Werkdruk en rigide regels staan flexibele curricula in de weg
Hogescholen zoeken constant naar manieren om hun curricula op de snel veranderende arbeidsmarkt aan te laten sluiten. Echter, door landelijke afspraken en rigide regels en verwachtingen lukt het ontwikkelaars van curricula vaak niet om snel en adequaat op die veranderingen te reageren, blijkt uit onderzoek van Zuyd Hogeschool, de Open Universiteit, de HU en de HAN. De ontwikkelaars ervaren vaak nauwelijks bewegingsruimte, een tekort aan expertise en weinig ondersteuning. Bovendien zijn het vaak docenten die de curricula ontwikkelen, waardoor ze het naast hun normale werkzaamheden moeten doen.
Reactieve curricula voor een veranderende arbeidsmarkt
Het ontwikkelen van een nieuw curriculum is sowieso een ingewikkeld proces, schrijven de onderzoekers. Aan de ene kant moeten ontwikkelaars de technische kennis hebben om een nieuw curriculum op de juiste manier te ontwerpen, analyseren en te implementeren. Aan de andere kant moeten ontwikkelaars goede sociale vaardigheden hebben om alle belanghebbenden – zoals docenten, studenten, leidinggevenden en professionals uit het veld – bij het proces te betrekken. Naast deze uitdagingen is het voor veel opleidingen steeds belangrijker om curricula te hebben die reactief zijn, om goed aan te sluiten op een veranderende arbeidsmarkt.
De nieuwsbrief is exclusief toegankelijk voor medewerkers van onze partners.
In een nieuw kwalitatief onderzoek werden 10 ontwikkelaars gevraagd naar hun ervaringen. De deelnemers kwamen uit vier verschillende werkvelden: gezondheidszorg, scheikunde, bouwkunde en bedrijfskunde. De onderzoekers vroegen hun wat ze verwachten van een reactief curriculum en tegen welke problemen ze aan lopen bij het ontwikkelen van een dergelijk curriculum.
Rigide regelgeving belemmert flexibiliteit
De deelnemers waren het erover eens dat een reactief curriculum open en flexibel moet zijn. Dat betekent dat het leerprogramma niet dichtgetimmerd is, maar ruimte heeft voor nieuwe invulling of aanpassingen naar aanleiding van nieuwe ontwikkelingen. Daarnaast moet het curriculum authentiek zijn; de studenten moeten zich bezig houden met realistische problemen die zich in het werkveld voordoen.
Helaas is dat makkelijker gezegd dan gedaan. De ontwikkelaars gaven aan dat ze tegen verschillende problemen aanlopen, waardoor het maken van een reactief curriculum erg moeilijk wordt. Het belangrijkste probleem zijn de conflicterende contexten van het veranderlijke werkveld en de rigide regels van de instellingen. Er is weinig ruimte om af te wijken van de examendoelen die de instelling stelt. Waardoor de ontwikkelaars toch vaak uitkomen bij een dichtgetimmerd curriculum. Daarnaast is het proces traag, waardoor het nieuwe curriculum toch snel achterloopt op het werkveld.
Veel stress van de vele toetsen
Daarnaast ervaren de ontwikkelaars een hoge werkdruk. Naast ontwerpen, analyseren en implementeren van een nieuw curriculum, moet er ook gewoon lesgegeven worden. Een deelnemer gaf aan veel stress te hebben van de vele toetsen en herkansingen die het oude curriculum bevat, maar ook door alle werkzaamheden die bij de ontwikkeling van het nieuwe curriculum kwam kijken. Daarnaast krijgen de docenten weinig training, waardoor ze vaak de expertise missen om een nieuw curriculum goed vorm te geven.
Toch kunnen deze verschillende rollen en ervaringen ook voordeling werken, omdat ze kunnen zorgen voor nieuwe inzichten, denken de onderzoekers. Voorwaarde is wel dat de ontwikkelaars voldoende autonomie en zelfvertrouwen hebben om hun verantwoordlijkheden te combineren.
Ondersteuning en samenwerking
Een derde probleem waar de ontwikkelaars tegenaan lopen, is een gebrek aan ondersteuning. Aangezien de docenten die ook curricula ontwikkelen vaak veel van hun vak weten, maar weinig training voor de ontwikkeling van curricula ontvangen. Daarom moeten ze volgens de onderzoekers vaker ondersteund worden door experts. Instellingen kunnen een team van experts aannemen waar de docenten gebruik van kunnen maken. Opnieuw is hier de voorwaarde dat de docenten altijd voldoende autonomie ervaren om hun curriculum zelf te ontwikkelen.
Tot slot ondervinden de ontwikkelaars moeilijkheden met het betrekken van alle belanghebbenden. Idealiter zouden docenten, studenten, curriculumexperts, onderwijskundigen en professionals uit het werkveld evenredig betrokken moeten zijn bij het proces, maar het is moeilijk om een goed teamverband tussen zo veel verschillende spelers te ontwikkelen, schrijven de onderzoekers. In de praktijk doen de docenten het meeste werk en geven andere partijen vaak achteraf pas een advies. De deelnemers van het onderzoek gaven aan dat ze moeite hebben om naast al hun werkzaamheden ook alle belanghebbenden betrokken te houden.
Volgens de onderzoekers moet er meer onderzoek komen naar de ontwikkeling van een reactief curriculum het best kan verlopen, om ontwikkelaars een houvast te bieden. Hiervoor bestaan voorbeelden uit de praktijk, zoals de ICT opleiding van NHL Stenden. Daarnaast is het belangrijk om in kaart te brengen hoe ontwikkelaars het beste ondersteund kunnen worden; kunnen instellingen het beste meer experts aannemen, of is het voldoende om duidelijke richtlijnen op te stellen?
