Buddy’s op de HAN helpen studenten met vluchtelingenachtergrond
Op de conferentie Student Als Partner (SAP) van de HAN University of Applied Sciences sprak student-medewerker Jans Steendam, samen met studenten Maya Hassoun, Osama Halabi en Salam Khayat Neco over een project dat studenten met een vluchtelingenachtergrond aan buddy’s koppelt. Deze buddy’s helpen de studenten met hun taalvaardigheid, het wegwijs worden op de HAN en het uitbreiden van hun sociale netwerk.
Khayat Neco opende de workshop in het Arabisch om te demonstreren hoe een vreemde taal voor uitsluiting kan zorgen. De taalbarrière is een grote uitdaging voor mensen die net naar Nederland zijn gevlucht, leggen de studenten uit. “Een paar jaar geleden was ik pas net in Nederland en liep ik rond in een azc”, vertelt Halabi. “Toen hoorde ik een nieuwe taal: het Nederlands. Dit was een onbekende taal voor mij, want in Aziatische landen weet bijna iedereen van het Engels en Chinees, maar niks van het Nederlands.” Halabi vertelt dat hij moest wennen aan de klank van het Nederlands en dat het lastig is om bepaalde klinkers – zoals de ‘oe’ – uit te spreken, wat soms voor verwarring zorgt. Na twee jaar was hij taalvaardig genoeg om het Nederlands te verstaan en te spreken.
Gevluchte studenten hebben behoefte aan buddy’s
Hassoun volgde een stage bij een architectenbureau, waar ze geconfronteerd werd met vooroordelen over vluchtelingen. “Een architect vroeg aan mij, ‘Wat vind je van de kaas in Nederland?’ Ik zei dat ik de kaas lekker vond, want ik hou van kaas. Daarna vroeg hij wat ik van de auto’s hier vond en later naar wat ik van de kozijnen vond. Ik zei dat het mooie kozijnen waren, maar dat er niks bijzonders aan was. Daarop vroeg hij, ‘Maar jullie hebben toch geen kozijnen in jouw land? Jij komt uit een arm land.’ Ik zei, ‘Nee, sorry, ik kom uit een rijk land. Wij hadden auto’s, kaas, gebouwen en bedrijven. Wij kwamen niet naar Nederland vanwege armoede, maar door de oorlog.’”
Steendam vertelt dat het idee voor het buddy-project ontstond bij de decanen van de HAN. “Zij zagen dat er veel studenten met een vluchtelingenachtergrond studeren aan de HAN, die behoefte hebben aan een buddy.” Volgens Steendam kan het overweldigend zijn voor deze studenten om kennis te maken met een nieuw onderwijssysteem, nieuwe mensen en een nieuwe taal. De decanen deden een pilot, maar het bleek lastig om genoeg tijd vrij te maken voor een goede begeleiding. “Bij veel koppels die toen gemaakt zijn, verwaterde het contact.”
De klik is belangrijk
Daarna kwam het project bij Steendam en haar collega’s terecht. Het bleek dat de studenten veel behoefte hadden aan ondersteuning van onder andere de taalvaardigheid. Steendam benadrukt dat voor de buddy’s, de nadruk ligt op de gesproken Nederlandse taal. “We kunnen niet van studenten verwachten dat ze ook de verslagen van hun buddy’s nakijken. Dat kost veel tijd en die studenten zijn ook druk.” Voor ondersteuning bij schrijfopdrachten kunnen de studenten terecht bij de Taalkamer van de HAN.
Naast taalvaardigheid helpen de buddy’s ook bij het wegwijs maken op de HAN. “Eerstejaars studenten denken vaak: ‘Waar ben ik beland? Wat is hier allemaal en waar kan ik het vinden?’ Daar lopen de studenten met een vluchtelingenachtergrond natuurlijk ook tegen aan. Dan gaat het om bijvoorbeeld de printer, het studiecentrum, de bibliotheek en de taalkamer. Er zijn veel dingen op de HAN waar sommige Nederlandse studenten in hun vierde jaar ook geen weet van hebben.” Verder helpen de buddy’s bij het uitbreiden van het sociale netwerk en kunnen ze doorverwijzen naar studieadviseurs of de studentenpsycholoog als de student daar behoefte aan heeft.
Studenten worden gekoppeld volgens een vast traject, legt Steendam uit. Studenten die behoefte aan een buddy hebben of een buddy willen worden, melden zich aan en doen samen mee aan een training. Tijdens die training krijgen de deelnemers informatie over de doelen van het buddyproject en leren ze elkaar kennen. Het is belangrijk dat er een klik is tussen de studenten en hun buddy’s, benadrukt Steendam. Er wordt regelmatig gecheckt of alles goed gaat met de koppels en of ze ondersteuning nodig hebben. Daarnaast kunnen ze meedoen aan groepsactiviteiten.
Buddy’s met dezelfde opleiding
De meeste studenten die aan het project meedoen zijn vluchtelingen uit Syrië, vertelt Steendam. Tot nu toe meldde één Oekraïense vluchteling zich aan, maar Steendam verwacht dat er meer zullen volgen, aangezien veel van hen pas net in Nederland zijn aangekomen. Hoewel het programma bedoeld is voor studenten met een vluchtelingenachtergrond, streven Steendam en haar collega’s ernaar om meer buddyprojecten op de HAN op te zetten.
Twee andere studenten uit Syrië die aanwezig waren bij de workshop reageren positief op het project. Tijdens wandelingen en gesprekken deelden ze hun ervaringen met hun buddy’s en trainden ze hun taalvaardigheid. Zo breidden ze hun sociale netwerk uit en leerden ze de omgeving van de HAN kennen. De komende introductieweek willen Steendam en haar collega’s toekomstige studenten goed informeren over alle ondersteuning en begeleiding die de HAN biedt, inclusief dit buddysysteem.
