Aanmeldingen hbo laten een dalende trend zien
In het bijzonder laten de zorgopleidingen een fors minder aantal aanmeldingen zien. De teller staat nu op een afname van 9,9 procent ten opzichte van een jaar eerder. Ook de vooraanmeldingen van de agrarische opleidingen in het hbo laten een daling zien van drie procent; dit is al een relatief kleine sector in het hbo. Opvallend genoeg laten de kunst- en de taal en cultuuropleidingen een forse groei zien van zeven procent.
Daling over de hele linie
Maar op de langere termijn zitten alle bacheloropleidingen in de min, blijkt uit het overzicht. Waar in 2019 in de sector economie rond deze tijd ruim 57.000 studenten zich hadden aangemeld, is dat nu gedaald naar 49.000 studenten. Ook in het onderwijs, waar veel tekorten zijn op de arbeidsmarkt, is een meerjarige daling te zien van de aanmeldingen: van 17.000 in 2019 naar 15.000 in 2022. In de techniek, een andere tekortsector, is het aantal aanmeldingen ook gedaald met 2000 studenten in de afgelopen vier jaar (van 32.000 naar 28.000 studenten dit jaar). In totaal meldden in 2019 rond deze tijd 151.800 studenten zich aan voor een hbo-bachelor, dat is gedaald naar iets meer dan 140.000 in 2022.
Een aantal hogescholen hebben dus al met krimp te maken en voor sommige hogescholen, zoals bijvoorbeeld de Hogeschool Zeeland, betekent dat er actief geworven moet worden van buitenlandse studenten om de exploitatie van de instelling gezond te houden, zo staat in het recente jaarverslag. Krimp hoeft echter niet alleen negatieve consequenties te hebben; het kan ook positief uitpakken voor de kwaliteit van het onderwijs. Zo verwacht Avans Hogeschool ook een krimp van de studentenaantallen, maar daardoor komt er meer ruimte om studenten te begeleiden, zo stelt de hogeschool.
Grote hogeschool in de randstad met 15 internationale studenten
De internationalisering in het hbo is van een totaal andere orde, laat bijvoorbeeld het jaarverslag van de Hogeschool Leiden zien. Die behoort sinds dit jaar ook tot de grote Randstedelijke hogescholen. Toch is het een hogeschool die midden op een groot Science Park ligt met veel internationale bedrijven, zoals de farmaceut Janssen. Daar komen steeds meer hoogwaardige internationale kennisbedrijven bij. Toch zijn er slechts vijftien internationale studenten die een Engelstalig programma volgen aan de hogeschool op dat Science Park.
Eenzelfde beeld is te zien in Amsterdam, waar de universiteiten zich verzuchten over de instroom van internationale studenten. De UvA kent een internationale instroom van 40 procent Op de HvA is slechts 3,8 procent van de studenten internationaal. Daarmee blijven de hogescholen sterk regioafhankelijk van hun studenteninstroom, terwijl aan de Universiteit Maastricht ruim 50 procent van de studenten uit het buitenland komt.
Groei van universiteiten zet verder door
Op de universiteiten is dat anders. Daar blijven de aanmeldingen stijgen en zijn er weer meer aanmeldingen dan vorig jaar, zo blijkt uit de voorlopige cijfers die wekelijks worden bijgewerkt door de koepel Universiteiten van Nederland. De instellingen zien 4,2 procent meer aanmeldingen; vorig jaar rondom deze tijd was dat een stijging van 2 procent. Dus uit de voorlopige cijfers blijkt dat universiteiten een groeispurt doormaken. Inmiddels roepen verschillende universiteiten buitenlandse studenten op om niet naar Nederland te komen als zij nog geen kamer hebben. Ook in de buitenlandse media wordt inmiddels gewaarschuwd om niet in Nederland te gaan studeren als studenten nog geen kamer hebben weten te bemachtigen.
Toch zijn er ook internationale studenten nodig aan de universiteiten, zeker als zij van buiten de Europese Economische Ruimte komen. Die betalen vaak het instellingscollegegeld, oplopend tot 10.000 euro of meer.
Nederlandse studenten verwachten dat de lat te hoog ligt
Toch is de lage mate van internationalisering in het hbo niet overal de norm. De meest internationale hoger onderwijsinstelling van Nederland komt ook uit het hbo: de Design Academy in Eindhoven. Daar is 70 procent van de studenten internationaal.
Nederlandse aspirant-studenten kijken namelijk vaak tegen de Academy op en verwachten dat de lat voor hen te hoog zal liggen. Deze houding blijkt Nederlandse kandidaten ervan te weerhouden zich aan te melden. Deze hogeschool heeft daarmee ook te maken aan een gebrek aan diversiteit en wil daarom juist meer Nederlandse studenten gaan werven.
