Minister: universiteiten vissen in de vijver van het hbo
Gisteren werd er in de Tweede Kamer gedebatteerd over het jaarverslag van OCW. Een lang debat waar tal van onderwerpen aan de orde kwamen. Het meest fundamentele debat ging over de rol van het beroepsonderwijs in de onderwijskolom. Daar zijn veel zorgen over in de Kamer.
‘Bereid je daar nu eens op voor‘
“We zien dat universiteiten uit hun voegen barsten en dat er steeds minder studenten naar het beroepsonderwijs gaan”, zo zei Lisa Westerveld van GroenLinks. “Wij hebben eerder gezegd tegen het ministerie: bereid je daar nu eens op voor. Ga goed kijken hoe we ervoor zorgen dat we die enorme groei van de universiteiten en de krimp in de andere sectoren kunnen tegengaan.”
Dijkgraaf benadrukte in zijn beantwoording dat hij zijn ministerschap vooral wil gebruiken om het beroepsonderwijs in de etalage te zetten. “Ik spreek graag van een waaier aan opleidingen; mbo, hbo en wo hebben ieder hun eigen kwaliteiten en ook ieder hun eigen mate van excellentie.” Dit idee wordt echter nog niet breed gedeeld in de samenleving, zo zei Dijkgraaf.
De minister is net als Westerveld bezorgd over de krimp in het hbo. “Als we kijken naar waar de vraag ligt in de maatschappij, dan vraagt die veel van techniek, zorg en het onderwijs. Dan hebben we die mbo en hbo-studenten heel hard nodig.”
Een volwaardig professional
De extra investering van dit kabinet in het praktijkgericht onderzoek van 100 miljoen euro kan een bijdrage leveren aan de kwaliteitsimpuls en aantrekkelijkheid van het beroepsonderwijs, verwacht de minister. “We gaan ook investeren in het hbo. Zeker met dat praktijkgericht onderzoek gaan we laten zien dat je daar ook gewoon tot een volwaardige professional kan ontwikkelen.”
De minister benadrukte ook dat hij 90 miljoen euro heeft gereserveerd om de krimp aan te kunnen pakken in het beroepsonderwijs. Volgens Dijkgraaf weet men in de regio als geen ander waar de vraag naar hooggeschoolde beroepskrachten het grootst is.
Een van de grootste problemen van de komende jaren
Lisa Westerveld van GroenLinks is het met de minister eens dat de vraag om beroepsopleidingen in de toekomst alleen maar groter wordt. “Ik weet ook niet de directe oplossing, maar dit wordt wel een van de grootste problemen de komende jaren, als deze trend zich doorzet. Zowel vanwege de prestatiedruk waar alle jongeren onder lijden, alsook dat we straks heel veel universitair opgeleiden hebben en veel te weinig vakmensen.”
Daarom is het volgens de minister van belang om te benadrukken dat studenten ook in het beroepsonderwijs volop uitgedaagd kunnen worden. “Ook in het mbo en het hbo kun je topprestaties leveren. Ze zijn alleen van een andere soort. Studenten moeten uitgedaagd worden op de plek waar ze horen en in de talenten die ze hebben.”
Het is een taai probleem
Dat betekent volgens de D66-minister dat er een “betere afbakening moet komen tussen het wo en hbo. Men zit daarin elkaars vijvertje te vissen. Bij het wo moeten we het gesprek voeren of zij niet een aantal dingen doen die gewoon hartstikke goed in het beroepsonderwijs thuishoren. Het is een taai probleem dat te maken heeft met een veel groter maatschappelijk verschijnsel.”
Dat heeft volgens Dijkgraaf te maken met een “drift om steeds hoger en hoger te willen.” Het kan daarnaast volgens de minister nuttig zijn om “een realistisch beeld te geven hoeveel je gaat verdienen, hoe nuttig je voelt in de verschillende opleidingen.”
Van der Woude van de VVD was zichtbaar opgelucht door deze woorden van de minister. “Er zijn heel veel studenten die op de universiteit zitten, die daar eigenlijk niet thuishoren. Het is best wel wat, wat de minister hier nu zegt.”
Bedrijven betalen wo-afgestudeerden nu eenmaal beter
Toch is het volgens Van der Woude niet zo vreemd dat studenten voor de universiteit kiezen. “We kunnen met z’n allen wel zeggen dat we het beroepsonderwijs belangrijk vinden, maar vaak is het zo dat bedrijven uiteindelijk meer salaris betalen voor een wo-diploma. Dat kun je het kinderen en ouders niet kwalijk nemen als ze naar hun financiële toekomst kijken. Als je niet stuurt op capaciteit en wie past waar, dan zal je dit probleem toch houden.”
De minister heeft al eerder aangekondigd dat er een toekomstverkenning komt voor het hoger onderwijs. “Dat heeft ook te maken met bekostiging, met financiële prikkels. Want als we een betere afbakening willen, dan moeten we echt structureler kijken hoe het stelsel in elkaar zit. Dat is ook belangrijk voor het hbo, om daar het moeilijke gesprek over te voeren. Dat doen we nu over krimp, maar we moeten een meer ingrijpende discussie hebben.”
