Hoger onderwijs moet nog even in spanning blijven over investeringen

Nieuws | door Frans van Heest
17 mei 2022 | Het lijkt erop dat er op korte termijn geen duidelijkheid komt over de begroting van het nieuwe kabinet. Pas richting het najaar zal duidelijk worden welke investeringen overeind blijven en hoe en waar bezuinigd gaat worden. Wel zijn er bij kennisinstellingen al grote zorgen over hun aantrekkelijkheid voor buitenlands talent.
Foto: Ministerie van BZ.

Aanvankelijk was het kabinet van plan om bij de voorjaarsnota, die aan het eind van deze maand komt, een update te geven van de lopende begroting van dit kabinet. Dat heeft namelijk te maken met forse tegenvallers als gevolg van de oorlog in Oekraïne en de spaartaks.  

Met Prinsjesdag meer duidelijkheid  

Minister-president Rutte en vicepremier Sigrid Kaag zijn nu bezig met een rondgang langs alle oppositiepartijen om te solderen welke ideeën daar leven. De hoop om binnen nu en een paar weken met nieuwe plannen te kunnen komen lijkt bij Rutte echter al vervlogen. Hij hoopt nu rondom de augustusbesluitvorming, in aanloop van Prinsjesdag, meer duidelijkheid te hebben over de aankomende begroting.  

In het hoger onderwijs wordt gevreesd dat de 30%-maatregel bij de komende onderhandelingen over de begroting voor volgend jaar zal sneuvelen. Dat is een maatregel voor buitenlandse kenniswerkers die over dertig procent van hun loon geen inkomstenbelasting hoeven te betalen. Universiteiten en hogescholen vrezen dat Nederland als kennisland minder aantrekkelijk wordt voor buitenlands talent als deze maatregel wordt geschrapt.  

Kamerbreed wil men af van huidige expatregeling 

Overigens hebben alle politieke partijen in hun verkiezingsprogramma’s gezet dat dit fiscale voordeel voor buitenlanders beëindigd of versoberd moet worden. Ook alle coalitiepartijen willen allen 100 miljoen bezuinigen op dit fiscale voordeel voor expats. Toch heeft dit plan het regeerakkoord niet gehaald, tot grote verbazing van de Tweede Kamer. Al meerdere malen is vanuit de oppositie het voorstel gedaan om alternatieve plannen te bekostigen met het afschaffen van de 30%-regeling. Zo wilde VOLT het collegegeld bevriezen en dat bekostigen uit de afschaffing van de expatregeling. 

Bij inschrijving ga je akkoord met onze privacy-voorwaarden. Deze voorwaarden zijn hier te lezen.

De voorwaarden vindt u hier.

De koepels VH, VSNU en de KNAW hebben in een brandbrief aan het kabinet al laten weten dat zij met grote zorg waarnemen dat de 30%-regeling waarschijnlijk geslachtofferd gaat worden om de tekorten op de begroting te dichten. “De arbeidsmarkt voor wetenschappelijk talent kent weinig grenzen en is steeds krapper. Die krapte kunnen we niet alleen vullen met Nederlandse medewerkers. Het kabinet wil werken aan het verbeteren van het academisch onderwijs en onderzoek, maar daarvoor is ook een goed vestigingsklimaat voor internationaal talent essentieel. De 30%-regeling is daarbij een absolute randvoorwaarde”, schrijven zij. 

Volgens de koepels zou de afschaffing van dit belastingvoordeel de positie van de Nederlandse wetenschap grote schade toebrengen.  

Voorjaarsnota wordt een doorkijkje 

Rutte bezwoer afgelopen week dat de rondgang langs de partijen niet was bedoeld om ‘deals te sluiten in de achterkamertjes’. Het was meer bedoeld om te kijken wat er leeft onder de partijen om voor volgend jaar een begroting te kunnen maken richting september, zodat het kabinet kan rekenen op een breder draagvlak, zei hij. Het kabinet wil met de Voorjaarnota die deze week weer wordt besproken in het kabinet al wel een ‘doorkijkje’ geven richting volgend jaar.  

Maar de echte politieke besluitvorming vindt pas in augustus plaats, als de begroting ook in een concrete wet moet worden vertaald en uiteindelijk ook in november of december door de Eerste Kamer moet, waar het kabinet nog zes zetels nodig heeft voor een meerderheid.  

Het kabinet gaat snijden in eigen vlees 

Vanuit universiteiten wordt gedacht dat het extra geld voor de wetenschap overeind zal blijven in een herziene begroting van dit kabinet, aangezien de ministers van Financiën en OCW allebei van D66 zijn. Toch zijn er ook geluiden in Den Haag die stellen dat voor het kabinet de tijd is aangebroken om te snijden in eigen vlees.  

Zo wil het kabinet gaan bezuinigen op het Wopke en Wiebesfonds om de gaten op de begroting te dichten. Het geld uit dit fonds is bedoeld voor investeringen in wetenschappelijke en innovatieve projecten. Gert-Jan Segers, de fractievoorzitter van de ChristenUnie, zei eerder al dat het geen graaifonds moet worden om gaten op de begroting te dichten, maar dat het niet heilig is voor de ChristenUnie. Het is niet ondenkbaar dat D66 in ruil daarvoor nu ook iets moet inleveren op hun nieuwe kroonjuweel: het onderwijs.   


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK