Universiteiten bepleiten betere onderzoeksfinanciering en verlaging winstbelasting
Afgelopen zomer heeft VNO-NCW, Nederlands grootste werkgeversorganisatie, toenmalig formateur Mariëtte Hamer een manifest toegestuurd waarin de organisatie zorgen uit over het vestigings- en ondernemingsklimaat in Nederland. In het manifest, dat inmiddels ook door bestuursvoorzitters van alle Nederlandse universiteiten alsook door de VSNU en de Vereniging Hogescholen ondertekend is, vraagt VNO-NCW niet alleen om een verbetering van het onderwijs en meer investeringen in bèta-technisch onderzoek, er wordt ook gepleit voor een verlaging van de winstbelasting voor bedrijven.
Opvallend is dat individuele hogescholen niet bij de ondertekenaars staan, maar een aantal mbo-instellingen wel. Ook bevat het manifest geen expliciete aandacht voor de rol van het praktijkgerichte onderzoek van hogescholen.
Zorgen over vestigingsklimaat in Nederland, aldus VNO-NCW
De huidige formateurs Johan Remkes en Wouter Koolmees hebben het manifest inmiddels ook ontvangen. In een nieuwe inleiding schrijft VNO-NCW-voorzitter Ingrid Thijssen dat de zorg over het vestigingsklimaat in Nederland “een gedeeld besef is in het hele land. We zien ook dat de zorgen erover toenemen, bijvoorbeeld door de recente plotselinge lastenverzwaringen voor bedrijven, met negatief effect op de investeringen die in Nederland worden gedaan”, aldus Thijssen.
In het manifest wordt de loftrompet geblazen over clusters zoals het Utrecht Science Park en Brainport Eindhoven, regionale initiatieven waarmee Nederland volgens de opstellers “wereldwijd een deuk in een pakje boter slaat.” Om die slagkracht te blijven behouden, zal volgens hen het vestigingsklimaat in Nederland aantrekkelijker moeten worden. Daarbij gaat het niet om fiscale maatregelen die aantrekkelijk zijn voor bedrijven, benadrukt de brief. In plaats daarvan doen de ondertekenende partijen aanbevelingen op een aantal terreinen waar ze “graag met een komend kabinet publiek-privaat de schouders onder zetten.”
Investeer in bèta-technische sectoren
Bij een aantrekkelijk vestigingsklimaat hoort ten eerste een goede beroepsbevolking, stellen de ondertekenaars, waarbij ze concluderen dat het op dat vlak niet goed gaat in Nederland. Zij constateren dat onderwijsscores teruglopen en dat Nederland in de afgelopen jaren een consistente daler was in de PISA-scores, een internationaal vergelijkend onderzoek naar onderwijsprestaties. De betrokkenen pleiten daarom voor een toename van het aantal stages, een betere aansluiting van het beroepsonderwijs op de regionale arbeidsmarkt, en meer instroom in de bèta- en technieksector.
Daarnaast willen de ondertekenaars meer investeringen in onderzoek. “Op het gebied van onderzoek kampen onderzoeksgebieden, waaronder zeker de bèta-technische gebieden, stelselmatig met een tekort aan middelen”, schrijven zij. Zo wordt erop gewezen dat de Brainport-regio nu nog een internationale koploper is, maar dit vanwege de te lage investeringen in Nederland niet zal kunnen blijven.
Nederland heeft een negatieve R&D-balans
“De afgelopen jaren bleef het percentage dat overheid, bedrijfsleven en andere partijen samen investeren, steken rond de 2,16 procent van het bbp”, aldus de opstellers, die er tevens op wijzen dat Nederland en negatieve R&D-balans heeft. “Jaarlijks investeren Nederlandse bedrijven 1,3 miljard meer in het buitenland dan andersom buitenlandse bedrijven in Nederland.” Vooral investeringen in nieuwe sleuteltechnologieën zoals kunstmatige intelligentie en biotechnologie alsook in fundamenteel en toegepast onderzoek zijn volgens hen belangrijk.
Meld u hier aan voor de ScienceGuide Nieuwsbrief
Tevens moet er worden geïnvesteerd in het aantrekken van internationaal talent om personeelstekorten in bepaalde sectoren te dempen. De ondertekenaars benadrukken daarom het belang van goede woonruimte voor dit soort arbeidsmigranten en de zogeheten ‘30%-regeling’, die inhoudt dat buitenlandse werknemers die tijdelijk in Nederland werken over dertig procent van hun loon geen belasting hoeven te betalen.
Haal fiscale drempels voor bedrijven weg
Ook naar de winstbelasting voor bedrijven moet worden gekeken, aldus de ondertekenende partijen, waaronder dus ook alle universiteiten en de koepels in het hoger onderwijs. Onder de noemer ‘een betrouwbare en voorspelbare overheid met stabiel beleid’ hekelen de opstellers de toegenomen regeldruk voor ondernemers en het fiscale ‘zigzagbeleid’ dat de overheid in de afgelopen jaren tentoonspreidde.
“Traditioneel kon Nederland veel internationale ondernemingen aan zich binden dankzij een aantrekkelijk fiscaal stelsel dat aantrekkelijk was voor investeringen en bedrijvigheid”, staat in het manifest. Echter, “andere landen hebben sterke elementen uit ons fiscale systeem gekopieerd en verbeterd. Tegelijkertijd heeft Nederland eenzijdig haar stelsel ontdaan van enkele aantrekkelijke elementen en loopt de belastingdruk op.”
De opstellers pleiten voor een fiscaal stelsel dat zich kan blijven meten met de stelsels van concurrerende landen, wier fiscale stelsel aantrekkelijker zijn voor bedrijven. Gebeurt dat niet, dan spelen in Nederland gevestigde bedrijven op een minder aantrekkelijk speelveld dan bedrijven in andere landen. De ondertekenaars willen daarom dat fiscale drempels voor internationaal investeren en zakendoen worden weggenomen en vinden dat Nederland de winstbelastingsgrondslag op de lange termijn moet harmoniseren met die van andere internationale spelers.
