Maatregelen tegen corona in onderwijsgebouwen moeilijk op te volgen
Hoewel het hoger onderwijs nu nog even dicht blijft, wordt al nagedacht over een veilige openstelling. Zo ligt de mogelijke invoering van een coronatoegangsbewijs op tafel, maar de koepels zijn hier vooralsnog niet erg happig op. Onderwijl wordt vanuit het OMT voortdurend benadrukt dat de basisregels – afstand houden, handen wassen, ventilatie en thuisblijven bij klachten – de belangrijkste maatregelen zijn om coronabesmettingen te voorkomen. Onderzoekers hebben daarom geprobeerd uit te zoeken of studenten zich aan de afstandsmaatregel houden in universiteitsgebouwen.
Andrea Bartolucci, universitair docent aan de faculteit Governance en Global Affairs van de Universiteit Leiden, heeft samen met een collega uit Edinburgh, Schotland, en een collega uit Ancona, Italië, onderzocht hoe studenten zich gedroegen in oktober en november 2020. In deze maanden was het voor studenten mogelijk om binnen de richtlijnen van de overheid fysiek onderwijs te volgen in universiteitsgebouwen. Dit betekent dat studenten afstand moesten houden van elkaar, regelmatig hun handen moesten desinfecteren en mondmaskers moesten dragen tijdens het verplaatsen. Daarnaast waren er looproutes aangebracht binnen universiteitsgebouwen.
Samen door één deur kunnen
Over het algemeen bleek dat studenten zich goed aan de afstandsregels hielden. Deuren en smalle gangen kunnen echter knelpunten vormen; daar werd de afstand tussen studenten niet goed bewaard. Zeker bij deuren bleek dit lastig, aangezien men daar vaak op elkaar moet wachten omdat niet iedereen tegelijk door een deur kan.
Verder bleek dat studenten de deurhendel vermijden en de deur op een andere plek openduwen. Daardoor raakte echter alsnog 85 procent van de studenten ongeveer dezelfde plek van de deur aan, waardoor het effect van het vermijden van de hendel verdween. Desinfecterende middelen voor de handen zijn daarom alsnog aan te raden, evenals het regelmatig schoonmaken van deuren.
Studenten moeten in beweging blijven
Hoewel de afstand tussen studenten in de gangen groter was dan bij deuren, hielden studenten in de gang wel langer onvoldoende afstand. Ook vonden de studenten zelf het risico in de gangen hoger. Dit bleek uit een enquête die de onderzoekers hadden verspreid. Opvallend, vonden de onderzoekers, aangezien in de gangen wel meer ruimte was voor de studenten dan bij de deuren.
Het minder veilige gevoel in de gangen kan komen doordat studenten toch vaak in groepjes bleven lopen. In deze groepjes liepen individuen niet altijd op voldoende afstand van elkaar; hoe groter de groep, hoe vaker de afstand niet gehouden werd. Echter, wanneer een groep zich van de ene locatie naar de andere verplaatst, kunnen individuen beter afstand van elkaar bewaren. Om de groepen in beweging te houden is het opsporen van mogelijke knelpunten in een gebouw erg belangrijk, aldus de onderzoekers.
Ook verspreiding in tijd is belangrijk
Om een universiteitsgebouw zo veilig mogelijk te maken in de pandemie pleiten de onderzoekers voor gefaseerde schema’s. Als elke groep studenten op een andere tijd door de gang moet lopen, wordt de ruimte zo min mogelijk bezet. Hierdoor krijgen studenten meer ruimte om de benodigde afstand van elkaar te houden, zelfs als ze in een grote groep lopen.
Verder denken de onderzoekers dat deze informatie belangrijk is om mee te nemen in de modellen over virusverspreiding. Als studenten toch in groepjes lopen, waar de afstand niet altijd bewaard kan worden, betekent dat veel voor de modellen waarin rekening gehouden wordt met het houden van de nodige afstand. Wellicht zijn in dat geval aanvullende maatregelen zoals het dragen van mondmaskers nodig.
