Kamer wil verbetering schooladvisering bij pabo’s neerleggen
Het debat over de doorstroom van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs werd in twee delen gevoerd, vlak voor en vlak na het zomerreces. Vooral het aanbod en het tijdstip van de eindtoets waren voer voor discussie. Ook de schooladvisering, het advies dat een leerkracht geeft over het niveau waarop een leerling zou moeten instromen in het voortgezet onderwijs, kwam daarbij veel ter sprake. Volgens Kamerleden speelt het schooladvies een steeds grotere rol in de doorstroom, maar laat dat advies nog vaak te wensen over.
Reeds eind juni, tijdens het eerste gedeelte van het debat, stelden meerdere Kamerleden vragen aan de minister over de rol die de pabo’s kunnen spelen in de verbetering van de schooladvisering. Demissionair minister Slob gaf namelijk schriftelijk al aan dat er niet bij alle pabo’s aandacht is voor dit onderwerp; wanneer dit wel het geval is, is die aandacht vaak beperkt tot een specialisatie of een vak over het oudere kind.
Plaats voor schooladvisering in specialisatie oudere kind
Lidewij van Katwijk, coördinator van de pabo-specialisatie ‘oudere kind’ bij NHL Stenden Hogeschool, bevestigt dat er binnen die specialisatie meer aandacht is voor schooladvisering dan in het curriculum van de reguliere pabo. “Dit is een onderdeel dat heel specifiek bij het oudere kind hoort, dus dat heeft natuurlijk een plaats in ons curriculum. Het is geen apart vak, daarvoor hebben we helaas de tijd niet; daarom valt de aandacht voor goede advisering binnen ons pedagogisch en onderwijskundig programma.”
Bij reguliere pabo’s, die niet zijn verdeeld in specialisaties, krijgt schooladvisering vaak alleen aandacht tijdens de studieloopbaanbegeleiding in het derde of vierde studiejaar, vertelt Van Katwijk. “Studenten doen dan veel stages, dus dan komen ze dat tegen. Het is dan echter geen vast onderdeel van het curriculum, dat maakt het kwetsbaar. Binnen onze specialisatie krijgt het nu wel specifieke aandacht.”
Breedte Kamer wil meer aandacht voor schooladvisering
Schooladvisering zou echter een sterkere positie moeten krijgen binnen elke pabo, stelde Lisa Westerveld, Kamerlid voor GroenLinks, al in juni. SP-Kamerlid Peter Kwint sloot zich daarbij aan. “Nog altijd wordt niet overal aandacht gegeven aan schooladvisering. Daar wordt niet op elke pabo bij stilgestaan. Dat is toch eigenlijk raar. Het fenomeen van onderadvisering gebeurt vooral bij kinderen uit gezinnen uit de werkende klasse. Leraren hebben toch vaak onbewust het idee: ‘we schatten jou maar niet te hoog in.’ Volgens mij is het voor elke leraar goed, of die nu in groep 8 gaat werken of niet, om zich daarvan bewust te zijn en om daar ook gewoon onderwijs in te krijgen”, aldus Kwint.
De twee linkse partijen kregen daarbij steun van het CDA en de VVD. “Dit is natuurlijk een heel belangrijk onderdeel is van het leraarschap en superbelangrijk is voor de leerlingen die het betreft. Ik vraag de minister om, in overleg met zijn collega Van Engelshoven, dit onderdeel veel meer te onderstrepen in de pabo-opleidingen, zodat leraren meer handvatten krijgen om een goed schooladvies vorm te geven, uiteraard in samenspraak met hun betrokken collega’s”, zei VVD-Kamerlid Mariëlle Paul.
De vier partijen dienden gezamenlijk een motie in waarin de regering wordt verzocht om, in samenwerking met de pabo’s, de schooladvisering een vast onderdeel te laten zijn van de opleiding vanaf collegejaar 2022-2023. “De minister heeft het nodige gezegd over de kennisontwikkeling van docenten op het gebied van advisering”, lichtte Kwint toe. “Kort samengevat vinden wij het nog niet genoeg. De rol van het schooladvies, van de advisering door een docent, is alleen maar toegenomen. En los daarvan is wat ons betreft het recht doen aan leerlingen, het zien van hun leerontwikkeling en die goed kunnen beoordelen, gewoon een essentieel onderdeel van het docentschap. Dat zou elke docent goed moeten kunnen beheersen. En dus is dit onderdeel maken van de pabo-opleidingen een onmisbare stap.
Minister gaat mee in wens Kamer
In zijn reactie op de motie liet demissionair minister Slob weten de motie ingewikkeld te vinden; de pabo’s gaan immers zelf over de inhoud van het eigen curriculum, lichtte hij toe. “Dus per motie even opdracht geven om dat te veranderen, op zich kan dat, (…) maar het is wel aan hen.”
Wel gaf Slob aan de intentie van de partijen goed te begrijpen. “Het is belangrijk dat er ook op de pabo’s aandacht is voor schooladvisering. En als men dan als leerkracht in de scholen komt, moet men ook goed geprepareerd zijn, weten wat men moet gaan doen.” Onder enig voorbehoud gaf hij de motie daarom oordeel Kamer. “Als ik de motie zo mag verstaan dat u ook beseft dat er beperkingen zijn aan wat wij vanuit de landelijke politiek van pabo’s kunnen vragen, maar dat we hier wel met hen over in gesprek gaan en hen stimuleren en bevorderen om dat ook breder op de pabo’s te gaan doen, dan kan ik die oordeel Kamer geven.”
Ik geloof niet in een vak ‘schooladvisering’
Volgens Nus Waleson, sindskort directeur van Fontys Hogeschool Kind en Educatie (FHKE), leren pabo-studenten bij Fontys reeds goed adviseren. “Ons curriculum steekt zodanig in elkaar dat studenten de kennis en kunde meekrijgen om zo’n schooladvies op een goede manier te geven”, vertelt hij. “Omdat onze pabo’s ook een heel specifieke betrokkenheid op het werkveld hebben, doen onze studenten tijdens hun studie ook al ervaring op met dit proces.”
Waleson is daarom van mening dat het curriculum van de pabo niet hoeft te worden uitgebreid met een vak ‘schooladvies’ of ‘keuzeadvies groep 8′, vertelt hij. “Daar geloof ik niet in. Persoonlijk denk ik dat er echter wel meer specifieke aandacht zou mogen zijn voor andere zaken rond dat schooladvies. Volgens mij oefenen we onze studenten goed in het observeren van een kind en diens ontwikkeling, maar oefening in bijvoorbeeld de gespreks- en begeleidingsvaardigheden die nodig zijn rond het geven van een schooladvies, daar zou nog meer aandacht voor mogen zijn.”
