Leiderschap is als jazz
In de onderzeebootloods van de RDM campus, middenin de Rotterdamse havens, werd gisteren het nieuwe studiejaar van de Hogeschool Rotterdam geopend. Deze opening stond in het teken van leiderschap en diende om de studenten, die niet fysiek aanwezig konden zijn, te inspireren het beste uit hun studietijd te halen. Met ingewikkelde droneshots, een live band en een sociale media-ster werd alles uit de kast getrokken om de presentatie zo groots mogelijk te maken.
Leiderschap is vertrouwen
De band, een jazztrio, trapt de show af na wat technische problemen. “Maar dat is eigenlijk een perfect voorbeeld van een situatie die om leiderschap vraagt”, zegt bestuursvoorzitter Ron Bormans. “Op zo’n moment moet ik gewoon rustig wachten, want ik weet dat ik niks anders kan doen dan de technische mensen vertrouwen die ervoor gestudeerd hebben om dit soort dingen op te lossen. En dat is leiderschap in deze huidige complexe wereld, iets collectiefs. Ik leid een organisatie waar iedereen meer weet van een bepaald onderwerp dan ik. Die mensen moeten op de juiste plek staan, en ik moet erop durven vertrouwen dat zij weten wat ze doen.”
Meld u hier aan voor de ScienceGuide Nieuwsbrief
Leiderschap is daarom niet meer iets dat vanuit één iemand komt. “Het gaat meer om verantwoordelijk geven en nemen”, zegt medebestuurder Wijnand van den Brink. “Een voorbeeld hiervan is ons duurzaamheidsbeleid. Elk onderdeel van onze organisatie heeft eigen ambities, plannen en strategie om duurzamer te worden. Wij vertrouwen erop dat die mensen weten wat ze doen, dus we geven ze de vrijheid en verantwoordelijkheid om dat zelf uit te zoeken. Samen zijn we veel ambitieuzer en innovatiever dan we centraal hadden kunnen bedenken.”
Volgens Zakia Guernina, de derde bestuurder die aan het woord komt, heeft een hogeschool ook een verantwoordelijkheid om leider te zijn richting de studenten. “Onze kracht zit in de ander. De ander inspireren, de ander helpen dromen, de ander vertrouwen. De ruimte geven om tot zijn of haar volle potentie te komen, en dus niet bang zijn om op de achtergrond te treden. Voor de ander een rolmodel zijn, zodat zij niet bang zijn om als leider te shinen.”
Georganiseerde chaos
De jazzband, die tussen de bijdragen van de sprekers geregeld een muzikaal intermezzo brengt, staat er echter niet alleen om muziek te maken. Bormans heeft namelijk in de coronatijd een nieuwe liefde ontdekt voor jazz, en volgens de bestuurder is dit hét voorbeeld van hoe leiderschap ook in elkaar kan zitten. “Jazz kan chaotisch zijn. Alles loopt door elkaar, maar toch zit er een logica in de chaos. Zo krijg je harmonie.”
Bormans vraagt aan de drummer van de band, Joost Patocka, die docent is bij Codarts Jazz aan de Hogeschool Rotterdam, hoe die chaos uiteindelijk toch tot harmonie leidt. “Chaos is een kans”, antwoordt die. “Op een gegeven moment komt er altijd wel iemand met een idee. Iemand komt met een melodie, en je gaat daar dan gewoon in mee. Je traint wel de vaste lijn, en iemand geeft die tijdens een optreden aan. Als drummer gaf ik nu bijvoorbeeld het ritme, de groove, aan. Als die groove eenmaal vaststaat, kan iedereen met een idee komen.”
Als voorbeeld geeft Bormans Miles Davis, één van de meest invloedrijke jazzmuzikanten van de vorige eeuw. Tijdens een optreden speelde de pianist, Herbie Hancock, per ongeluk een verkeerd akkoord, wat voor sommige muzikanten uit die tijd reden zou zijn om te stoppen en een nieuwe pianist te zoeken. In plaats van dat te doen begon Davis ook in datzelfde akkoord te spelen. “Dat is geworteld in het hebben van dezelfde traditie, dezelfde taal. Je doet niet zomaar wat, je werkt in hetzelfde narratief. Anders heb je geen verbinding. Dat is in een organisatie ook zo. De hogeschool bestaat nog lang nadat wij weg zijn, dus die eigenheid is heel belangrijk om te blijven innoveren.”
Je eigen leven leiden is ook leiderschap
Niet alleen muzikale kunstenaars waren aanwezig, ook Soufiane Touzani, een bekende balkunstenaar, was erbij. De straatvoetballer vertelde het verhaal van zijn loopbaan, aangezien hij meerdere keren de leiding heeft genomen over zijn eigen leven. Als kleine jongen was Touzani al verliefd op de bal, en hij zette alles op alles om profvoetballer te worden. Vanwege medische problemen is dit niet gelukt, en mocht hij zelfs een jaar lang alleen maar hooghouden. Zo is zijn voorliefde voor straatvoetbal geboren.
Hiernaast volgde Touzani toen nog een hbo-opleiding, maar dit bleek niet te zijn wat hij wilde. Hij besloot om naar de Kamer van Koophandel te gaan om een carrière te beginnen als balkunstenaar. Hij nam de leiding over zijn eigen leven. Na een moeilijk begin, waarin Touzani vooral gratis optrad bij voetbalclubs, is hij nu een grote naam op sociale media en komt hij geregeld op tv. “Ik wil hiermee vooral niet zeggen dat studenten moeten stoppen met studeren, maar ze moeten wel hun dromen najagen. Ga op zoek naar die vlam, dat vuur dat ervoor zorgt dat je alles doet om je dromen waar te maken.”
Grote rol voor studenten
De productie werd mede gepresenteerd door Quinty Grootfaam, student Creative Marketing and Sales aan de Hogeschool Rotterdam. Voor haar een leuke ervaring, en voor andere studenten laat dit zien dat ze ook een grote rol kunnen hebben binnen producties van de hogeschool, denkt de studente. “Het is heel leuk om hierbij betrokken te zijn, en ik word ook steeds meer voor andere dingen gevraagd binnen de hogeschool.”
Daarnaast merkte Grootfaam dat zelfs de bestuurders op de kleine dingen letten om studenten in het zonnetje te zetten. “In de repetitie zat ik op de bank, en zat Ron Bormans op de stoel van de presentator. Dit vond hij echter te veel lijken op die standaard hiërarchie die er is tussen bestuurder en student, en hij wilde dat juist niet hebben. Uiteindelijk hebben we dus tijdens de show gewisseld, en zat ik op de plek van de presentator en zat hij op de bank. Dat vond ik echt heel tof.”
De jaaropening van de Hogeschool Rotterdam is hier terug te zien.
