Collegegeld voor komend jaar baart Oekraïense studenten zorgen
Het is meer dan anderhalve maand geleden dat het Russische leger Oekraïne binnenviel. Sindsdien is het leven van Oekraïense studenten in Nederland drastisch veranderd. Wat maken ze mee en hoe worden ze gesteund? Wat kan het hoger onderwijs doen om hun zorgen voor de toekomst enigszins te verzachten? ScienceGuide vroeg het aan Illya en Sofiia, twee Oekraïense studenten bij Hogeschool Saxion.
‘Ik wist ook niet hoe het in Syrië en Iran was’
Beide studenten ondervinden veel steun van hun medestudenten en medewerkers van de hogeschool, vertellen ze. “Tijdens de voorjaarsvakantie, toen de oorlog begon, was ik in Oekraïne. Ik kreeg meteen berichtjes van medestudenten en docenten die vroegen hoe het met mij en mijn familie ging en hoe ze me konden helpen”, zegt Sofiia. De hogeschool zelf organiseerde verschillende bijeenkomsten voor Oekraïense studenten. “Daar kon ik praten met een psycholoog en met iemand die ons aan werk kon helpen.” Ook voorziet Saxion hen van tegoedbonnen waarmee ze groenten kunnen kopen bij supermarktketen Jumbo. “Dat is ontzettend behulpzaam, want zo besparen we tenminste wat op de kosten voor eten”, aldus Illya.
Illya heeft daarnaast alle ruimte en ondersteuning gekregen om samen met een vriend presentaties voor docenten en studenten te houden waarin ze uitleg geven over de situatie in hun thuisland. “We willen hen laten zien hoe het eruitziet als het oorlog is”, zegt hij. Hun medestudenten kunnen zich namelijk moeilijk voorstellen hoe de situatie in steden zoals Mariupol, Bucha, Kharkiv en Irpin is. “Dat is begrijpelijk, want ik had ook geen benul van de omvang van het verdriet toen er oorlog was in Syrië en Irak”, legt Sofiia uit, “maar nu weet ik dat oorlog niemand spaart. Mijn land sterft, elke dag komen er nieuwe slachtoffers bij, en het is afschuwelijk dat ook vrouwen en kinderen op de lijsten staan.”
Oekraïnse families komen moeilijk aan inkomen
Bovenop de stress die de voortdurende oorlog met zich meebrengt, denken beide studenten met veel zorgen over hun toekomst. Een paar dagen na de Russische aanval waarschuwde haar vader Sofiia al voor de financiële moeilijkheden die hun familie stonden te wachten. “Ik ben zeer bezorgd over mijn toekomst”, vertelt Sofiia. “Hiervoor was ik er zeker van dat ik hier kon studeren en werken, dat mijn leven beter zou worden. Nu ligt dat beeld in scherven en weet ik niet wat er zal gebeuren aan het eind van dit collegejaar. Zal ik in staat zijn om het collegegeld en de kosten voor mijn levensonderhoud in Nederland te betalen?”
Ook Illya kent die zorg. “Het collegegeld voor dit jaar is al betaald,” vertelt hij, “maar ik maakt me zorgen over volgend jaar; vanwege de oorlog heeft mijn familie nauwelijks inkomen. Sowieso is het momenteel heel moeilijk om in Oekraïne inkomen te krijgen. Daarnaast vallen wij buiten de Europese Unie, waardoor we het instellingstarief moeten betalen. Natuurlijk probeer ik een beurs te krijgen, maar ook dan is het collegegeld veel hoger dan voor Nederlandse studenten.”
Help Oekraïense studenten door verlagen collegegeld
Voor beide studenten is het duidelijk op welke manier hoger onderwijsinstellingen en het ministerie van OCW hen het best kunnen helpen. “Het zou al heel fijn zijn als het collegegeld voor Oekraïense studenten wordt verlaagd naar het bedrag dat studenten uit de Europese Economische Ruimte (EER) betalen”, zeggen ze beiden. Samen met andere Oekraïense studenten klopt Sofiia daarnaast op de deur bij de gemeente om hen te helpen met verlagen van de opleidingskosten.
Waar Illya hoop put uit het feit dat de Nederlandse overheid die optie overweegt, vindt Sofiia het moeilijker om lichtpunten te zien. “Ik probeer mezelf onder controle te houden en niet te panikeren; ik ken veel Oekraïense eerstejaars studenten die wel in paniek zijn – die zich niet kunnen bezighouden met hun studie omdat ze alleen bezig zijn met het lot van hun geliefden. Helaas hebben we vanuit de hogeschool of de gemeente nog niets gehoord over steun voor Oekraïense studenten.”
Connect Forward-programma helpt Oekraïense studenten
Al snel na de Russische aanval op Oekraïne heeft Saxion samen met de Universiteit Twente het Connect Forward-programma opengesteld voor Oekraïense studenten. Connect Forward is een tweejarig traineeship waar studenten ervaring opdoen bij verschillende bedrijven en organisaties uit het netwerk van de onderwijsinstellingen. Illya neemt geen deel aan het programma omdat hij zich inspant voor het behalen van een beurs, maar hoort van veel Oekraïense medestudenten dat zij veel baat hebben bij het programma.
Sofiia is een van die studenten. “Het werk geeft me de kans om wat afleiding te hebben en mijn zorgen te vergeten. Daarnaast heeft het me in contact gebracht met veel Oekraïense medestudenten, wat het erg waardevol maakt. We hebben allen dezelfde zorgen en kunnen elkaar nu bijstaan. Helaas biedt het nog geen oplossing voor mijn financiële problemen en de zorg over het vervolg van mijn studie. Deze tijd leert me dat alle problemen uiteindelijk op mijn eigen schouders liggen en dat er geen mogelijkheid is om ze van mij af te schudden.”
