Bonden en koepels bezorgd over versoepeling toelatingseisen pabo
Afgelopen vrijdag is bekendgemaakt dat dit kabinet de instroomeisen voor de pabo voor de periode van drie jaar gaat verlagen. Studenten kunnen vanaf volgend studiejaar ook tijdens hun eerste jaar voldoen aan de ingangseisen. Het kabinet hoopt op deze manier de instroom van studenten te verhogen.
Toegankelijkheid pabo vergroten
Om aan de pabo te mogen starten, moeten aspirant-studenten die afkomstig zijn van de havo en het mbo voldoen aan toelatingseisen. Het gaat daarbij om kennis rondom aardrijkskunde, geschiedenis en natuur en techniek. Volgens OCW slaagt een kwart van deze instromers er niet in om aan de toelatingseisen te voldoen. Dit resulteert in minder studenten, met name vanuit het mbo, die instromen in de pabo. Door instromers meer tijd te geven om aan de toelatingseisen te voldoen wil het kabinet toegankelijkheid van de pabo vergroten in de strijd tegen het lerarentekort.
Al eerder heeft minister Van Engelshoven aangekondigd dat zij een experiment wil starten op dit punt. In de Kamer was daar toen al wel kritiek op – ook vanuit regeringspartij CDA kwam er veel kritiek op dit voornemen. Het nieuwe kabinet heeft nu een wetsvoorstel aan de Kamer gestuurd om dit voornemen mogelijk te maken. Hogescholen kunnen zich vanaf volgend collegejaar aanmelden om deel te nemen aan een pilot waarin studenten hun gehele eerste jaar de tijd hebben om aan de toelatingseisen te voldoen. Het experiment duurt drie jaar.
Geen concessies aan de kwaliteit
Eerder heeft de PO-Raad in een internetconsultatie al laten weten dat zij in principe achter dit voorstel staat, maar ze waarschuwt wel voor een glijdende schaal met als resultaat dat de kwaliteit van de leraar eronder zal lijden. “De PO-Raad ziet kansen in het experiment maar wil geen concessies doen aan de kwaliteit van de opleiding.”
De koepel van scholen in het primair onderwijs waarschuwt het kabinet dat deze pilot niet op termijn mag betekenen dat de toelatingstoetsen helemaal worden afgeschaft. “De PO-Raad vindt het daarom van belang dat het experiment rondom toelating(-toetsen) op termijn niet zal leiden tot het (deels) afschaffen van de toelatingseisen en toetsen, met als risico dat de kwaliteit van de opleiding daarmee onder druk komt te staan.”
Meer academische routes
Volgens de PO-Raad is ook zeker nog niet duidelijk in hoeverre deze maatregel ervoor zorgt dat de instroom daadwerkelijk omhooggaat. De oproep aan het kabinet is dan ook om nog meer initiatieven te nemen om de instroom te verhogen, zoals meer diversiteit in de werving, meer academische routes naar het leraarschap en maatwerk en flexibiliteit in de al bestaande routes. “Het uiteindelijke doel blijft niet alleen meer, maar vooral goede mensen voor de klas”, plaatst de raad als kanttekening.
Tot slot waarschuwt Freddy Weima, de voorzitter van de PO-Raad, dat het curriculum van de pabo nu al overladen is; als straks studenten de toegangstoets ook tijdens het collegejaar kunnen halen, wordt dit alleen nog maar erger.
De AOb, de vakbond voor het onderwijzend personeel, is in de kritiek op dit voorstel wat feller, hoewel ook zij willen dat de instroom verhoogd wordt. “Dit mag echter onder geen beding ten koste gaan van de kwaliteit van het onderwijs aan de pabo, de kwaliteit van de afgestudeerden en de status van ons beroep.”
Programma van de pabo overladen
De AOB stelt dat Researchned en het CPB in 2019 al hebben aangetoond hebben dat de toelatingseisen die in 2015 zijn ingevoerd de pabo aantrekkelijker hebben gemaakt. Bovendien wijst de AOb op de overladenheid van het curriculum van de pabo. “Ook is met de invoering van de toelatingseisen voorkomen dat het programma van de pabo overladen raakt. Onze verwachting is daarom ook dat het afschaffen van deze toelatingseisen negatieve gevolgen heeft op de kwaliteit en het imago van de pabo.”
Het is maar zeer de vraag of een hogere instroom uiteindelijk leidt tot het opleiden van meer leraren.
De AOB roept in herinnering dat er al is geëxperimenteerd met het later behalen van de kennistoetsen omwille van corona. Volgens de vakbond heeft dat ertoe geleid dat pabo-studenten minder studiepunten halen. “Toen werd studenten, vanwege corona, de mogelijkheid geboden om de toelatingstoetsen na de poort (in het eerste semester) te behalen. Volgens de pabo’s heeft dit ervoor gezorgd dat studenten minder studiepunten behaalden in het eerste jaar. Dit beeld wordt bevestigd door onze leden die lesgeven op de pabo.”
Het is maar zeer de vraag of dit helpt
Overigens is de AOB voor de lange termijn meer bezorgd dat de regering, in de strijd tegen het grote lerarentekort, steeds meer maatregelen zal nemen om de kwantiteit in plaats van de kwaliteit van het onderwijs en het onderwijspersoneel te verhogen. “Kwaliteit van onderwijspersoneel zou het voornaamste evaluatiecriterium moeten zijn, niet het aantal studenten dat hiermee naar de opleiding wordt getrokken. Bovendien is het maar de zeer de vraag of een hogere instroom, vanwege de verhoogde kans op uitval, uiteindelijk leidt tot het opleiden van meer leraren.”
Wie wel enthousiast is over dit experiment is de Vereniging Hogescholen. Zij denkt dat het curriculum van de pabo niet overladen zal worden door dit voorstel. “Op grond hiervan kan de student, eenmaal binnen de opleiding, zich gericht bekwamen op de nog te realiseren onderdelen. Zich verder bekwamen gaat in dit geval niet ten koste van het huidige programma in het eerste jaar. Oefening en toetsing zijn voor wat betreft de toelatingstoetsen ‘extracurriculair’. Het is uiteindelijk aan de studenten om in de opleiding alsnog te laten zien de stof te beheersen”, zo schrijven voorzitter Maurice Limmen en secretaris Ron Minnée aan Robbert Dijkgraaf, de minister van OCW.
