGuide Nieuwsbrief
Bijna een jaar na dato is de adviescommissie die de minister moet adviseren over het behalen van de diversiteitsdoelstellingen toch met een handreiking gekomen. De minister schrijft namelijk aan de Kamer dat de Europese Commissie instellingen verplicht om vanaf 2022 te beschikken over een gender equality plan (GEP). Gehoorzamen instellingen daar niet aan, dan komen Nederlandse universiteiten niet in aanmerking voor onderzoeksfinanciering vanuit Europa – een bedrag dat oploopt tot 5 miljard euro per jaar. De minister heeft de adviescommissie daarom de opdracht gegeven om een handreiking te maken met het (GEP) als richtsnoer.
Niet uitsluitend witte, heteroseksuele en cisvrouwen
De commissie schrijft in de handreiking dat dit plan niet uitsluitend gericht moet zijn op witte, heteroseksuele cisvrouwen zonder beperking die afkomstig zijn uit de sociale middenklasse en een permanente positie hebben. Er moet oog zijn voor de grote diversiteit binnen de groep vrouwelijke academici, in het algemeen voor non-binaire en transgender personen.
De commissie beraadt zich nog op een plan om vrouwen een betere positie te geven in de wetenschap. “Maatregelen in deze categorie richten zich met name op het vergroten van genderdiversiteit in de verschillende wetenschapsgebieden en hiërarische lagen. Hierbij kan het gaan om het creëren van speciale posities voor vrouwelijke wetenschappers, maar ook om maatregelen gericht op het vergroten van de zichtbaarheid van vrouwen in commissies, panels en externe communicatie”, zo schrijft men.
Dataverzameling rondom diversiteit en het geslacht van medewerkers is daarbij een voorwaarde om in aanmerking te komen voor onderzoeksfinanciering.
Meer aandacht curriculum voor diversiteit
Een andere maatregel is gericht op het veranderen van culturele en structurele organisatieprocessen die de genderongelijkheid produceren en in stand houden. Daarnaast moet ook de wetenschap en het onderwijs inclusiever worden door in het curriculum meer vakken aan te bieden die gaan over diversiteit, gendergelijkheid en intersectionaliteit.
Ook moeten hoger onderwijsinstellingen de fysieke omgeving controleren. Zo moet er worden gecontroleerd op kunst, namen van gebouwen en foto’s die kunnen zorgen voor microagressie. Daarnaast moeten er genderneutrale toiletten aanwezig zijn in gebouwen.
Instellingen zijn vrij om hier zelf keuzes in te maken
Op het gebied van onderwijs en onderzoek moeten er diversiteitsdimensies geïntegreerd worden in het onderwijs, zoals gender, etniciteit, nationaliteit en sociale klasse. Instellingen zijn zelf vrij om hierin zelf keuzes te maken om te komen tot een ambitieus GEP, schrijft de minister aan de Kamer.
Minister Van Engelshoven is blij met deze handreiking die instellingen zelf invulling laat geven aan een ambitieus diversiteitsplan. “Ik ben blij dat deze handreiking concrete aanknopingspunten biedt voor alle instellingen, ongeacht hoever zij al zijn in het ontwikkelen van hun diversiteitsbeleid. Op deze manier kunnen alle instellingen een GEP vormgeven dat aan de eisen voldoet en desgewenst zelfs al een volgende stap zetten richting een breder diversiteitsplan.”
