De rector is de krabpaal van de academische gemeenschap
Bij de feestelijke rectoraat wissel van Mechteld Jansen als rector van de Protestantse Theologische Universiteit en Maarten Wisse was de hoofdboodschap van de nieuwe rector dat de theologie opnieuw moet worden uitgevonden. Dankzij strenge toegangseisen met een QR-code konden er zo’n honderd mensen aanwezig zijn bij de academische plechtigheid. Ook was het nadrukkelijke verzoek om mee te neuriën in plaats van luidkeels de gezangen mee te zingen.
Bij de opening van het academisch jaar werd ook het nieuwe instellingsplan gepresenteerd door Kees Boele, de voorzitter van de PThU. “Wij geloven dat het christelijk verhaal een heel mooi ultiem verhaal kan zijn,” zei de voorzitter die vorig jaar van de HAN vertrok naar de PThU.
Heruitvinden van de westerse academische theologie
Maarten Wisse, de kersverse rector, vindt dat de nieuwe westerse theologie moet worden uitgevonden in Groningen en Amsterdam, de twee locaties waar de PThU vestigingen heeft. “Ik hoop op niets minder dan het heruitvinden van de westerse academische theologie. En als dat dan ergens moet gebeuren dan maar aan de PThU. Ik hoop daarom dat alle boeken die wij schrijven en de projecten die wij bedenken, echt goed gaan aansluiten bij studenten, de kerk en de samenleving. Zodat wij erin slagen om opnieuw te ontdekken wat de ziel van de theologie is.”
Concreet betekent dit dat het curriculum van de PThU moet worden gewijzigd. “We beginnen binnen onze universiteit te zien dat we in de theologie veel meer samenhang nodig hebben. We hebben daarmee al grote stappen gezet. In de onderwijsherziening, zowel in Groningen als in Amsterdam in de bachelor en de master. Ook in ons onderzoek werken wij steeds meer interdisciplinair.”
Een samenhangende theologie vraagt om een theologisch gesprek. En dan niet alleen een gesprek waarin wij standpunten uitwisselen, zo zei de rector in de Vrijburgkerk in Amsterdam. “Kunnen we een tussenweg vinden tussen een vrijblijvende ‘kijk-eens-wat-er-allemaal-kan theologie’ en ‘dit-is-de-enige-eeuwige-waarheid theologie’?”
Miljoenen wachten op een nieuwe theologie
Volgens Wisse is er zeker behoefte aan deze nieuwe theologie, ook in Nederland dat nog steeds sterk ontkerkelijkt. “Als wij erin slagen om onze theologie nauw te laten aansluiten op de nood van de kerk en de samenleving, dan vinden we wel degelijk een luisterend oor. Daar zitten miljoenen gelovigen, zelfs ook in dit land op te wachten. Elke zondagochtend wachten zij op een woord dat raakt. Maar ook een woord waar je wat van leert en dat je in contact brengt met God.”
Meld u hier aan voor de ScienceGuide Nieuwsbrief
Ook ziet de nieuwe rector bij de jongeren die overblijven in de kerk een sterkere behoefte om zich stevig te verankeren. “Het is waar dat veel jongeren afhaken van de kerk, maar het is ook waar dat de jongeren die blijven diepgang en stevigheid zoeken en bereid zijn om zich sterker te committeren dan vroeger het geval was. Het is de vraag van theologen of wij het evangelie van Jezus Christus zo kunnen en durven te verkondigen, zodat het uitnodigend is.”
Wij hebben een aantal kansen en risico’s gedestilleerd
Aan het slot van de middag in Amsterdam mocht voorzitter Kees Boele ook het nieuwe Instellingplan toelichten. “Wij hebben een aantal kansen en risico’s gedestilleerd. Daarom hebben wij het initiatief genomen om een strategisch instellingsplan te maken. Voor de komende vijf jaar met een duidelijke richting en koers voor onze universiteit. Ook met een duidelijke strategie voor onderwijs en onderzoek. Dat in het licht van onze bijzondere positie met de kerk, die verbonden is in de opleiding tot predikant en theoloog.”
Het maken van zo’n plan is niet eenvoudig, zei Boele, en het nieuwe Instellingplan moet oog hebben voor het herontdekken van de theologie. “Wij leggen nieuwe accenten en maken nadrukkelijke keuzes. Met de nieuwe rector proberen wij de westerse academische theologie opnieuw uit te vinden. Wij hopen op meer samenhang in die theologie en dat vraagt om een theologisch gesprek. Waarin we die theologische standpunten met elkaar ook echt beproeven.”
“Wij willen die theologie heel nauw laten aansluiten op de nood van kerk en samenleving,” zo zei Boele. Daarvoor is echt een luisterend oor nodig. Wij geloven dat het christelijke verhaal een heel mooi ultiem verhaal kan zijn en dat het heel veel zou kunnen zeggen over grote thema’s die ons nu parten spelen in de maatschappij. Dat is de ziel van ons nieuwe instellingsplan.”
De PThU als lichtende stad op een berg
Piet Hein Donner, de voorzitter van de Raad van Toezicht, was zichtbaar tevreden met het nieuwe instellingsplan en vatte de taakopdracht van de universiteit in een Bijbelse metafoor. “We zijn veel dank verschuldigd aan de mensen die er maanden aan hebben gewerkt. Het moeilijkste komt nog: de uitvoering en invulling. Het vraagt ieders volle inzet en bijdrage. De inzet is dan ook om een theologische universiteit te zijn als lichtende stad op een berg. In een wereld die zoekt, omdat de bron en zin van al het denken zijn verdwenen.”
Ook had Donner nog wat bemoedigende woorden voor de nieuwe rector, met een lichte ironie. “De rector staat aan het hoofd van de universiteit, maar in werkelijkheid is de rector niet het hoofd, maar de Kop van Jut, een krabpaal van de academische gemeenschap. Men trekt een nieuwe rector aan met het beeld dat het een sinecure is, in werkelijkheid is het geen enkele dag sinecure. Ik dank hem dat hij dit ambt heeft willen aanvaarden. Ik wens hem kracht en veel geduld en zegen bij de vervulling van zijn taak.”
