Minister ziet ook problematiek rondom hypercompetitie in de wetenschap

Nieuws | door Frans van Heest
2 februari 2022 | “Het grote verschil met de vorige minister is dat we niet hoeven te beargumenteren dat er iets mis is”; WOinActie is positief gestemd na een gesprek met minister Dijkgraaf over de grote problemen op de universiteiten. Luister vooral naar medewerkers, zo was hun boodschap, die weten vaak veel beter dan bestuurders wat er mis is op de universiteit.

Vandaag vond een gesprek plaats tussen de minister en vertegenwoordigers van WoinActie, de Jonge Akademie, Promovendi Netwerk Nederland en PostdocNL. Na afloop van het gesprek was Remco Breuker van WOinActie optimistisch over het luisterend oor van minister Dijkgraaf.

Hij ziet de problematiek heel scherp

Het was een open gesprek; er was geen agenda, het was echt met het idee om te achterhalen wat er precies leeft, zo zegt Breuker na afloop tegen ScienceGuide. “Hoewel hij vooral aan het luisteren was, ziet hij de problematiek ook heel scherp. We zullen ook niet heel erg van mening verschillen over het feit dat er dingen echt anders moeten.”

De kern van de boodschap aan de minister was betrof de problemen rondom de onderfinanciering, vertelt de Leidse hoogleraar Koreastudies. “Dat is de wortel van veel kwaad en creëert ook veel afhankelijkheid in het systeem. Daarom was het jammer dat actiegroepen zoals 0.7 of Casual daar niet aanwezig waren, die had ik daar ook graag gezien.”

De hiërarchie moet gesloopt worden

Volgens Breuker ging het gesprek ook al snel over de hiërarchie binnen de universiteit. “Volgens sommigen in het gesprek moest die vooral gesloopt worden, omdat die op allerlei gebieden een enorme kansenongelijkheid in stand houdt. Niet alleen wat betreft het kans maken op een onderzoeksbeurs, promotie, of wie er hoogleraar wordt of niet; et kan ook sociale onveiligheid in de hand werken. Daar is heel veel over gesproken. Niet alleen door ons, maar eigenlijk door alle deelnemers aan het gesprek. Als je aan mij vraagt, is er een structurele onveiligheid op sommige plekken.  Dat moet echt veranderen.”

Bij inschrijving ga je akkoord met onze privacy-voorwaarden. Deze voorwaarden zijn hier te lezen.

Iets dat die hiërarchie zou kunnen doorbreken is een betere verdeling van het extra geld van dit kabinet “Een ander punt waar we het over hebben gehad is het geld dat nu beschikbaar is, om dat zoveel mogelijk via de eerste geldstroom te verdelen op het laagst mogelijk organisatieniveau. Dan heb je het echt over opleidings- of vakgroepsniveau.”

De macht verdunnen

Daar wordt het primaire werk gedaan voor de universiteit, dus  daar moet het geld naartoe en daar moet ook de beslisbevoegdheid komen te liggen, vindt WOinActie. “Dan verdun je de macht van de organisatiestructuur zoals die nu is. Dat is ook een goede manier om de intergenerationele frictie die er is tegen te gaan.” Dat was volgens Breuker onder de uitgenodigde gasten een breedgedragen oplossing. “Iedereen was het erover eens dat er geld moet instromen op het laagste niveau op de werkvloer. Zo doe je ook wat tegen de sociale onveiligheid, omdat je de macht niet bij een paar mensen concentreert.”

De vier groepen die deelnamen aan het gesprek denken niet overal hetzelfde over, maar over een ding waren ze het volgens Breuker wel eens. “Dat de hypercompetitie volledig uit de hand is gelopen. Dat moet ook echt anders. Ook de minister ziet dit als een groot probleem, dat werd wel duidelijk tijdens het gesprek. Hij ziet die problematiek.”

We hoefden niet uit te leggen dat er iets mis is

Zowel tijdens als na afloop van het gesprek had WOinActie het gevoel dat dit een heel ander gesprek was dan met de vorige minister, vertelt Breuker. “Het helpt dat hij wetenschapper is. Je hoeft niets uit te leggen. Ook al is hij een tijd weggeweest, hij kent het Nederlandse systeem heel goed. Het allergrootste verschil met de vorige minister was dat we niet hoefden te beargumenteren dat er iets mis is.”

Het ging echt over oplossingen, zegt Breuker. “Terwijl WOinActie tijdens de gesprekken met Van Engelshoven heel lang moest uitleggen dat het niet allemaal koek en ei was en dat dit kwam door de onderfinanciering. Dit gesprek ging niet alleen over wat er mis is, maar ook over hetgeen je daaraan kunt doen.”

De ellende gaat ondertussen wel door

Toch gaat WoinActie door met demonstreren, bijvoorbeeld op 14 februari. “Dat houdt pas op zodra de situatie van ons als medewerkers goed is”, belooft Breuker. “Dat laat onverlet dat we goed met elkaar kunnen praten. Dijkgraaf zit er pas drie weken, dus hij heeft nog niet veel kunnen doen, maar ondertussen gaat de ellende gewoon door. Daar protesteren we tegen. Die druk blijft op de ketel.”

Dijkgraaf werd de boodschap meegegeven om zijn oor meer te luister te leggen bij medewerkers van universiteiten en niet alleen bij lobbyorganisaties zoals UNL (voorheen de VSNU). “Het punt wat door verschillende aanwezigen is gemaakt, en Ingrid Robeyns was daar ook heel duidelijk over, is dat de bestuurders vaak onvoldoende beseffen hoe het eraan toegaat op de werkvloer. Zij weten vaak niet wat de gang van zaken is. Robeyns zei dat het verstandig zou zijn als OCW in de toekomst meer hun oor te luister zou leggen bij de werknemers en de vakbonden.”


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK